Recensie The Menu ★★★★

Je zal het maar meemaken als gerespecteerd chef-kok. Dan heb je je helemaal tot in de puntjes voorbereid en een exclusieve maaltijd samengesteld met je team op maat van je gasten, gepersonaliseerd zelfs, blijkt er iemand onaangekondigd op te dagen waardoor dat gegeven een bedreiging vormt voor je hele concept. Een avond die draait om mensen eerder voedsel voor de geest te serveren dan voor de maag. Dat is kort samengevat de plot van The Menu, de zwarte komedie met een vleugje horror erover heen die Mark Mylod regisseerde en Seth Reiss en Will Tracy schreven.

Sterrenchef Julian Slowik (rol van Ralph Fiennes) woont en werkt al jaren op een privé-eiland in The Menu. Daar heeft ie een restaurant, Hawthorne, dat bejubeld werd door culinair recensente Lillian Bloom (Janet McTeer) waardoor ie beroemd werd. Zij is vergezeld van haar redacteur Ted (Paul Adelstein) die haar eigenlijk influistert wat ze moet schrijven. Onder de andere gasten bevinden zich Richard Liebbrandt (Reed Birney) en zijn vrouw Anne (Judith Light) die vaste klanten zijn van het restaurant ook al is het prijskaartje dat eraan vasthangt pittig. Deze businessman en zijn vrouw frequenteren het restaurant dus alsof het een alledaagse beleving is (toch alvast voor hen). Ze willen vooral kunnen uitpakken dat ze er naartoe gaan, en herinneren zich bijvoorbeeld niet meer of ze nu recent daar kabeljauw of heilbot hebben gegeten. ‘Wat maakt het immers uit?’, denken zij. Een wereld van verschil is dat, ook voor de vis in kwestie, denkt Slowik.

Soren (Arturo Castro), Dave (Mark St. Cyr) en Bryce (Rob Yang) zijn businessmannen die er een probleem van maken wanneer ze geen brood geserveerd krijgen. Dit zijn eigenlijk mensen die boven hun stand leven en het banale nog omarmen. Maar vooral: ze werken voor een bedrijf dat aan ‘creatieve’ boekhouding doet.

Verder hebben we nog George Díaz (John Leguizamo) die een voormalige filmster is (maar nog wel de streken heeft) en in de toekomst wellicht presentatiewerk zal doen om de rekeningen te kunnen blijven betalen. Felicity (Aimee Carrero), zijn assistente en vriendin wil van hem af.

En last but not least blijkt Tyler (Nicholas Hoult) een gigantische snob die grote fan is van Slowik. Hij had gereserveerd om met zijn vriendin naar het restaurant te komen. Maar vermits je minstens met twee moet zijn per tafel (wat kennelijk niet geldt voor de alcoholverslaafde moeder van de chek-kok), en het kennelijk tot een breuk tussen die twee kwam, heeft ie Margot Mills (Anya Taylor-Joy) uitgenodigd.

Het is zij die voor frustratie zorgt bij Slowik. Hij wil immers al zijn gasten een lesje leren omdat ze onder andere corrupt zijn, zijn tijd hebben verspild, niet geven om zijn werk, té veel geven om zijn werk (maar verder niets van koken weten) of stokken in de wielen van een collega hebben gestoken en hun carrière dus bemoeilijkt hebben. Zoals iedereen in de uitnodiging las zouden de gasten ook na dit menu sterven. Niemand las dat echter letterlijk, de recensente en haar redacteur beschouwen het allemaal als een act, een stukje toneel dat opgevoerd wordt. Maar is het dat wel? Want Slowik krijgt ineens te kampen met een gewetensprobleem door Margots aanwezigheid. Want Margot, wiens echte naam uiteindelijk niet Margot blijkt, wist niet hoe de avond er zou uitzien, is dus a priori onschuldig voor hem en heeft haar consent hier niet voor gegeven.

The Menu krijgt dus naarmate de film vordert steeds meer de vorm en de inhoud van een ritueel mee dat naar een climax probeert toe te werken. Maar er doet één iemand aan dat ritueel mee die daar niet voor gekozen heeft. De vraag is dan ook hoe Margot en Slowik daar uit kunnen geraken om haar toch in het menu te steken of een exit te gunnen. En de vraag stelt zich dan ook voor wie en voor wie niet dit het laatste avondmaal wordt.

De film trekt de filosofische kaart dat je twee groepen hebt in onze maatschappij, zij die geven (de keuken) en zij die nemen (de gasten). Daarbij vraagt Slowik aan Margot om een kant te kiezen. Slowik vraagt zijn gasten om niet te eten hoewel hij verschillende gangen voorschotelt. Margot, wiens ogen groter zijn dan haar maag wat hier met Anya Taylor-Joy’s sprekende ogen iets is wat je onmiddellijk gelooft, is echter niet onder de indruk van de culinaire tovenarij en eet niks. Ze drinkt alleen maar. Het hele gedoe vindt ze te snobistisch en ze verwijt Slowik dat hij geen liefde meer steekt in zijn gerechten. Zijn liefde voor het vak is volgens haar namelijk een obsessie geworden. The menu leest dus als een grote (feministische, al zijn vrouwen hier niet vrij van zonden) zedenles van zij die geven voor zij die nemen en terug. Want zij die nemen hebben immers ook het recht om iets terug te geven aan zij die geven ...

< Bert Hertogs >