Het is van 2002 en onze studententijd geleden – toen bracht de Vlaamse Opera het werk in deSingel – dat we « Powder her face » van de Britse componist Thomas Adès nog gezien hebben. 13 jaar later is die herinnering zo goed als compleet verdwenen net als zowat 99% van de inhoud uit allerlei cursussen die we destijds door onze interne harde schijf moesten jagen (die daardoor wel eens durfde te crashen of vroeg om geformatteerd te worden maar dat geheel terzijde). Eén decorelement was toen een grote poederdoos, herinneren we ons nog vaag. Verder herinneren we ons zo goed als niets meer. De kameropera zelf is nochtans maar twintig jaar oud én heeft een plot die in één zin na te vertellen is : een seksschandaal met in de hoofdrol Margaret Campbell, de hertogin van Argyll die er naar verluidt 88 sekspartners op nahield (met als verder bewijsmateriaal 13 polaroidfoto’s die nooit openbaar werden gemaakt) én het echtscheidingsproces tegen deze “immorele” vrouw dat 4 jaar duurde.  “Powder her face” was de eerste opera voor Adès in 1995, tien jaar later volgde “The Tempest” en dit jaar staat een derde opera in de kinderschoenen.

Een daverend applaus. Dat kreeg “L’elisir d’amore” na de schoolvoorstelling in het Koninklijk Circus. Een voorstelling die tevens toegankelijk was voor mensen die het financieel moeilijker hebben. Zij konden aan een sterk verminderd tarief genieten van dit melodrama. Lang geen gek idee want opera in het Koninklijk Circus betekent deze keer een “in the round”-concept waardoor de zangers en koor wel zeer dichtbij zijn. Van een vierde wand is er dus geen sprake wat alleen maar voordelen oplevert voor al wie voor het eerst of slechts sporadisch van het medium opera kan proeven. Opera is dus lang niet zo elitair of moeilijk toegankelijk als erg veel mensen nog steeds blijven denken. Maar “in the round” heeft ook zijn nadelen: zo staat wel eens een solist met zijn of haar rug naar je te zingen wat de verstaanbaarheid niet ten goede komt.

Een wereldcreatie. Daarmee opende de vierde editie van het nog relatief jonge Antwerpse festival Opera XXI waar modern muziektheater onder de aandacht wordt gebracht. Annelies Van Parys, huiscomponiste bij Muziektheater Transparant, verliet de Oude Grieken als thema en ruilde het in voor Hitchcock.  Uitgangspunt – géén remake dus, wel inspiratiebron – is de film Rear Window van Hitchcock uit 1954 waarin een fotograaf die aan zijn rolstoel gekluisterd is de buur via zijn achterraam begluurt. De fotograaf verdenkt zijn overbuur ervan dat hij zijn vrouw vermoord heeft. In Private view is het vooral de geestestoestand van mensen die in een anoniem appartementsblok wonen het centrale thema. Vanuit hun sociaal isolement worden mensen bekeken en kijken ze als voyeurs  zodat ze veronderstellingen aannemen als feiten. Daardoor worden ze paranoïde. Met dat gevoel stuurt Van Parys de toeschouwer die de rol inneemt van voyeur ook naar huis.

Met Un Ballo in Maschera van Verdi sluit de Munt zijn seizoen 2014-2015 af. Dat is nu al een historisch gegeven omdat de zaal tot het voorjaar van 2016 dicht zal zijn wegens renovatiewerken en tot dan moet uitwijken naar Bozar, het Koninklijk Circus en de Hallen van Schaarbeek.  Regisseur Alex Ollé plaatst het verhaal in een Orwelliaanse context:  het futuristische 1984 en een maatschappij waar een totalitair regime heerst. Daar wringt net het schoentje van deze productie. Verdi’s opera is een melodrama, en heeft dus ook behoorlijk wat lichte kenmerken zowel in tekst als in muziek.  Dwarsfluiten begeleiden speels en vrolijk Koning Gustav die verliefd is op de gehuwde Amelia.  Haar man René Ankarström komt er achter, en sluit zich aan bij een groep samenzweerders (Ribbing en Horn) die de koning willen ombrengen.  Ankarström zal de klus zelf klaren op het einde terwijl het volk die daad afkeurt (“Ankarström! Ach! Dood en schande over de verrader! Laat het zwaard hem verscheuren, het zwaard der vergelding!”), ook al omdat Amelia puur en zuiver is gebleven.  Lees: er was buitenechtelijke liefde, maar ze kleurden nog mooi binnen de lijntjes van het toelaatbare. Gustav is dus slachtoffer van blinde jaloezie en blijkt ook nog eens een groot man omdat ie vergiffenis schenkt aan zijn belager(s). Dat gegeven blendt onvoldoende met een scenografie die het volk toont als grijze meute, iedereen als nummertje toont.

Regisseur Peter Konwitschny is terug in Opera Vlaanderen na zijn eerdere regies voor Don Carlos (2010) en Aïda (2011). Deze keer nam ie La Juive (de Jodin) van Fromental Halévy onder handen in een libretto van Eugène Scribe. Een grand opéra die in 1835 zijn première kende. Groots en scenisch,  een love story in een historisch kader in vijf bedrijven, met verwijzingen naar actuele conflicten en een erg rijke klank van koor en orkest die alles uit de kast mogen halen, zijn zowat de karakteristieken voor dit vroeg 19^de eeuwse genre. In La Juive (de Jodin) gaat het op het eerste zicht over verboden liefde (een Joodse die eigenlijk Christelijke roots heeft met een Christen), over gemeenschappen die met elkaar botsen en elkaars waarden en gebruiken opdringen, over mensen die een fout oordeel vellen over leven of dood van een burger. Maar eigenlijk is het een uiterst liberale opera – de Belgische Grondwet die ook dat uitademt dateert uit die periode – die de hypocrisie van het geloof aanklaagt. Het libretto is ook wel wat cynisch over de liefde, bevat ironie én is tevens ook scherp voor de ondernemer/zelfstandige. Scherp voor alles en iedereen quoi.