Recensie Mark Knopfler en Bob Dylan

Zelden twee uitersten aan het werk gezien op het zelfde podium als Mark Knopfler en Bob Dylan. Die eerste sterk musicerend, met ontzettend veel gevoel voor details en opbouw. De andere helemaal zichzelf, zonder compromissen die nummers hertimmerde zodat ze niet meteen herkenbaar waren. Gepolijst musiceren versus (g)rauwheid, veel korrel op de stem en kwaadheid. Een fijn afgewerkte diamant tot in de puntjes geslepen met een prachtige vorm en daarna de harde, ongeslepen versie.

Het maakte het er niet makkelijker op om na een ontzettend sterke 70 minuten van Mark Knopfler via een pauze richting 90 minuten met Bob Dylan te trekken. Knopfler speelde met zijn band een vlekkeloze set en kreeg daar terecht een staande ovatie en voetgestamp op de tribunes voor. Openen deed ie met “What it is”, alsof we al over de helft van een standaardoptreden zaten. Zo goed zat de sound en de muzikaliteit die we hoorden. Wat een entree met die gitaar- en fluitsolo! “Sailing to Philadelphia” kabbelde mooi op een bedje van klassieke gitaar en piano. Knopfler begeleidde het door enkele akkoorden op elektrische gitaar te spelen waarna hij de melodie naar zich toetrok en uiterst virtuoos zijn snaarinstrument bespeelde. “Hill Farmer’s Blues” was een eerste vroeg hoogtepunt dat de warmte van klassieke gitaren, ukulele en mandoline meekreeg.

Knopfler bedankte Dylan voor de uitnodiging en vond het fijn om opnieuw in Antwerpen te spelen. Het verplichte nummertje quoi vooraleer ie het nieuwe “Privateering” inzette.  Knopfler begeleidde het op klassieke gitaar. Viool (van John McCusker), contrabas (van Glenn Worf) en de Ierse uilleann pipes (van Mike McGoldrick) werden bovengehaald om dat nummer van zijn klankkleur te voorzien. Bij “Song for Sonny Liston” tekenden we een ontzettend knappe dialoog tussen Knopflers gitaar en de contrabas op. De folksfeer kwam helemaal tot een hoogtepunt tijdens “Done With Bonaparte” met Knopfler op resonatorgitaar,  verder aangevuld met de klanken van accordeon, viool, contrabas en de Ierse pijpen.

Alsof datgene wat we op ons bord voorgeschoteld kregen nog niet exquis genoeg was, serveerde de Brit en zijn muzikanten een “Marbletown” die je door een ringetje kon halen. Zeer subtiel werd het nummer instrumentaal uitgefadet met een opvallend knappe zachte dialoog tussen viool en contrabas. Op dat moment kon je een speld horen vallen in het uitverkochte Sportpaleis. Ian Thomas tikte zachtjes met zijn brushes op de metalen kant van zijn troms waarna de violist versnelde, opnieuw melodie maakte die hij later doorgaf aan de fluitist. Een juweeltje!

Gejuich horen we wanneer de eerste noten van “Brothers in arms” van Dire Straits door het Sportpaleis klinken. Wat meer orgel (van Guy Fletcher) horen we en Knopfler toont nogmaals wat een gitaartalent hij wel is. Ondertussen kwamen ook zijn bandleden ruimschoots aan bod en konden ook zij hun kunnen meermaals etaleren.  “Speedway at Nazareth” werkt naar een muzikale instrumentale climax toe met fluit en gitaren erover. Het publiek reageert meer dan terecht zeer lovend en trakteert de band op een staande ovatie. Knopfler haalt er de groep bij, kijkt even naast het podium of een toegift nog kan en neemt dan afscheid met “So Far Away”. Knopfler en band leverden onze diamantstad een bijouke van een optreden.

Bob Dylan zette zich een half uur later aan zijn klavier, witte hoed op die behoorlijk wat schaduw op zijn gezicht toverde bij “Leopard-skin pill-box hat”. Daar komt nooit een goede foto van, voor wie toch het verbod op fotograferen wou omzeilen. Persfotografen werden trouwens allemaal geweigerd. Dylan contrasteerde sterk met zijn voorganger. Knopfler mocht dan voor een zeer verfijnd scala aan klanken kiezen, Dylan koos voor de oude, knorrige en wat roestige, smerige aanpak van elektrische gitaren, pedal steel en drums. Hier en daar speelde hij zelf gitaar of stond ie aan de toetsen. “Love sick” doorboorde, en vernietigde de laatste (zomer)vlinder in de buik indien die er nog zat, na een relatie die op de klippen gelopen was. Aangenaam is het niet om een optreden zo te horen openen met een nummer dat snijdt, dat door die groezelige stem met zware korrel op, de blues en de negativiteit alleen maar beklemtoont.

