Recensie Pieces of a woman ★★★★1/2

Vanessa Kirby (o.a. gekend om haar rol als de witte weduwe in de Mission Impossible-reeks) zet een overweldigende prestatie neer in Pieces of a woman van de Hongaarse regisseur Kornél Mundruczó. Kirby won voor haar rol terecht een Volpi Cup voor Beste Actrice op het Filmfestival in Wenen vorig jaar. Kirby zet op indrukwekkende wijze Martha Weiss neer, een vrouw die door een rouwproces gaat omdat ze haar baby enkele minuten na de geboorte heeft verloren. Yvette werd blauw, haar ademhaling zat niet goed. Dat de thuisbevalling alles behalve de goede kant uitging, wees al op het feit dat de hartslag van het kindje tussen twee weeën door verzwakt was. Eva Woodward (Molly Parker) adviseerde dan ook om naar het ziekenhuis te gaan, maar Martha stond erop om thuis te bevallen. Niet alleen gaat Martha overigens door een rouwproces met alle emoties en fases die erbij horen (op de ontkennings- en onderhandelingsfase na zijn ze allemaal aanwezig), ze vervreemdt ook van haar partner Sean (Shia LaBeouf) en haar familie.

Pieces of a woman is opgedeeld in verschillende hoofdstukken die elk een datum meekrijgen. 17 september is het eerste, 3 april is het laatste. Sean zien we het werk delegeren aan arbeiders die een brug over een rivier aan het bouwen zijn. De manier waarop Kornél Mundruczó bij elk hoofdstuk in beeld brengt hoe de werkzaamheden opschieten, geeft je als kijker al het gevoel dat het allemaal wel goed zal komen naar het einde toe. De brug zal afgewerkt geraken, Martha zal alles op orde krijgen.

Niet alleen de brug wordt een beeld die wanneer ze af is ervoor zorgt dat Martha eindelijk afscheid kan nemen en een nieuwe fase in haar leven beginnen. Ook het klassieke beeld dat het personage de herfst en winter moet doorlopen om uiteindelijk tot haar lente te komen, zit vervat in deze prent. Zij rouwt niet alleen trouwens, want al te veel info die we online vonden zoomt naar ons gevoel te uitsluitend in op het rouwproces van Martha. Ook haar moeder Elizabeth (Ellen Burstyn) moet immers door een rouwproces net als Sean die heftig meeleefde tijdens de behoorlijk realistische bevalling van Martha.

Die bevallingsscène alleen al is zo intens – ook al merk je soms dat Vanessa duidelijk een zwangere nepbuik aangemeten kreeg - dat het een absolute must is om dit te bekijken. Mensen gaan dan eindelijk misschien anders kijken naar bevallingen, een medisch gebeuren dat nog steeds niet zonder risico is. Martha zien we misselijk zijn, veel boeren laren, haar water breken, haar cervix die meermaals gecheckt moet worden door de vroedvrouw om na te gaan hoe groot de ontsluiting is, bloedverlies in bad hebben, afzien van de weeën, dan weer erg sterk ruiken, zin hebben in seks en tederheid … Kortom: wie dacht dat bevallen iets moois en sprookjesachtigs is: think again!

Sean zal terug naar de fles grijpen en dat stiekem doen wanneer hij het verlies van zijn dochter niet te boven komt, terug beginnen roken en Martha bedriegen met haar zus Suzanne (Sarah Snook) die tevens advocate is. Op seksueel vlak lukt het niet meer tussen Sean en Martha, ook daar zijn ze kennelijk niet in staat om nog verbinding met elkaar te maken. De breuk lijkt onafwendbaar.

Sean zal net als Elizabeth Suzanne inzetten om de vroedvrouw Eva een burgerrechtelijk proces wegens moord aan te doen. Met andere woorden: ze willen de schuld in de schoenen steken van een ander maar Martha wil daar helemaal niet in meegaan. Tijdens het proces zegt ze dan ook: ‘Hoe kan ik een ander deze pijn geven die al geleden heeft? Daarvoor kwam mijn dochter niet op deze wereld voor die korte tijd.’

