Recensie Wakanda Forever ★★★★

Een prachtig en ontroerend eerbetoon aan Chadwick Boseman. Dat levert regisseur Ryan Coogler met Black Panther Wakanda Forever af. Marvelfans hebben sinds het plotse overlijden van de hoofdrolspeler in 2020 zich het hoofd gebroken hoe de franchise verder zou gaan zonder hem en vooral ook hoe hij uit de filmreeks zou geschreven worden. Coogler ging het niet ver zoeken en koos voor een antwoord dat dicht bij de realiteit aanschurkt. In Wakanda Forever stierf Koning T‘Challa aan een mysterieuze ziekte die hij geheim hield, ook voor zijn zus Shuri (Letitia Wright). Op die manier kon zij niet tijdig ingrijpen en stierf ie.

Er zijn twee social media berichten die de afgelopen jaren in de eindeloze stroom aan data die me bereikt me deden stilstaan, me zo wisten te raken dat de tranen over mijn wangen vloeiden. Dit jaar was dat toen John Travolta reageerde op de dood van Olivia Newton John met de volgende woorden: ‘My dearest Olivia, you made all of our lives so much better. Your impact was incredible. I love you so much. We will see you down the road and we will all be together again. Yours from the first moment I saw you and forever! Your Danny, your John!’ In 2020 brak mijn hart toen ik Letitia Wrights tweet las. De actrice die de zus speelt van koning T‘Challa hield het kort, maar net die korte efficiënte woorden werkten bijzonder sterk op mijn gemoed. ‘This hurts. Really hurts.’ schreef ze.

Het is dat gevoel, van pijn dat ze ook doortrekt in Wakanda Forever als prinses Shuri. Wright krijgt - en daar ben ik zeer blij om - een veel grotere rol in Wakanda Forever dan die ze had in Black Panther. Zo kan deze topactrice - eerder zagen we haar live aan het werk in the Young Vic - tonen hoe veelzijdig ze wel is. Heel diepmenselijke gevoelens toont ze, tussen verdriet, woede (de dood willen wreken), in zichzelf gekeerd zijn en oplossingen zoeken in de technologie, democratische waarden uitdragen, advies inwinnen en kiezen tussen ijdelheid, krachtdadig zijn of vergiffenis schenken …

Ze zal uiteindelijk pas op het einde van deze toch wel feministische prent haar rouwkledij in het vuur steken, wat symbool staat dat ze klaar is met het verleden en de toekomst tegemoet kijkt. Hoe die eruit zal zien, dat komt de kijker te weten in een vervolg. Want Black Panther keert terug krijgen we na de aftiteling van Wakanda Forever te zien. Er is weliswaar géén fragment te zien die ons daarvoor moet teasen. Wel krijgen we bijkomende info halfweg de aftiteling die voldoende stof bezorgt aan de kijker om Wakanda ook in de toekomst te destabiliseren.

Wanneer het Marvellogo te zien is in het begin van Wakanda Forever zien we allemaal fragmenten met daarin Boseman aan het werk. Het eerbetoon aan de acteur zit ‘m dus zowel in de kleine dingen maar ook in het ganse narratief van de film. Rouwverwerking, en een natie die gebroken is, is de context waarin Wakanda Forever zich afspeelt. Opnieuw levert Ruth E. Carter ontzettend knap werk af als kostuumontwerpster. Zowel traditionele kostuums, hypermoderne en casual Westerse zien we de cast dragen. Shuri wordt niet alleen als modebuste jongedame getoond maar ook als een genderfluïde personage neergezet in een natie die open staat voor vrouwenliefde. De ene keer is ze heel gevoelig als jonge vrouw, de andere keer bijzonder krachtig en mannelijk. Ook mag ze surfen tussen traditioneel (tijdens rouwprocessies) en hip (bv. wanneer ze een hoodie of een eenvoudig trainingspak draagt).

In Wakanda Forever zijn de mensen op zoek naar vibranium. Frankrijk en de VS willen dat de bewoners van Wakanda hen vibranium leveren, het metaal dat zeer veel kinetische energie kan opslaan én vrijgeven. Het is dankzij vibranium dat Wakanda echter zo welvarend werd. Het thema uitbuiting, slavernij, kolonisatie komt dus ook hier in terug. Wanneer Everett K. Ross, een witte CIA-agent neergezet door Martin Freeman, geketend naar de gevangenis wordt gebracht, levert dat uiteraard een heerlijke quote op van zijn bevrijdster. Een geketende kolonisator, het is immers eens wat anders, maar vooral: het keert de rollen om.

Opslagruimtes van Wakanda op aarde worden meermaals aangevallen in een poging om er vibranium te stelen. Dat wordt aangekaart bij de VN. Maar er is meer, de Amerikanen zijn ook op zoek naar het metaal onder water. Daar hebben ze prijs en stoten er inderdaad op het metaal dat blauw licht afgeeft. Het schip en de onderwaterduikers worden echter aangevallen, o.a. door geluiden die meteen op de psyche van de luisteraar inwerken zodat die zonder het te beseffen het water in springen en zelfmoord plegen, maar ook fysiek door ongekende onderwaterwezens die blauw van kleur zijn.  Avatar is niet ver weg hier met dat verschil ten opzichte van Wakanda dat zij in de eerste plaats hun rijk en rijkdom met geweld willen verdedigen tegenover elke indringer.

Namor (Tenoch Huerta) is de koning van dat onderwaterrijk Talokan. Hij heeft puntige oren en enkelvleugels zodat ie ook kan vliegen. Bij de 4DX-ervaring waar wij voor kozen in Kinepolis Antwerpen betekent dat ook dat niet zelden het effect met de borstel die over de achterkant van de benen van de toeschouwers snel heen en weer gaat, geactiveerd wordt, wat de kijkervaring uiteraard nóg leuker maakt, naast de vele andere water-, spetter- en lichteffecten in combinatie met bewegende zetels.

Vermits de bewoners van Talokan de communicatie van de Amerikanen verstoren, gaan de Amerikanen er verkeerdelijk van uit dat de bewoners van Wakanda achter de aanval zitten. Namor en de zijnen vallen ongemerkt Wakanda binnen via het water. De verdedigingslinie van deze natie is dus toch niet zo onfeilbaar als ze lijkt. Hij wil de aardbewoners de oorlog verklaren en zoekt een partner in Wakanda om dat samen met hen te doen. Om zijn eis kracht bij te zetten, deinst ie er niet voor terug om de Amerikaanse studente Riri Williams (Dominique Thorne) en Shuri te gijzelen wat Okoye’s (Danai Gurira) positie als hoofd van de speciale eenheid van Wakanda verzwakt.

Wakanda komt in Wakanda Forever dus in een netelige positie terecht die het evenwicht en de vrede op aarde (en daarbuiten) danig kan verstoren. En de vraag is maar op het einde van de film of de oplossing, het kwetsbare evenwicht tussen wit, bruin + geel en zwart wel voldoende duurzaam is. Op dat vlak weerspiegelt Wakanda Forever zeer goed het huidige broze wereldbeeld.

< Bert Hertogs >