Recensie The son ★★★★1/2

Een hartverscheurende film over het psychologisch welzijn van een kind en de verpletterende verantwoordelijkheid van de ouders daarvoor. Dat is The son, de prequel van The Father. Een prent die – terecht – de verantwoordelijkheid volledig in het kamp legt van de ouders (en bij uitbreiding ook een generatie verder) wat er met hun kind gebeurt en waarom die angstig is om het leven, zich niet goed in zijn vel voelt, zwaarmoedig wordt en uiteindelijk uit het leven wil stappen. Eigenlijk zien we hoe Nicholas sociaal verwaarloosd wordt hoewel zijn ouders dat zelf (aanvankelijk) niet zo aanvoelen.

Oorspronkelijk was The son een theaterstuk uit 2018 dat Florian Zeller als regisseur nu verfilmde. Voor het scenario stond ie zelf in samen met Christopher Hampton. The son voelt al van bij de start aan als een acteursfilm, zo’n prent waar alles draait om de dialogen, om de tekst, om het ijzersterke spel ook.

Haarfijn legt ie bloot hoe Peter Miller (Hugh Jackman) als kind moest omgaan met een afwezige vader (bijrol van Anthony Hopkins). Wanneer hij hem daarmee confronteert als vijftiger krijgt ie eigenlijk een streng, afgemeten en scherp antwoord terug in de trant van ‘Laat het los.’ en ‘Zet je erover.’ vanuit de idee dat dit hem ook gemaakt heeft tot de man wie hij geworden is.

Maar Peter stelt met lede ogen vast dat wat hij zelf ondervond hij ook - zonder het te beseffen, vaak maken ouders immers dezelfde fouten als hun ouders omdat ze deze ‘voorbeelden’ al dan niet onbewust gaan kopiëren - is gaan toepassen op zijn eigen zoon: Nicholas (Zen McGrath). En die worstelt daar kennelijk veel harder mee dan hijzelf destijds deed, ook door het gebrek aan houvast waar hij net als elke tiener mee kampt, iets wat eigen is aan elke tiener vermits zij nog op zoek zijn naar hun identiteit.

Vooral het feit dat zijn ouders gescheiden zijn, heeft Nicholas geen plaats kunnen geven. Hij neigt de kant te kiezen van zijn moeder Kate (Laura Dern) die eronder geleden heeft en confronteert zijn stiefmoeder Beth (Vanessa Kirby) daarmee hoewel hij uiteindelijk het appartement zal verlaten van Kate om in te trekken bij zijn vader die hij zo mist (maar ook dan nog zal moeten missen omdat hij soms vroeg weg is of in het buitenland voor zijn werk). Nicholas vraagt Beth of ze besefte toen ze voor een relatie koos met zijn vader, dat ze daardoor een huwelijk deed springen. Die twee hebben trouwens net een baby gekregen en daar gaat uiteraard veel aandacht naar.

Zijn vader die zich uiteraard wil spiegelen aan zijn eigen succesvolle vader, heeft de voorbije jaren dus duidelijk gekozen voor zijn carrière waardoor het huishouden gerund moe(s)t worden door de vrouwen. Het is gaandeweg dat ie in The son tot de conclusie komt dat zijn work-life balance goed fout zat. Dat hij er net zoals zijn vader voor hem er niet of onvoldoende was voor zijn zoon. Met hemzelf is het uiteindelijk, hoewel er nog emotionele wonden zijn van vroeger, wel goed gekomen. Maar dat het ook totaal anders kan uitdraaien, stelt ie op erg pijnlijke manier vast met Nicholas die zich onbegrepen voelt, letterlijk en figuurlijk afwezig op school is, emotionele pijn voelt en die probeert te verlichten door in zijn armen te krassen.

The son toont uiterst efficiënt aan hoe jonge mensen ten onder kunnen gaan aan de verpletterende prestatiemaatschappij waarin we leven. En dat terwijl Hopkins’ personage doodleuk - en terecht - stelt dat het zwaartepunt van de wereldeconomie in het westen zal verschuiven naar het oosten. China zal volgens hem dus de fakkel overnemen, zowel qua efficiëntie als qua productiviteit, klinkt het eigenlijk. Dat staat in schril contrast met de boodschap die deze film meegeeft: dat een kille, zakelijke, rationele manier om met je kind om te gaan niet de juiste is. Dat kille zien we overigens ook terug in de puike cinematografie van Ben Smithard die de personages voornamelijk wit kil belicht op enkele uitzonderlijke licht goudgele scènes na die niet zelden refereren naar vroeger. Zelfs tijdens een scène waarin we ‘It’s not unusual’ van Tom Jones horen, de enige echte spelscène overigens waarin we Jackman, McGrath en Kirby aan het heupdansen zien slaan tijdens deze song in de woonkamer, voelt het nieuw samengesteld gezin bijzonder kunstmatig aan.

In een flash-back krijgt de kijker mee hoe Nicholas al op zijn zes en half (rol van George Cobell) moet leren zwemmen op vakantie omdat een zwembandje van hem kapot is. Het kind stelt zeer duidelijk dat het daarom angstig is en eigenlijk vindt dat het wel erg vroeg is om dat al zelf te moeten kunnen op die leeftijd. Als kijker kan je je niet anders van de indruk ontdoen dat daar de kiem gelegd is voor de angsten, de bekommernissen, de te hoge verwachtingen, de druk ook (om te presteren) die op de jongen gelegd werd dat het niet meer dan logisch is dat hij daar uiteindelijk aan onderdoor is gegaan.

< Bert Hertogs >