Dylan sprak en schreeuwde het uit, terwijl hij hier en daar toon maakte. Het lag dicht bij zingen aan, maar kwam ruwer over. Dat de zeventiger nog over behoorlijk wat longinhoud beschikt, bewees ie door die “Love sick” ook te begeleiden op mondharmonica. Stond hij in dat nummer op het moment om haar te vergeten, dan zet ie een stap terug bij “Can’t wait” waarin hij zegt dat ie niet meer kan wachten tot ze van gedachten verandert. De breuk lijkt vers. Hij hoopt nog, al weet ie niet of het nog zinvol is om nog te blijven hopen in een herstel in de liefde en zo ja, hoeveel geduld hij daar nog voor over heeft. Met “ik ben gedoemd om je lief te hebben” legt hij de kracht van de liefde uit die o zo uitzichtloos kan lijken. Later in de set zou hij zijn vergeetachtig hart aanspreken. “Waarom kunnen we niet meer liefhebben zoals vroeger?” vraagt ie dan. Door pijn, verdriet en woede wellicht.

Toeschouwers mogen dan wel allerlei songtitels roepen, het heeft geen zin. Dylan doet aan verzoekjes niet mee vanavond. Hebben we u al gezegd, dat ie niet voor de compromissen gaat, en dat nooit gedaan heeft in zijn carrière? Gewoon doen waar je op dat moment zin in hebt. In de apathie die “Not dark yet” uitademt bijvoorbeeld. “Ze schreef een brief met daarin wat in haar opkwam. Ik zie niet in waarom ik daar om zou moeten geven.” zingt ie. “High water” werd op applaus onthaald. Het is zo’n 10 jaar oud en is spek voor de bek voor al wie van intertekstualiteit houdt. Zo verwijst Dylan naar 3 nummers: de traditional “The Cuckoo”, “Dust My Broom” van Robert Johnson en “Shake it and break it” van Charlie Patton.

Alleen al de songstructuur van “A Hard Rain‘s A-Gonna Fall” uit 1962 is op zich de moeite om te horen. Dylans verteltechniek uiterst doeltreffend. Pedal steel, orgel en een ontzettend knappe outro tekenen “Thunder on the mountain” verderop als een van de hoogtepunten.  Via “Ballad of a thin man” en All along the watchtower gaat het richting “Like a rolling stone”. Op dat moment staat het publiek op het middenplein al recht, en wil het naar het podium gaan. Omdat de druk te groot wordt, geeft de security hieraan toe. De barriers tussen podium en publiek kunnen echter niet verhinderen dat twee fans een poging wagen om tot bij Bob Dylan te geraken. Een ervan, de laatste geraakt wel degelijk het podium op maar niet bij Dylan zelf en zet zo het veiligheidspersoneel in zijn hemd. Dylan en co houden het dan maar voor bekeken en geven geen toegift wat voor teleurstelling zorgt.

Een zeer complexe avond dus met bijzonder veel muzikale hoogtepunten van beide heren. Al moet de overgang van Knopfler naar Dylan via een pauze niet iedereen even goed bekomen zijn. Het Antwerps publiek was heel wat enthousiaster na Knopflers optreden. De man was beter bij stem en ging all the way qua muzikaliteit en klankpalet. Bij Dylan is what you see what you get. Een stijl, die van begin tot einde trouw blijft aan zichzelf en dan ook op den duur voor de gemiddelde toeschouwer als veel van hetzelfde over komt.

< Bert Hertogs >

Mark Knopfler:

De setlist:

1. What it is 
2. Cleaning my gun 
3. Sailing to Philadelphia 
4. Hill Farmer‘s Blues 
5. Privateering 
6. Song for Sonny Liston 
7. Done With Bonaparte 
8. Marbletown 
9. Brothers in Arms (Dire Straits)
10. Speedway at Nazareth 

Bis:

1. So Far Away (Dire Straits)

Bob Dylan

De setlist:

1. Leopard-skin pill-box hat 
2. Love sick
3. Just like Tom Thumb’s blues
4. Can’t wait
5. Summer days 
6. Not dark yet
7. High water ( for Charley Patton)
8. A hard rain’s a-gonna fall
9. Highway 61 revisited 
10. Forgetful heart
11. Thunder on the mountain 
12. Ballad of a thin man 
13. All along the watchtower 
14. Like a rolling stone