Recensie Lalaei ★★★

Met de voorstelling ‘Lalaei’ plaatst gitaarkwartet Zwerm zich met de hulp van percussioniste Karen Willems, de Iraanse zangeres Sarah Akbari en de Engelse verhalenverstelster Marie Phillips op het kruispunt van Oost en West, traditioneel en modern, muziek en vertelling, realiteit en mythe. De mix van al deze diverse invloeden resulteert in een eclectische voorstelling waarin het geheel soms samenvloeit tot een nieuwe harmonie en op andere momenten juist vreselijk dissonant over komt en tegen de haren in strijkt. ‘Lalaei’ weet te choqueren, te verbazen, soms zelfs te laten glimlachen, maar nooit echt te raken. De kloof tussen het podium en het publiek blijft te groot.

‘Lalaei’ heeft twee rode draden die door de voorstelling lopen: de Griekse mythe van Pronce en een reeks slaapliederen uit de Perzische cultuur die door het gitaarkwartet Zwerm getrakteerd zijn op een westerse make-over. De Engelse vertelster Marie Phillips neemt je mee naar het oude Griekenland en vertelt er de ontstaansmythe van de zwaluw en de nachtegaal. Ze brengt de historie van koningin Pronce en haar zus Philomela die op gruwelijke wijze wraak nemen op Pronces man, koning Tereus, omdat hij Philomela vreselijk onrecht had aangedaan. Marie Phillips gebruikt een anekdote uit haar eigen leven om tot de Griekse tragedie te komen en legt zo de link tussen heden en verleden. Ze weet op bepaalde momenten met hele plastische beelden uit de hoek te komen.

Wanneer ze de jonge moeder Pronce beschrijft als: “She’s got shit on her sleeves and piss running down her nightshift”, weet je precies hoe ellendig onze prinses er uit moet gezien hebben. Het verhaal van Pronce leent zich perfect voor dit soort van beeldige vertelling, maar haalt jammer genoeg slechts zelden dit niveau. Voor het grootste deel van de voorstelling blijft Marie steken op het ‘gewoon vertellen’ van het verhaal. Ze weet het publiek niet echt mee te nemen in het verhaal.

Tussen de verschillende stukjes van het verhaal zijn er de slaapliederen van de Iraanse zangeres Sarah Akbari. Ze zingt in het Turks, Koerdisch, Hebreeuws, Perzisch, het Mazandarani, het Bakhtiari en het Qashqai. Alleen al het feit dat de meesten van ons deze talen niet verstaan, maakt dat je vooral moet afgaan op het sentiment. En dan valt op dat bijna al deze slaapliederen iets weg hebben van klaagliederen. Het grote verschil zit hem in de instrumentale omlijsting. Soms is die heel ingetogen en bestaat die bijna uitsluitend uit Toon Callier die zijn elektrische gitaar bespeelt als een viool. Het gebruik van de strijkstok maakt dat je inderdaad qua klank heel dicht naar een elektrische viool gaat. Bij een ander lied lijkt het dan weer of de elektrische gitaren en de percussie van Karen Willems voor een eerder psychedelische achtergrondmuziek zorgen. De combinatie van zo’n diverse reeks elementen levert verrassende combinaties op die soms heel complementair zijn, maar op andere momenten juist opvallend veel lijken op georkestreerd lawaai dat door de zaal snijdt. Op die manier illustreert de muziek perfect het gevoel van onrust en bitterheid bij het plannen en nemen van de wraak.

Het verhaal heeft de muziek nodig om de juiste sfeer te evoceren. Maar evengoed heeft de muziek een verhaal nodig om voldoende afwisseling te creëren en een raamwerk te bieden waarin het kan zijn. En zo is ‘Lalaei’ van Zwerm en Walpurgis een bonte mix van zeer uiteenlopende en op het eerste zicht totaal tegenstrijdige elementen die samenvloeien tot een unieke voorstelling die zich niet zomaar in een vooraf gedefinieerd hokje laat duwen. Het zijn vooral heel veel diverse impulsen die je moet beleven in het moment.

< Sascha Siereveld > 

Credits:

concept & muziek: Zwerm
muzikale uitvoering: Zwerm
gitaren: Toon Callier, Johannes Westendorp, Bruno Nelissen en Kobe Van Cauwenberghe
zang: Sarah Akbari
drums: Karen Willems
vertelster: Marie Philips
eindregie: Raphael Rodan
scenografie: Stef Depover
oeil exterieur: Judith Vindevogel
coaching: Farnoosh Farnia
productie: Zwerm en Walpurgis
coproductie: DE SINGEL Klarafestival (Brussel)
met de steun van: Vlaamse Gemeenschap en Stad Antwerpen