Recensie Soul ★★★★★

Soms moet je bijna doodgaan om te zien hoe schoon het leven is in al zijn facetten. Het is een van de prachtige boodschappen die Soul, de eerste Pixarfilm die zich afspeelt in de Afro-Amerikaanse gemeenschap toont. De prent is wat ons betreft kandidaat om de beste animatiefilm en beste film van het jaar te worden. En Pete Docter verdient een beeldje als beste regisseur. Het oog voor detail van de studio is opnieuw van een exquis niveau. Van het kleurgebruik in de metro, de bezwete hoofden bij de muzikanten in de jazzclub, de details van de inkervingen in de glimmende goudkleurige saxofoon, de luchtverplaatsing van een metrokoker die je als kind plezier bezorgt, de haarfijn in beeld gebrachte kapperszaak waar zowat alle verschillende kapsels te zien zijn die je binnen de zwarte gemeenschap kan tegenkomen, tot de poëzie van de wind die met herfstbladeren speelt en een helikoptertje naar beneden laat dwarrelen van een boom … Soul is adembenemend mooi gemaakt en de passie en ziel die erin gestoken is, roept ontzettend veel respect en bewondering op.

Wie zoals wij grote fan zijn van Pete Docters meesterwerk Inside Out, dat wij tot een van de sterkte Pixarfilms van de afgelopen jaren beschouwen, zal vaststellen dat ie met Soul blijkbaar een nóg straffer resultaat weet te behalen. Hij en zijn team hebben er tijdens het productieproces lang over gedaan om authenticiteit te zoeken en te vinden. De kappersscène stond aanvankelijk niet in het script maar werd er gelukkig wel aan toegevoegd. Het is dan ook voor iedereen een zeer herkenbaar fragment. Met je kapper, steeds dezelfde, creëer je immers met de jaren een vertrouwensband.

Net als in Inside Out, gaat Soul ook de figuratieve tweedimensionale tour op met lichtgevende draadfiguurtjes. Terry is de man die met een telraam het aantal zielen telt dat onderweg is naar het Grote Hierna. Maar zijn telling klopt niet wanneer de ziel van jazzmuzikant Joe niet in het Grote Hierna terecht is gekomen. Hij heeft net te horen gekregen dat ie voltijds muziekles mag geven in de middelbare school en kreeg een once in a lifetime opportunity om die avond als pianist op te treden met het Dorothea Williams jazzkwartet in the Half Note Club in New York City. Maar de man is niet oplettend genoeg in het drukke verkeer en valt in een put op straat. Daardoor belandt ie in een coma en is zijn ziel op weg naar het Grote Hierna. Maar die stribbelt tegen, en wil geen pixel worden in de grote witte bol.

Hij kiest dus de tegenovergestelde weg en belandt zo in het Grote Hiervoor. Daar zijn het de draadfiguurtjes Jerry’s (inspirators) die o.a. via VHS tutorials (hoe heerlijk nostalgisch is dat!) zielen klaarstomen om samen met hun mentors een aardpas te bekomen zodat ze kunnen beginnen met hun leven. Soul 22 is al héél lang in die fase maar vindt zijn vonk maar niet zodat ie uit het Grote Hiervoor het aardse leven in kan springen. Eigenlijk heeft ie zich al neergelegd bij zijn routineuze leventje in het Grote Hiervoor: om de zo veel tijd iemand die in de Zevende Hemel zit – wanneer je je ergens tussen het fysieke en het spirituele bevindt - neerhalen, zich verder amuseren en tja die ene keer per week dat ie naar zo’n ‘opleiding’ moet, dat kan er nog wel bij.

Tot hij gekoppeld wordt aan Joe die zijn mentor wordt en hij te zien krijgt dat Joe Meneer Netniet is geworden op aarde. Alles zat in Joe om uit te blinken, maar hij werd in zijn ontwikkeling enzigszin tegengehouden door zijn moeder die hem altijd heeft meegegeven dat geld verdienen voorgaat op je passie achternagaan: ‘Dromen kan je niet eten als ontbijt’ stelt ze. Zijn passie is altijd al jazzmuziek geweest, die hij van kindsbeen meekreeg van zijn vader (wat een heerlijke nostalgische flashbackscène oplevert tussen vader en zoon voor een platenspeler). Maar passies kunnen ook obsessies worden, en dan wordt je een verdwaalde ziel zoals heel wat hegdefonds-managers die alleen maar leven voor hun werk blijkbaar.

Soul – dat het idee van reïncarnatie en een hemel samenvoegt - ademt niet alleen – net als de Aristokatten, een van onze favoriete Disneyclassics – (jazz)muziek uit, maar het is ook nog eens een prachtige ode aan het leven. Soms zijn het ook alledaagse dingen zoals blauwe garen, een stukje korst van een pizza, of een lolly … die je kunnen inspireren, die het hier op aarde zo fijn maken en je vanuit het standpunt van iemand die dat allemaal voor het eerst ziet, proeft, voelt, hoort of ruikt kan (her)ontdekken.

Er is meer dan werken alleen, gepassioneerd zijn door iets is goed, een obsessie kweken dan weer niet, geeft deze puike film mee. Soul 22, een gekwetste ziel die erg veel negatieve feedback te verwerken kreeg en daardoor angstig werd om de sprong te wagen naar het aardse leven, en Joe worden eigenlijk elkaars mentoren wat zelfs de Inspiratoren, de Jerry’s, dermate inspireert dat het een beloning, een uitzondering verdient.

Soul is uitzonderlijk mooi en tot in de puntjes verzorgd, vormelijk en inhoudelijk. Met stip dé beste (animatie)film van het jaar waar ook het meeste ziel in zit.  En er is ruimte voor een vervolg. Want hoe zit dat nu precies tussen Lisa en Joe? Een antwoord daarop levert deze film namelijk niet.

< Bert Hertogs >

Soul is nu verkrijgbaar op DVD en Blu-ray.