Disney On Ice is dit jaar zo’n groot succes met ‘Frozen’ dat de organisatie stoelen heeft bij moeten plaatsen, op het middenplein maar ook achter het balkon om zo veel mogelijk mensen te laten meegenieten van de show. Verspreid over 8 shows ontvangt de productie die van stad naar stad trekt met 16 trucks maar liefst 31 500 toeschouwers in Antwerpen. Het is dan ook een geniaal idee: ‘Frozen’ op bevroren water. Het plaatje klopt dan ook van begin tot eind. Het is overigens ondertussen een van de weinige jaarlijkse tradities die overeind blijven: Disney On Ice. Dit jaar koos de productie ervoor om terug te gaan naar de beginjaren van het ijsspektakel. Geen viertal korte verhaaltjes met verschillende figuurtjes deze keer dus zoals we de laatste jaren geserveerd kregen, wel één groot verhaal: dat van ‘Frozen’ verteld in twee keer 50 minuten. Qua timing zit het snor met de voorstelling. De kinderen weten hun aandacht te behouden bij het spektakel. En dat is geen ongeringe verdienste van Disney.

Ballet Vlaanderen zet zijn grootste productie ooit neer in de Stadsschouwburg van Antwerpen. Voor het eerst brengt het gezelschap ‘Spartacus’ dat werd gechoreografeerd door Joeri Grigorovitsj die ondertussen negentig is én aanwezig was tijdens het premièreweekend. Andere werken die van zijn hand zijn, zijn ‘De stenen bloem’ (1957), ‘De legende van de liefde’ (1971), ‘De Notenkraker’ (1966), ‘Ivan De Verschrikkelijke’ (1975), ‘Angara’ (1976) en ‘De gouden eeuw’ (1982). De muziek is van Aram Katsjatoerian uit 1954. Het verhaal is gebaseerd op de novelle van Raffaello Giovagnoli met ideeën uit het scenario van Nikolai Volkov. Het balletwerk dat in 1968 het levenslicht zag,  is meer dan ooit een spektakelstuk waar een groot ensemble aan te pas komt. Bijna 49 jaar na datum kent het zijn Belgische première en diende Ballet Vlaanderen aan te kloppen bij gastdansers van het Armeens Nationaal Academisch Theater voor Opera en Ballet in Yerevan en leerlingen van de Koninklijke Balletschool Antwerpen om deze productie te realiseren. De Brussels Philharmonic onder leiding van de Armeense dirigent Karen Durgaryan zet een zeer degelijke versie neer terwijl Fine Fleur als koor slechts een paar minuten in het derde bedrijf de rouwscène vocaal ondersteunt.

Pond Way van Merce Cunningham op muziek van de Brit Brian Eno, Shahrazad van de Amerikaans-Tunesische Jonah Bokaer waarvan de compositie van de hand is van de Rus Nicolai Rimski Korsakov en Approximate Sonata 2016 van William Forsythe op een gefragmenteerde compositie van de Nederlander Thom Willems. Die werken stelt Ballet Vlaanderen voor in ‘West’, hun openingsproductie van het nieuwe seizoen. Twee choreografieën die beroep doen op een bandopname, terwijl Shahrazad voor de volle klank, de dynamiek ook van het orkest van Opera Vlaanderen gaat onder leiding van Dominic Grier. Dat levert geen onbelangrijk voordeel op voor die choreografie die als tweede van de avond getoond wordt. Er zit dan ook een grotere emotionele laag in het werk.

Een uitermate hilarische Jan Martens zagen we aan het werk met zijn double bill ‘BIS’ en ‘Ode to the attempt’. Het ene werk maakte hij voor de 65-jarige Nederlandse danseres Truus Bronkhorst in 2012, het andere is een solo die hij zelf danst van vorig jaar, die niet in het minst refereert naar ‘BIS’ maar vooral hilarisch is omdat Martens de draak steekt met de ingrediënten, de opbouw van een voorstelling, het genre dans op zich, collega’s én zichzelf. Zelfrelativerend is ie dus wanneer hij de draak met zichzelf steekt. Maar ook een Anne Teresa De Keersmaeker met haar contrapunt en obsessie rond de cirkelvorm, minimal dans, ballet,enz. moeten er aan geloven.

Verscheuren of verscheurd worden of het ritualiseren van de dood. Dat thema staat centraal in de nieuwste voorstelling ‘Nicht schlafen’ van regisseur Alain Platel,scenografe Berlinde De Bruyckere, Steven Sprengels (muzikale leiding) en Ballets C de la B. Een primitieve stam zien we aanvankelijk aan het werk waar de survival of the fittest van toepassing is. Wanorde en geweld staan dan ook centaal, terwijl enkele seconden later de harmonie van samen een choreografie neerzetten, wordt getoond en niet veel later men opnieuw overgaat in de chaos. Aanvankelijk werkt dat contrast, en ook de mengeling van Mahlers ‘O Mensch! Gib acht!’ (derde symfonie in D minor IV) met polyfonisch gezang van Boule Mpanya en Russell Tshiebua, Afrikaanse belletjes rond de enkel,  en zien we in de dans zowel verwijzingen naar klassiek ballet (twee dansers) als naar de rite (9 dansers in halve cirkel rond dode paarden die hen een soort laatste groet geven door snel  de armen de lucht in te steken naar beneden te doen en dit te herhalen, een verwijzing naar een Afrikaans gebruik).  Maar na een tijd is dat effect al tamelijk snel uitgewerkt. ‘Nicht schlafen’ mist vooral een duidelijke verhaallijn waardoor de spanningsboog (begin-midden-slot) wat aan de slappe kant is. De dansvoorstelling verliest dan ook onze aandacht niet alleen de onze als we de reacties van een toeschouwer achteraf mogen geloven (‘wat een vreemde voorstelling. Enkel halfweg de voorstelling wist het me te boeien’).