Twee stukken van Arthur Miller staan er op dit moment geprogrammeerd in the Young Vic en The Old Vic. Death of a salesman in de ene zaal, All my sons in de andere. Death of a salesman levert een donkere en ironische blik op de maatschappij. Je moet (jezelf) kunnen verkopen, om het te maken in het leven. Maar verandering, en je opwerken in die context is zo goed als onmogelijk dat stelt Willy Loman (Wendell Pierce) vast. Al jaren heeft ie een job als verkoper, maar hij moet het hebben van de commissie die hij opstrijkt. Hij zit op het einde van zijn carrière. 700 mijl heeft ie onlangs gereden en niets verkocht, weet zijn vrouw Linda (Sharon D. Clarke in een met veel moedergevoelens gebrachte dialoog waarbij ze Biff vraagt waar zijn liefde om zijn vader is gebleven). Willy is moe, moet wekelijks 50 dollar lenen bij Charley (Trevor Cooper) omdat de ijskast alweer stuk is, of voor iets anders. Wanneer hij bij Howard Wagner (Matthew Seadon-Young) vraagt of ie geen kantoorjob kan krijgen, wijst ie dat af. Sterker nog: Willy wordt ontslagen terwijl Howard wel pronkt met zijn allernieuwste snufje: een bandrecorder. Ook Willy’s zoon Biff blijkt geen goed nieuws te hebben dezelfde dag. Hij is gestopt met school omdat ie in zijn laatste jaar niet slaagde voor alle vakken. Sterker: hij zat een tijdje in de cel toen ie iets gestolen had om toch iet of wat succes te kunnen tonen. Charley biedt Willy een job aan die inhoudelijk niet al te veel zou voorstellen. De opstapeling van tegenslagen doen Willy de gedachten uitvoeren waar ie al lange tijd mee speelt: uit het leven stappen via een gasontploffing.

Wanneer een collega-journaliste zit te knikkebollen naast je tijdens de press night van Rutherford and Son dan weet je dat de voorstelling in the National Theatre niet al te best is. Nochtans start die veelbelovend. Het regent immers op de scène, er is een echte open haard, Anjana Vasan – met stip dé ontdekking van de avond naast gevestigde waarde Roger Allam die Javert speelde in de originele Londense bezetting van Les Misérables in 1985 en na tien jaar afwezigheid opnieuw te zien is in het NT – heeft een echt kindje vast dat ze wiegt, en we horen enkele vrouwen (Sarah Dacey, Roshi Nasehi, Osnat Schmool en Elizabeth Swain) a capella meerstemmig traditionals zingen die muzikaal in dezelfde lijn liggen als Hadestown. Het stuk begint wanneer het decor heel dicht naar voor schuift alsof regisseuse Polly Findlay letterlijk de vierde wand wou doorbreken. Maar dat effect is al snel uitgewerkt. De knappe vorm waar Lizzie Clachan voor tekende (decor en kledij) en het puike werk dat bewegingsregisseuse Polly Bennett verrichtte met de acteurs en actrices qua houding en beweging kan twee uur en drie kwartier (inclusief pauze van 20 minuten) echter niet maskeren dat de voorstelling inhoudelijk sleept. Het tempo en de spanningsboog zitten gewoon niet lekker. Als dan op het einde voor ocharme een paar minuten het decor 180 graden draait voor een eindscène met Vasan voelt dat vooral als too little too late aan en is het een regiekeuze die qua kostprijs totaal niet in verhouding staat met het beoogde mini effect.

Een intrigerend mysterieus luisterspel met beelden, dat is Anna in the National Theatre. Ella Hickson schreef een fascinerende voorstelling met thrillerelementen die zich afspeelt in 1968 in Oost-Duitsland, de tijd dat de Berlijnse Muur West en Oost Duitsland van elkaar scheidde, maar daarbij ook meteen een scheidingslijn ontstond tussen Westerse democratie aan de ene kant van de Muur en het communisme in het Oosten aan de andere. De sfeer van die tijd, van de Stasi, de geheime politie die van 1950 tot 1990 opereerde, en de paranoia die dat veroorzaakte bij de toenmalige bevolking, is al meteen goed te voelen wanneer Anna Weber (een grandioze Phoebe Fox) thuiskomt, en niet alle half gedimde geel-oranjekleurige verlichting aandoet. Wanneer ze in de badkamer is, hoort ze de deur van haar appartement dicht slaan. Ze kijkt nog in de trappenhal of ze de indringer nog kan zien, maar is niet zeker of wat ze nu gehoord heeft écht was of een waanbeeld.

Een recensie schrijven over Harry Potter and the Cursed Child waarbij expliciet gevraagd wordt met #keepthesecrets op het ticket om geen spoilers wereldkundig te maken, is geen makkelijke taak voor een cultuurcriticus. We zijn dus gedoemd om te mislukken maar ondernemen toch een moedige poging om hierin meesterlijk te falen. Spoileralert dus bij deze. In deze voorstelling zijn we 19 jaar later na het zevende jaar uit de Harry Potterreeks. We maken dus een tijdsprong mee, maar ook enkele tijdsprongen in het verleden via de tijdverdrijver. Daar bestaan kennelijk twee stuks van. Een die de tijdreiziger maar 5 minuten in het verleden laat zijn, een prototype dus. En een waar geen limiet op staat voor het echte werk. Net zoals bij Avengers Endgame kan je niet ongestraft in de tijd reizen om de klok terug te draaien, leren we.

Mathijs F. Scheepers tekent met Sue me modderfokker wellicht voor een van de beste monologen van dit theaterseizoen. De voorstelling gaat naast een uit de hand gelopen burenruzie en de daarbij horende wraakgevoelens ook over de risico’s en mogelijke complicaties van een zwangerschap en bevalling. Scheepers mag daarbij een brede waaier van emoties spelen, van ontgoocheling, over woede, onbegrip, verslagenheid en hoop. Dat in combinatie met de eerder zenachtige, rustige parlando-manier die hij soms hanteert als in een Frans chanson, muzikaal begeleid waarbij hij wat afstand neemt ten opzichte van het verhaal dat in zijn eigen leven afspeelde, werkt hier erg goed. Ook de manier waarop hij het verhaal visualiseert, door met alcoholstift op een bord waarin puzzelstukken verwerkt zijn, te schrijven, maakt het enigszins didactisch maar niet minder beklijvend. De tijdsprongen die hij maakt versterken verder de dramatiek terwijl de videobeelden, getoonde foto’s én de ijzersterke tekst het muisstil maken in de Bourla. Zelden zo’n indrukwekkende stilte gehoord overigens in een schouwburg. En wat leverden die paar puzzelstukken die in de lucht na een tijdje werden gehangen een prachtig beeld op: die van een mega mobiele hanger die over een bedje gehangen wordt om de baby tot rust te krijgen.