Gemengde reacties en een opvallend matig applaus ontving Johan Leysen na een uur en een kwart Act. Een koppel zagen we tijdens de voorstelling naar huis gaan, anderen loofden Leysen omdat ie Becketts ‘Stories and Texts for Nothing’ vanbuiten had geleerd in het Engels, wat toch een hele kluif is. Wij zagen sterke momenten niet in het minst naar het einde toe maar ergerden ons aan het Vlaams-Engelse accent, het gebrek aan intonatie (vooral de ingesproken stukken tekst op tape komen erg vlak over) en het nauwelijks spelen met tempowissels. Het zorgde ervoor dat we meermaals afhaakten, terug een stukje in de gitzwarte deprimerende monoloog gezogen werden om niet veel later opnieuw af te haken. Op dat vlak kende de voorstelling hetzelfde verloop als de installatie in de foyer waar je 4 bakken gevuld met kleine grijze bolletjes kon zien die als een dor maanlandschap bewogen en een glooiing vormde die steeds een beetje veranderde.

Het Theaterfestival toont het beste van het afgelopen seizoen, en dat geldt zeker voor Dear Winnie van KVS, NNT en JR. CE.SA.R. De energie van de performers op het podium slaat in no time over op het publiek dat – hoewel er met een kwinkslag tijdens de voorstelling door de vrouwen gesteld wordt dat er ‘te veel Europese energie hier aanwezig is’, wat een eufemisme is voor ‘het is hier een dooie boel’ en terechte kritiek is op het voornamelijk witte publiek dat van nature erg gereserveerd is – dan ook achteraf laaiend enthousiast reageert en een staande ovatie geeft. Dear Winnie combineert dans, muziek, tekst én installatie (met laarzen die op verschillende rijen in een molen draaien zodat ze in een repetitieve beweging tegen de grond stampen alsof er een leger soldaten op de achtergrond meedoet, en een kleurrijke rechterwand vol shirts die zo’n 85 minuten na de start van de voorstelling een na een naar beneden vallen en op het podium geblazen worden) in één. Die mix levert een van de meest complete producties af die we de afgelopen maanden in ons land zagen. In die zin vinden we dit van zo’n internationale klasse dat het een uitgebreide internationale tour buiten het Nederlandstalig taalgebied (langs bv. onder andere The Barbican Centre) verdient. Al zal het even wachten zijn tot een coronavaccin eer dat werkelijkheid kan worden. Dear Winnie kaart racisme en seksisme aan door de mentale en fysieke pijn, trauma’s, de schizofrenie, de angst te tonen van jonge vrouwen die de stem van Winnie Mandela, strijdster tegen de Apartheid in Zuid-Afrika en te vaak onterecht geminimaliseerd als ‘de vrouw van’, luid en duidelijk te laten verder echoën. Geëngageerd theater levert dat op waar gelukkig het vingertje in de lucht achterwege blijft maar er resoluut gekozen wordt voor een directe en slimme no nonsense stijl met een stevige dosis humor wat veel impactvoller is.

Een mooie, intimistische en integere voorstelling over gemis in oorlogstijd. Dat is Dagboek van een leeg bed van Mokhallad Rasem waarbij hij zijn beste notities over wat hij denkt, voelt, hem overkomt of inbeeldt, die hij de afgelopen jaren bij elkaar pende, verzamelde. Op een wit ijzeren bed liggen allemaal dozen verspreid. Vooraan liggen er 20 statieven die hij rechtzet, symbool voor de wederopbouw van een verwoeste stad, hier Bagdad in Irak waar de maker zijn roots kent. Hij zet er enkele bij elkaar en legt er een op de grond als symbool voor het neergeschoten kind en het achtergebleven gezin, daarna zet hij er enkele ondersteboven die zo de rook voorstellen.

Het gezin, de hoeksteen van de samenleving moet eraan geloven in Kinderen van Nora. De hoofdrol in deze voorstelling is ongetwijfeld weggelegd voor de deur die helemaal achteraan in de gang staat die centraal de scène in twee splitst, in een kamer rechts waar een houten buffetpiano staat en een kamer links. Een deur is het die hard dichtgeslagen wordt, die ook dient om stiekem buiten te sluipen, je een veilig gevoel moet bezorgen (met dat extra slotje), of een die de poort vormt naar de buitenwereld, naar kansen, naar dromen, zelfontplooiing, vrijheid. De scenografie is van de hand van de Duitse Hildegard Bechtler.

‘Indien ik u op de een of andere manier gekwetst heb, wil ik dat u weet dat het nooit mijn bedoeling is geweest. Ik zal deze info categoriseren en proberen u hiermee niet meer te kwetsen’ zegt de palliatieve zorgrobot Jonathan (Valentijn Dhaenens) telkens nadat hij alweer voor een pijnlijk tafereel zorgde op de uitvaartdienst van Claudine Fauconnier (stem van Gilda De Bal) die op 26 augustus 1963 aan de slag ging als lerares in het vierde lager van de Klavertje vier school in Brussel. Claudine stierf moederziel alleen in woonzorgcentrum Huize Avondrood in Dendermonde. Dat is toch wat haar zoon Herman (Bruno Vanden Broecke) denkt. Uiteindelijk komt hij op enkele minuten tijd zeer veel details te weten van zijn moeders laatste negen dagen. Het ganse stuk leest dan ook als een geslaagde poging om op liefdevolle manier en met gevoel voor humor (om zo toch ook wat de zaken te plaatsen en relativeren) een vorm van troost te bieden voor al die landgenoten, waaronder ondergetekende, die een dierbare verloren tijdens de lockdown toen uitzonderlijk omwille van het coronavirus je iemands laatste uren niet kon meemaken omdat er geen bezoek toegelaten was in woonzorgcentra, en achteraf ook geen laatste groet mogelijk was bij een begrafenisondernemer.