Recensie Anora ★★★★1/2

Over arm vs. rijk, Amerika vs. Rusland, vrouwen vs. mannen, empowering/feminisme vs. patriarchaat, jongeren vs. oudere generatie … dat is wat je de ganse tijd denkt waarover Anora gaat, de dramedy die Sean Baker schreef, regisseerde en monteerde. De Amerikaanse prent won dit jaar de Gouden Palm in Cannes. Niet meer dan terecht trouwens. Waar hij uiteindelijk over gaat, is menselijkheid tonen en ruimte geven en krijgen om je ware gevoelens te kunnen uiten. Want daar durft het in de huidige tijd waarin we leven in heel wat samenlevingen wel eens aan te ontbreken.

Zeker, het gaat ook over sekswerk in Anora. Maar het is geen (hoofd)thema, hoogstens de context waarin het Russisch rijkeluiszoontje Ivan (Mark Eydelshteyn) Anora, die zich liever als Ani laat aanspreken (Mikey Madison) van dichterbij leert kennen. Lees: hij betaalt om een uur in het gezelschap van haar te kunnen vertoeven en seks met haar te hebben in de Headquarters stripclub in Brooklyn.

Onder invloed van drank en drugs wordt ie smoorverliefd op haar. Hij houdt van gamen, is weliswaar meerderjarig maar gedraagt zich nog als een kind. Hoe hij de liefde denkt te moeten bedrijven met een vrouw? Net zoals de gewelddadige videospelletjes waaraan hij verslaafd aan lijkt te zijn: door vooral snel en hard te beuken. Zij toont hem dat het ook anders kan, zachter, en trager. Hij vraagt Ani om naar hem thuis te komen. Ook daar zal ie betalen voor de seks. Tot hij steeds meer begint te voelen voor haar en haar uitnodigt om een week zijn vriendin te spelen voor 10.000 dollar. Zij drijft de prijs op tot 15.000 dollar. Hij stemt in en geeft mee dat ie zelfs voor 30K had getekend terwijl zij daarna zegt dat ze 10K ook een goed bod vond.

De gelijkenissen tussen Anora en Pretty Woman, dat op zijn beurt gebaseerd is op Cinderella zijn dus treffend. Maar daar stopt het op een bepaald moment. Want wanneer ze met hun tweetjes en zijn vrienden naar Las Vegas trekken in een suite, daar geld verbrassen in het casino, vraagt hij haar ten huwelijk. Ze denkt dat ie haar voor de gek houdt. Maar hij vraagt het haar ook in het Russisch (een taal die ze verstaat maar met een accent en wat gebrekkig zelf ook een beetje kan praten) waardoor ze overstag gaat. Ze vraagt een ring van 3 karaat wat hij wat te eenvoudig vindt. Hij wil minstens voor 4, en ja waarom niet 5 of 6 karaat gaan. En zo geschiedt: de twee trouwen in Vegas.

Maar het sprookje zal van korte duur zijn – tot daar de gelijkenis dus met Pretty Woman – want de orthodoxe priester Toros (Karren Karagulian) krijgt er lucht van. Hij heeft kennelijk twee weken niet naar Ivan omgekeken en mag het nu gaan uitleggen bij diens Russische ouders hoe hun zoon erin geslaagd is om onder zijn toezicht te ontsnappen en te trouwen met een sekswerkster. Daarmee maakt de jongvolwassene zijn ouders en familie ten schande, precies wat ie wou bekomen, om een middelvinger op te steken naar hen. Maar de emotionele schade die ie berokkent bij Anora is groot. Jonge mannen worden in Anora trouwens doorgaans als lui en onverantwoordelijk afgeschilderd.

Anora wil absoluut voor haar prille huwelijk vechten en wil niet dat het ontbonden wordt. Ze hoopt dat haar man daar ook zo over denkt. Tot ie plots wegvlucht terwijl Toros een doopsel last minute cancelt om naar hem en Ani te rijden. Want de mannen die hij alvast op de twee had afgestuurd: de Armeense handlanger Garnick (Vache Tovmasyan) en de Russische handlanger Igor (Yura Borisov) hebben zich danig mispakt aan Ani die zich stevig weet te verweren. Zo ziet ze in een kandelaar en allerlei voorwerpen manieren om zich te verdedigen, bijt ze, gebruikt ze haar voeten, en finaal zelfs wanneer Toros er is het woord ‘verkrachting’ zodat haar smartphone dat zou herkennen en de politie kan verwittigen. Wat volgt is een zoektocht met hun gevieren waar Ivan zou kunnen zitten. Wat blijkt? Op die paar dagen kent Anora hem beter dan Toros.

Sterk is hoe zwak de mannen afgeschilderd worden in Anora. Toros heeft duidelijk zijn job niet naar behoren gedaan en toch zal ie wanneer de Russische ouders zijn geland in de VS wat staan mouwvegen bij Ivans vader (Aleksei Serebryakov). Garnick is verslagen door Anora, wordt door haar gebeten, heeft medicatie/drugs nodig tegen de pijn maar kotst de auto onder van Toros die ei zo na dreigde getakeld te worden. En Igor die lijkt dan weer de perceptie tegen hem te hebben omdat ie haar polsen met telefoondraad vastketende terwijl ze op haar knieën voorovergebogen over de sofa zat wat vanuit een bepaald perspectief lijkt op een kinky rollenspel. Niet veel later zal zij trouwens op hem liggen op de sofa met haar rug op zijn buik. ‘Mocht Garnick er niet zijn geweest, je zou me verkracht hebben’, zegt ze tegen hem later. Iets wat hij zal ontkennen.

Dé verrassing, naast de hilarische quotes en scènes die zich afspelen in Anora, is hoe het vrouwelijk hoofdpersonage evolueert. Anora stelt op den duur dat ze recht heeft op een advocaat, gerust wil scheiden maar eist dan wel de helft van het vermogen op. Maar ook hoe vaderlijk Igor wordt ten opzichte van haar werkt verrassend. Zo biedt ie haar een sjaal aan die ze eerst weigert en niet veel later toch aanvaardt wanneer het koud blijkt ’s nachts aan de kust, en vindt ie dat Ivan zich moet excuseren ten opzichte van haar. Met andere woorden we zien een moderne, gevoelige man in hem naar boven komen terwijl zij ook beetje bij beetje de bolster van haar afgooit ten opzichte van hem. Beide personages tonen dus na verloop van tijd hun kwetsbare, gevoelige kant. Daar tegenover staat Darya Ekamasova die dan weer als Ivans moeder een onverbeterlijke harde onderhandelaarster neerzet die niet terugdeinst voor een dreigementje meer of minder aan het adres van Anora.

Zelden hebben we Greatest Day van Take That zo ironisch gebruikt horen worden als in Anora. Hoewel aanvankelijk de song 1 op 1 gebruikt wordt en de lyrics de beelden perfect illustreren, zit de bijtende kracht ‘m in die songkeuze als je achteraf alle elementen hebt samengelegd. Today this could be the greatest day of our lives…

< Bert Hertogs >