Recensie Radman ★★★1/2

Het kan geen toeval zijn. Het moet aan mij liggen, dacht ik toen ik net op tijd aan de Godefriduskaai was aangekomen aan het rad waar Radman, de jongste productie van het Zuidelijk Toneel en Schippers & Van Gucht te zien is. Bleek dat men er technische problemen gekend had in de namiddag waardoor men een halfuurtje vertraging opgelopen had en ik dus nog even moest wachten voor het mijn beurt was. Nu wil het toch wel zeker, dat ik enkele weken eerder uit een rollercoaster in een Belgisch pretpark geëvacueerd ben geweest omwille van een technische panne waarna ik tijdens het aanschuiven in een wachtrij voor een andere rollercoaster kort daarna in datzelfde pretpark te horen kreeg dat ook daar technische problemen waren opgedoken. Daar zag ik voor mijn neus hoe de inzittenden van die attractie geëvacueerd werden. Kortom: technische pannes en attracties lijken me te achtervolgen deze zomer.

Radman duurt op zich twintig minuten. Meteen levert deze voorstelling, eigenlijk luister je naar een vooraf opgenomen luisterspel met één verteller, je sowieso een once in a lifetime experience op. Twintig minuten aan een stuk draai je dus rondjes op een rad tot een hoogte van 18 meter en terug. Neen, dat hadden we niet eerder meegemaakt, en neen dat stond ook niet meteen op onze bucketlist, maar we kunnen het er wel weer mooi van af vinken. Het langst in een rad hebben we dus tot op heden gezeten bij Zomer van Antwerpen.

Radman nodigt je uit om (eventueel met een verrekijker) rondom je te kijken, naar de gebouwen, de grote en de kleine, de hoge en de lage, de straten, de mensen die er wonen of wandelen. En daar verhalen in zien. Ieder heeft namelijk zijn verhaal. Net als ‘Game of you’, gaat deze luistervoorstelling dus over perceptie en fantasie. Of het toeval is dat er op die manier parallellen te leggen zijn tussen deze twee producties die verder los van elkaar staan (net zoals er een parallel te trekken valt tussen Diva en Bloed, aarde en verlangen die allebei een duidelijke kritische toon over de Kerk laten horen), zou een verdomd goeie vraag kunnen zijn om aan de programmator van Zomer van Antwerpen voor te leggen. Feit is dat ie andermaal weer een mooi programma, voor het tweede jaar op rij in geen voor de hand liggende omstandigheden, wist samen te stellen.

Neen, het was blijkbaar niet de bedoeling dat ik enkel in mijn rechteroor geluid (mono dus in plaats van stereo) te horen kreeg door de hoofdtelefoon, wist iemand die me uit mijn gondel hielp te zeggen achteraf. Dus ja, ook tijdens de rit, kreeg ik kennelijk te maken met technische issues – ik zei het, dit kan geen toeval meer zijn. Voordeel is dat je, hoewel er wat verloren gaat hoor van de tekst, veel aandachtiger gaat luisteren en met plezier ingaat op de uitnodiging om de wind te voelen en de regen te proeven (die gelukkig de grote afwezige bleek). Radman gaat over de onzichtbare mens, over wat een anoniem bestaan we leiden in onze steden, over verborgen emoties ook. Die vult de tekst naar believen in. ‘Groot is niet van belang, klein is ook fijn’ klinkt het in het begin van Radman waarbij de luisteraar ook meegegeven wordt dat hoge gebouwen het nadeel hebben veel wind te vangen maar er ook verder vragen over stelt als: hoe krijg je water zo hoog naar boven, of een kerstboom en kunnen zo’n torens omvallen als er veel wind staat?

Filosofisch op kinderniveau laat Radman je kijken naar de wolken en wat je er zoals in kan zien. Wolken die er dan wel smakelijk uit kunnen zien, maar dat blijkbaar niet (altijd) zijn zo luidt de expertise. De vertelling switcht tussen licht en luchtig en zwaar en donker. Wanneer het gaat over dat een stad zucht en er onder de grond riolen zijn die eigenlijk de darmen vormen van de stad bijvoorbeeld. ‘Als het rioolwater te veel virus bevat, word je ziek’, klinkt het waarna de stem ons de vraag stelt of een virus een bewustzijn heeft net als bomen die pijn zouden kunnen voelen als er in ze gekrast wordt en met elkaar via ondergrondse draden zouden kunnen communiceren.

Radman heeft het onder andere verder over flatman die op de derde verdieping woont en de stad nabouwt onder andere met luciferdoosjes. En dan is er nog zakman, een prachtig synoniem of (afhankelijk hoe je naar de wereld kijkt) eufemisme voor een dakloze waarvan je best maar niets uit zijn zakken steelt. Zo brengt Radman het ene ideetje, fantasietje, korte bedenkinkje na het andere waar iedereen zich wel iets bij kan voorstellen. Wie heeft er zich immers nog nooit eerder afgevraagd, maar nooit de vraag op de vrouw af durven stellen, of het ene been van het mooiste meisje uit de buurt korter is dan het andere?

Radman is een fijne pretentieloze luisterervaring. Maar is ook wat aan de vluchtige kant, eigen aan ervaringen bij kermisattracties. Als we diep in ons geheugen graven, ging – hoewel de vergelijking met Radman zeker niet helemaal opgaat - de luisterervaring die Het fluistertheater van Floor, Oto en Titus met Veerle Dobbelaere en Nathalie Meskens en live muziek van Rudi Genbrugge 16 jaar geleden ons bood dieper onder de huid.

< Bert Hertogs >