Meer dan 5 eeuwen geleden, rond 1500 kwam de portretkunst op in Europa. Daar wijdt het Rijksmuseum in Amsterdam met ‘Vergeet me niet’ nog tot en met 16 januari 2022 een tijdelijke expo aan. Die is ingedeeld in verschillende thema’s. Beginnen doet die met de memoria, of de portretten van mensen die willen dat er voor hen gebeden wordt en op een bepaalde manier herinnerd willen worden als ze dood zijn (niet zelden zijn dat ook portretten die gebaseerd zijn op een dodenmasker), anderen wilden met hun portret hun macht tonen, hun prestige, ook door hun (jonge) kinderen stevig tegen zich aan te drukken (zoals in ‘Hans Urmiller & zoon’ van Son Barthel Beham), de rijke burgerij liet zich portretteren met een verwijzing naar hun beroep (een passer voor een architect bv.), anderen wilden tonen hoe geleerd men was (door met een groot boek te onderstrepen hoe belezen men was bv.), of wilden net hun gezag tonen of angst opwekken (in Veurne moesten veroordeelden wanneer ze het bestuur hadden beledigd verplicht voor een beeltenis in brons betalen die in de rechtszaal gehangen werd met een bijhorende plaquette die hun misdrijf beschreef), bewonderd worden, ambitie of de liefde tonen. Wij gooien alles door elkaar, focussen niet zo zeer op de internationale topwerken die o.a. uit de collectie van de Gemäldegalerie, het Museo Civico d’Arte Antica, Palazzo Madama in Turijn, het Städel Museum in Frankfurt, het Kunstmuseum in Bazel of de National Gallery of Art in Washington komen maar zoomen in op de nieuwswaarde van de werken zélf. We deelden die in, in 4 thema’s: het zeldzame, een van de eersten, het bijzondere en tenslotte focussen we op opmerkelijke vrouwen (zeker voor die tijd).

De expo Hogarth and Europe toont werken van de achttiende-eeuwse Engelse kunstenaar William Hogarth (1697-1764) in Tate Britain. Zijn satirische, en soms schandalige beelden van het Londense leven zijn steeds populair geweest. Hogarth and Europe toont ze naast schilderijen en grafische werken die aantonen hoe zijn kunst in verbinding stond met de wijde wereld. Er zijn ook werken te zien van andere kunstenaars, vooral dan van tijdgenoten van Hogarth in Frankrijk, Italië en de Nederlanden.

In The British Museum in Londen kan je nog tot 30 januari 2022 naar de expo Hokusai. Under the Wave off Kanagawa (1831) is daar het topstuk (waar de merchandise stand dan ook veel nadruk op legt). Tussen de 5.000 en 15.000 exemplaren zijn er gedrukt van Hokusai‘s beroemde prent uit (1831) die in de volksmond ook wel ‘De Grote Golf‘ genoemd wordt. Ze werden gedrukt in het midden tot het einde van de jaren 1800, met de hand. Daardoor is er geen enkele identiek. Er zijn er ook relatief weinig van bewaard gebleven.

Late Constable is de eerste tentoonstelling die het late werk van Constable onderzoekt, werk dat een steeds expressievere stijl kreeg, en besteedt vooral aandacht voor de periode van 1825 tot de onverwachte dood van de kunstenaar in 1837. Hoewel John Costables topwerken zoals The Opening of Waterloo Bridge uit 1831 en Salisbury Cathedral from the Meadows uit 1832, waarbij hij aantoont dat hij zijn geliefde Suffolkse landschappen ver achter zich wist te laten, helaas niet te zien zijn in Late Constable bij de Royal Academy of Arts, geeft de expo in drie zalen wel inzicht hoe hij ertoe gekomen is, door in te zoomen op de werken die hij op het einde van zijn carrière en net voor zijn dood nog maakte. Van The Opening of Waterloo Bridge zien we een schets op halve grootte die van ca. 1829-31 dateert. En van Salisbury Cathedral from the Meadows een voorbereidende schets uit 1929. Hoewel de tentoonstelling inhoudelijk de moeite is, en dus kwalitatief is, ben je er op minder dan een uur door omdat de kwantiteit beperkt is.

Nog tot het einde van het jaar kan je in het Victoria and Albert museum naar Alice Curiouser and Curiouser in Londen. Deze expo zoomt in op het verhaal van Alice in Wonderland dat meer dan 150 jaar oud is, haar ontstaansgeschiedenis, de mythische proporties die het met de jaren verwierf en kadert het in een veranderende tijd, die van de globalisering en industrialisering anno 1865.