Recensie Daral Shaga

Feria Musica was in Antwerpen te gast op Zomer van Antwerpen met voorstellingen als ‘Infundibulum’ en daarvoor met ‘Le Vertige du Papillon’. In 2014 sloeg de Brusselse compagnie de handen in elkaar met Opéra-Théâtre de Limoges voor een circusopera op muziek van Kris Defoort naar een libretto van Laurent Gaudé: ‘Daral Shaga’. Thema: de vluchtelingenproblematiek, het afscheid nemen van een identiteit, het verleden, op zoek naar een toekomst maar onderweg – letterlijk ook – tegen een muur botsen. Daral Shaga is een zeer knappe visuele voorstelling waarbij tekst, muziek, zang, video (Giacinto Caponio in een videoregie van Fanny Perrau) en acrobatieën prachtig in elkaar verweven zijn. Met zijn zeventig minuten en enige laag, is de voorstelling ook geschikt voor kinderen. Een voorstelling die zowel tristesse,wanhoop (de jazz, en de blues is nooit veraf bij de klarinettist Jean-Philippe Poncin, cellist Lode Vercampt en pianist Fabian Fiorini) als dynamisme en gedrevenheid (luchtacrobatie en trampoline) toont. De Munt zorgde ervoor dat dit Brusselse project voor het eerst in ons land te zien is. Een terechte keuze.

‘Daral Shaga’ gaat verder op de taal die ‘Infundibulum’ al exploreerde, de botsing tussen lichaam en object, de verticale lijn, de muur oplopen. In ‘Daral Shaga’ is dat een hek (een stelling) tussen het oude leven en de toekomst die ze willen tegemoet gaan. Openen doet de voorstelling met de artiesten rond een olievat met vuur in. De identiteitskaart wordt erin gesmeten terwijl de cello en de andere instrumenten een glissando naar omlaag laten horen. ‘Omarm de aarde voor een laatste keer’  luidt het voor het gezelschap vertrekt. ‘Ik ben nergens thuis’ klinkt het later in de zang. Op zoek naar nieuwe broze relaties die aangegaan worden, zien we hand op hand-acrobatie waarbij een vrouw een salto doet vanop de schouders van een man, gaat ze later op zijn hoofd met haar voeten staan, of tuimelt ze dan weer tot ze zich met haar benen rond zijn middel kan vastklampen.

Knap is de luchtacrobatie tussen twee artiesten die een witte plastic rond zich hebben, alsof ze een meubelstuk zijn dat geen stof mag vergaren in een onbewoond huis en daardoor overtrokken werd door dat doorzichtige materiaal. Verder kan je de scène ook zien als uit een cocon kruipen, wanneer de twee die plastic van zich weten af te schudden: het nieuwe leven tegemoet. Hartverscheurend is de scène tussen dochter en papa bij het hek. Zij geraakt er snel genoeg over en kan een nieuw leven beginnen. Samen stellen ze vast dat hij niet snel of lenig genoeg is om die klus te klaren waarop afscheid van elkaar nemen de enige optie is en zij de boodschap meekrijgt: ‘vergeet niet te genieten van het leven’. Voor de gelegenheid wordt de aerial silk vervangen door ‘aerial chains’, twee kettingen die uit de nok naar beneden hangen waar een acrobate naar boven op klimt om vervolgens naar beneden te tuimelen.     

‘Daral Shaga’ gaat niet alleen over vluchtelingen die hun land verlaten maar evengoed ook over zij die terugkeren uit heimwee, of simpelweg omdat ze niet gevonden hebben wat ze zochten. Één man zal blijven aan de grens om terug te kijken naar het verleden: Daral Shaga.  De mezzosopraan Michaela Riener speelt en zingt de rol van  de dochter, de bas en contratenor Maciej Straburzynski is de vluchteling en de bariton Tiemo Wang is de vader.

‘Daral Shaga’ is uiteindelijk een geweldige multidisciplinaire voorstelling geworden waarbij beelden in- en uitfaden (live gebracht op het podium als in de live video die geprojecteerd wordt op het doorschijnende doek dat de vierde wand is). De bühne wordt steeds zuinig verlicht door warm licht. Finaal mengen de wit geschminkte acrobaten zich (beeld voor integratie) tussen de toeschouwers door de trappen van de tribunes op te stappen. Het enige punt van kritiek is dat de voorstelling slechts één laag heeft en de boodschap of moraal eigenlijk al halfweg zo goed als volledig verteld is. En ook het eenvoudige libretto lijkt meermaals in herhaling te vallen. Maar dat neemt niet weg dat dit een visuele parel is die terecht een enthousiast applaus kreeg van het publiek nadien.

< Bert Hertogs >