4 performers met verschillende roots die een ongefilterde voorstelling brengen over nationalisme en extreem rechts. Dat is wat de Italiaanse Paola Pisciottano (concept en regie) doet met Extreme / Malecane in Théâtre National. Twee mannen en twee vrouwen zien we op het podium, een Belg wiens grootmoeder Spaans is, een Française die al enkele jaren in Vlaanderen woont, iemand uit Salmo en een Griek. Ze stellen zichzelf voor, hun favoriete liedjes. Dat zijn o.a. ‘Another love’ van Tom Odell en ‘7 years’ van Lukas Graham. De Griek houdt van rap maar zien we niet veel later traditioneel dansen op de tonen van de bouzouki. Het contrast kan niet groter zijn. De Griek uit zich als conservatief, want volgens hem moet geconserveerd worden wat er nog is. Het land en de politiek heeft volgens hem alles vernietigd. Of hoe conservatisme en antipolitiek hier hand in hand met elkaar gaan.

Dat de Metamorphoses van de Romeinse dichter Ovidius niet meteen een toonbeeld zijn van vrouwvriendelijkheid, legt de jongste voorstelling van Manuela Infante en Michael De Cock bloot. Deze klassieker focust namelijk op het mannelijk geweld, dat van de goden die de nimfen verkrachten, hun de mond trachten te snoeren door hun tong eruit te halen (Tiresias doet dat met zijn schoonzus Philomela – de god was getrouwd met haar zus Procne – nadat hij haar verkracht heeft. Visueel wordt er in deze voorstelling met microstatieven in schaduwspel achter het projectiedoek het woord ‘TONGUE’ gevormd), een mislukte poging ondernemen om een nimf te verkrachten (Apollo zit Daphne achterna om dit te doen en die laatste laat zich in een laurierboom veranderen om dat te verhinderen), ontrouw zijn (Jupiter maakt van Io een koe om te vermijden dat zijn vrouw furieus zou reageren als ze daar achter zou komen) maar vooral ook zoals de titel van het werk zegt een metamorfose laat ondergaan. Enkel in een van de laatste teksten die voorbijkomt is het Diana, de godin van de jacht, die er als sterke figuur uitkomt wanneer Aktaion haar begluurt terwijl ze baadt en zij hem verandert in een hert zodat niet zij maar vanaf nu hij opgejaagd zal worden, door zijn eigen honden nog wel.

De bevrijdende energie van een rockconcert werd ons beloofd in de programmatekst van Oresteia. Dat leek ons wel graaf en het kon al helemaal niet stuk toen bleek dat Koen De Graeve ook meedeed in het stuk. Maar uiteindelijk zou Simon De Vos’ werk eerder (zeker dat eerste uur) als een saaie zagerige (dat ahaha-deuntje op repeat door Tim Vanhamel en Sjoerd Bruil van Millionaire vat het allemaal goed samen) indievoorstelling overkomen waar de live muziek niet zelden het spel overstemt, en de acteurs alle moeite hebben van de wereld om niet uit te glijden, letterlijk op de overhellende scène, figuurlijk in de tekst van deze Griekse tragedie waar men onder andere met flauwe rijmelarij (‘Liquideren. Elimineren. Executeren.’, ‘De meedogenloze plot van het lot.’ …) en humor wat komische elementen in wou steken wat de dramatiek van Agamemnons dood danig doet verslappen. Nochtans zitten er ook goeie stukken in de tekst hoor (‘Redelijkheid is als een vlinder in de vuist wanneer de knokkels wit worden.’, ‘Kapituleer een beetje voor mij.’, ‘Wie heeft er baat bij onheilsprofeten?’ …) Wanneer we Koens personage naar beneden zien afglijden als die vermoord wordt door zijn vrouw Klytaimnestra, is het theaterbloed uit de gouden pot van Nadia Amin al halfweg de scène op. Ze blijft echter proberen om ook het laatste kunstbloed eruit te krijgen, eerder dan een sterk theaterbeeld op te leveren, komt dat nogal knullig over.

Ze lijken het zelf nauwelijks te vatten wat hen overkomt, de acteurs en actrices van Contes et légendes als ze een minutenlang oorverdovend applaus ontvangen van een zeer goed gevuld Théâtre National.  De bitterzoete komedie van de Franse regisseur Joël Pommerat die in verschillende scènes ethische vragen oproept hoe we met robots, of artificiële mensen straks zullen omgaan, gaat niet alleen over de toekomst. Ze houdt ons ook vooral een spiegel voor hoe dysfunctioneel onze gezinnen nu zijn geworden, hoe mannen van vrouwen van elkaar mentaal gescheiden zijn geraakt, hoe gepolariseerd wij denken tussen zij en wij. Maar even goed ook hoe blind we zijn, dat technologie een antwoord zou kunnen bieden om een moeder die nog maar maximum vijf maanden te leven heeft, vervangen kan worden door een robot van de eerste generatie. Een robot met een creepy lachje die op ‘c’est dégueulasse’ repliceert ‘oh la, c’est la language de Arno!’, op een keuze-vraag ‘ja’ antwoordt en dus duidelijk niet in staat zal zijn om die huishoudelijke taken voor zijn rekening te nemen, wat de vrouw die een tunnelvisie gecreëerd heeft niet wil inzien. Manlief zou technisch daar niet toe in staat zijn om het huishouden voor zijn rekening te nemen, en is ook zelden thuis door zijn werk. De opvoeding van kinderen wordt nu al uitbesteed (aan het onderwijs) en straks worden kinderen (zelfs als ze baby zijn) gewoon aan een robot gegeven om die te wiegen bijvoorbeeld. Dat hun zoon er absoluut tegen is dat een robot zijn moeder gaat vervangen straks, wordt droogweg afgewimpeld met. ‘Het is niet dat het niets kan schelen wat ze ervan denken’ klinkt het ‘we vinden gewoon dat ze ongelijk hebben’.  Kortom: de kinderen hebben niks te zeggen in het gezin wat mee verklaart waarom ze opstandig zijn.

“In het boek werkt het, ik ben niet zeker of dat ook het geval is op het podium.” Dat zegt een vrouw tegen haar gezelschap voor ons die net zoals wij naar de Underground van Leicester Square wandelt nadat ze The Ocean at the end of the lane in The Duke of York’s theatre heeft gezien. Ze verwoordt exact dezelfde twijfel die bij ons binnengeslopen is, voornamelijk dan tijdens het tweede bedrijf waar regisseur Katy Rudd blijkbaar moeilijk de draad weet op te pikken van de in het eerste bedrijf opgebouwde spanningsboog.