Recensie Kalf

Kalf van Zaam met en van Dimitri Leue, Anastassya Savitsky en Wouter Konings/Uruz is een behoorlijk rauwe kindervoorstelling geworden. Een aanklacht tegen de vleesindustrie, de beenhouwers en de boeren die koeien fokken om melk te produceren of stieren voor het vlees. Het enige wat nog aan de voorstelling ontbrak was een label ‘goedgekeurd door Gaia’ of zo. De kinderen in de zaal – voor 6-plussers was de thematiek toch iets hard en te veel in your face, laat staan dat ze de vegetarische boodschap begrepen hadden – hielden niet altijd de aandacht bij Kalf. En wanneer ze dat wél deden, was dat eigenlijk tegen de bedoeling van de muziektheatervoorstelling in. Zo zagen we dat de kinderen erg genoten van de volgens Leue ‘saaie’ spelscène tussen Savitsky en hem. Beiden beelden elk een rund uit met petje en afgezaagde hoorns op om zo het het erg repetitieve leventje dat ze moesten leiden in een stal te tonen achter een dranghekje. Maar net die scène, vol taalhumor, konden de jongsten wel smaken.

‘Hoi’ klonk het wanneer Leue Savitsky aansprak in de stal. Niet veel later werd dat ‘Hooi’.  Daarop volgden heerlijke woordspelletjes als ‘Ik word er helemaal hooi van.’, ‘Hooi is’t?’, ‘Dank oe’, ‘Ben een beetje moe’, ‘Strooi!’ en ‘Ik ben een beetje verstrooid!’. Ook de rest van de voorstelling die een mix van dans – zo zien we Anastassya Savitsky onder andere ‘liefde, geborgenheid en zwangerschap’ dansen- , muziek en theater is, bevat wel wat taalkundige en visuele knipogen zoals het moment wanneer de moeder van Koetje Kalf moet be-vallen. Dan zien we Savitsky tijdens haar choreo effectief op de podiumvloer vallen. Idem wanneer de zin ‘ik wil geen snoep of drop’ valt, ook dan op ‘drop’ laat ze zich vallen.  

Naast de vegetarische boodschap zit er ook een vrijheidsboodschap, en een anti-pestlied in de voorstelling. Daar begint Kalf! zelfs mee: ‘Ben je anders dan de rest? Voel je je soms half? Word je soms gepest? En noemt men je dan een kalf?’ klinkt het in het openingsnummer dat voorzien wordt van een folkloristisch dansje waarbij zowel Leue als Savitsky een aantal poppen met cowboyhoed aan een bar synchroon met hen laten bewegen.  Leue komt weliswaar halfweg wat belerend over wanneer ie stelt dat sprookjes zoethouders zijn en daarmee ook ineens uitlegt wat het verschil is tussen datgene wat je maag wél vult en datgene waarbij je denkt dat je maag gevuld is. Of de kinderen die een verjaardagsfeestje aan het vieren waren in CC Merksem en snoepsaté’s aan het maken waren voor de voorstelling begon daar oren naar hadden, is maar de vraag.

En zo merkten we meermaals dat Kalf! zijn doelpubliek verloor tijdens de voorstelling maar op de een of andere manier ook terug wist te winnen. Al hadden de acteurs kennelijk niet op zo veel interactie gerekend wat ze wel kregen in de schouwburg, laat staan dat het op momenten kwam die ze zagen aankomen. Zo antwoordde een kind gortdroog ‘dat is het leven’ op een moment dat Leue het ab-so-luut niet hebben kon. De voorstelling was namelijk aangekomen bij de herhaling, twee keer dezelfde tekst dus, dat alles een machine is en alles terugkomt (het dekken van een koe door een stier, de bevalling, de eerste melk en de scheiding tussen kalf en moeder). De theatermaker antwoordde wat ongepast bits dat hij die zin nog met Sabam zou regelen. Als er al iets geregeld moet met Sabam is het eerder het streepje Vivaldi – The Four Seasons – dat te horen is in een dancenummer en de verwijzing naar de legendarische quote uit de film Titanic, in deze voorstelling: ‘I’m the koe of the world’ wanneer Leue op de schouders zit van Savitsky. En als er verder iets geregeld mag worden met de smaakpolitie dan is het met stip die foute buikdansact tussen Leue en Savitsky op het nummer ‘India’.  Uiteindelijk legt Kalf! namelijk ook nog een contrast bloot dat in India een koe als een heilig dier beschouwd wordt en in de hoogste kaste staat terwijl wij het gewoon opeten en koeien in onze voedselindustrie belanden.    

Kalf! was erg plastisch over hoe een veearts te werk gaat tijdens een bevalling, net zoals de beschrijving hoe de stier een koe dekte behoorlijk hard overkwam, of het moment dat moeder en kalf uit elkaar werden gehaald nadat het de eerste moedermelk had gekregen ‘zodat het meer overlevingskans zou hebben in de jungle van het leven’.

De voorstelling – die best ook educatief is, zo worden alle magen meermaals bij naam opgenoemd - eindigt zoals Anastassya Savitsky het bij de start ook wou als een sprookje met een babyblauwe eenhoorn. Maar toch kunnen we ons niet van de indruk ontdoen dat dat maar een zoethoudertje was en we vooral getuige waren van een bitter verhaal dat op de maag bleef liggen. Het is maar de vraag welke 6-plusser daar überhaupt boodschap aan had.

< Bert Hertogs >