Recensie Le carnaval des animaux ★★★★

Le carnaval des animaux is een voorstelling over identiteit. Regisseur Gorges Ocloo maakte die op basis van een zeer actuele tekst van Josse De Pauw op muziek van Camille Saint-Saëns uit 1886 die ie voor de gelegenheid bewerkte. Zo horen we onder andere een deel in een danceversie, een ander waar de elektrische gitaar, gimbri of sax prominent in te horen is, en enkele maten die zogezegd live op een strandlaken dat de kleuren en de vorm van klein klokkenspel heeft, met de voeten gespeeld worden terwijl we in feite de marimba horen.

In Le carnaval des animaux van beeldsmederij de Maan uit Mechelen draait alles om een jongen, een pop, die tegen zijn pa zegt: ‘Vaders, op school hebben ze gezegd dat ik een varken ben en dat heeft me gekwetst.’ Zijn Vaders ziet echter niet meteen een probleem want hij weet dat het dier onder andere mooi is en ook heel slim. Het enige probleem zo weet ie, is dat varkens niet kunnen zingen. ‘Mochten varkens wel kunnen zingen dan zouden mensen van hem houden.’ klinkt het. Maar het dier heeft nooit geleerd om te zingen al denkt Vaders wel dat er misschien wel ergens in de wereld een varken bestaat dat bijvoorbeeld lang naast een vogel gewoond heeft en zo heeft leren zingen. Ze trekken er met hun twee dan ook op uit om zo’n varken te zoeken.

Le carnaval des animaux zou je dus kunnen zien als een lineair verhaal, zeker de 3-plussers zullen dat doen. Maar onderschat het state of mind-gegeven niet in deze productie die ook best wel vaak de filosofische richting uitgaat en volgens ons ook refereert naar zaken die de doelgroep gewoon niet kan vatten, enkel hun ouders.

Zo zien we een uil die zich als ‘koekoekoek’ identificeert. Die  verwijst ontegensprekelijk naar een lid van de Ku Kux Klan. Ook een gemompelde zin van de vader: ‘Dat is typisch iets van die witte geprivilegieerde acteurs.’ heeft het script gehaald en is uitsluitend bedoeld voor de volwassenen in de zaal. De kinderen horen het dan immers in Keulen donderen.

Misschien daarom ook, omdat deze Le carnaval des animaux zowel elementen voor de allerjongsten bevat als voor volwassenen, dat sommige kinderen tijdens de voorstelling die een uurtje duurt afhaken. Al zijn er genoeg triggers om die aandacht van hen terug te winnen. Zo zijn de poppen bijvoorbeeld weer subliem en vraagt acteur Stan Martens halfweg de voorstelling ook aan het publiek of ze verder moeten gaan in hun zoektocht naar het zingende varken. Volmondig klinkt het dan: ‘JA!’

Het eerste dier dat Vaders en Zoons tegenkomen wanneer ze de verschillende seizoenen hebben doorstaan is een haas die zich als konijn identificeert. Vaders blijft het dier echter als meneer De Haas zien. Wanneer die vraagt of hij er last van heeft dat ie zich een konijn voelt, komt ie tot een zeker inzicht. Verder komen ze nog een West-Vlaams sprekende vogel tegen en een schaatsende schildpad. Die laatste weet dat ie de perceptie tegen heeft, dat mensen hem traag vinden. Maar hij blijkt het tegendeel te bewijzen en geeft er duidelijk niet om: ‘Van mij mogen ze zeggen dat ik traag ben.’ luidt het. Hij staat er dus boven.

‘Laat jezelf niet in hokjes steken’ geeft ie verder nog mee als wijze raad. En helemaal de filosofische toer gaat ie in Le carnaval des animaux op wanneer hij zegt dat we allemaal vol-ledig zijn. Wat een fijn taalspel vormt dat bewust gesplitste woord dat zo ook een contradictie inhoudt!

‘Je hebt alles al gevonden. Zoek het varkentje in jezelf’ luidt het. Een zingend varken vinden de twee dus niet, die zullen ze zelf moeten maken. Maar ze komen wel de moeder van de pop tegen, een zwarte zwaan die erg goed kan zingen (stem van Astrid Stockman). Zij wil haar stem afstaan omdat ze toch bijna uitgezongen is en toch ook gewoon verder kan dansen ...

< Bert Hertogs >

Credits:

regie, concept en muzikale bewerking: Gorges Ocloo
tekst: Josse De Pauw
spel: Stan Martens
figuren en animatie: Paul Contryn, Katinka Heremans, Senne Driesen
zang: Astrid Stockman
muziek: Camille Saint-Saëns
techniek: Stéphane Vloebergh
productieleiding: Noor De Graaf
stage regie & atelier: Luna Glowacki
productie: beeldsmederij DE MAAN - Mechelen
in samenwerking met: Festival van Vlaanderen
coproductie: Perpodium
met steun van: de taxsheltermaatregel van de Belgische Federale Overheid via Cronos Invest