Andere beelden die Pieces of a woman integreert, zijn de appel en de appelboom. Zo herinnert Martha dat Yvette rook als een appel toen ze van haar beviel. Om toch maar te bewijzen dat ze iets kan laten doen groeien, schaft ze zich een boek over kiemen aan, haalt ze de pitten uit appels, en legt ze die op natte watten in de ijskast zodat ze zouden kunnen ontkiemen. Naar het einde toe zal je zien dat de meerderheid van de pitten ontkiemd zijn, maar niet alles, en het groen niet overal even groot is. Het is een prachtig beeld die eigenlijk samenvat hoe de natuur in elkaar zit. Uit niet alle pitten komt een plantje voort. Daarvoor zijn zo veel criteria nodig die moeten meezitten dat de kans altijd bestaat, hoe klein ook, dat er soms niets van voortkomt.

Of om het vanuit Seans wereld te verklaren: niet alle grote hangbruggen in Amerika blijven overeind. De Tacoma Narrows Bridge behoorde in de jaren ’40 tot de op twee na grootste hangbrug ter wereld, na de Golden Gate Bridge en de George Washington Bridge. Vier maanden na de opening stortte de brug in als gevolg van trillingsversterking door de felle wind. En dus niet door resonantie (het fenomeen dat je soms ziet bij schommels die spontaan op en neer gaan op speeltuinen zonder dat er een kindje aan het schommelen is) wat vroeger als oorzaak aangenomen werd. Sean stelt overigens in de film wél dat resonantie de brug deed instorten, dat blijkt dus niet te kloppen met de realiteit.

Net na de bevalling, zit Martha niet alleen met mentale maar ook nog eens met fysieke ongemakken. Zo produceert ze moedermelk voor een kind dat er niet meer is en lekken haar borsten als ze een meisje in een winkel ziet. Verder draagt ze een pamper als ze naar het toilet moet en legt ze twee pakken ingevroren erwten tegen haar borsten. Wellicht doet ze dat om de pijn te verzachten omdat ze volle en gevoelige borsten heeft, wat eigen is aan het beëindigen van de borstvoedingsperiode.

Een ander beeld dat Pieces of a woman gebruikt om lukken en mislukken te tonen, is wanneer Martha naar het einde toe van de film naar de fotowinkel gaat om de negatieven te bekijken, en er een foto uitkiest om die te laten ontwikkelen in de donkere kamer. Dan zie je haar wenen, iets wat Sean overigens ook een paar keer overkomt.

Shock, verdriet, woede, depressie en aanvaarding zien we in deze film in het rouwproces van de personages. De ontkennings- en onderhandelingsfase krijgen we dus niet te zien hier. In de depressieve fase zien we hoe Martha haar huishouden verwaarloost. Planten krijgen geen water en gaan dood, de afwas stapelt zich op … Wat anderen als een klein detail beschouwen (hoe ‘Yvette’ geschreven moet worden op de grafsteen), vindt Martha wél belangrijk. Ze vlucht dan ook wanneer ze zich niet begrepen voelt door haar man en haar moeder. Simpelweg omdat ze het tijdsverspilling vindt. Ze wil haar dochter immers niet begraven. Wellicht ook omdat de medische wereld geen verklaring/oorzaak vindt voor de vroege dood van haar dochtertje, wil ze het lichaam van haar baby schenken aan de wetenschap om zo haar bijdrage tot mogelijke kennisvergaring te doen tot ze daarmee klaar zijn en ze de assen van Yvette kan uitstrooien in de rivier vanop de afgewerkte brug.

Pieces of a woman is een prachtige state of mind-dramafilm die de complexiteit van het rouwproces toont wanneer een baby kort na de geboorte sterft na een van de meest intense bevallingsscènes (dat eerste half uur!) die we ooit in een film zagen. De prachtige muziek van Howard Shore met die piano die eenzame scènes begeleidt, of de klarinet in combinatie met strijkers die de breuk tussen Sean en Martha inluiden is bloedmooi. Maar het is vooral een fenomenale Vanessa Kirby die een indrukwekkende prestatie neerzet. Zo sterk dat ze wat ons betreft daar nog een paar belangrijke nominaties voor verdient als beste actrice in een hoofdrol. Wat zien we haar, net als Elle Fanning overigens, graag aan het werk op het scherm!

< Bert Hertogs >