Met Gratis chips levert compagnie Barbarie een feministische voorstelling af die gelijkheid tussen man en vrouw centraal stelt. Dat doet ze slim door kinderen alvast op erg jonge leeftijd deze principes mee te geven. De voorstelling is er namelijk een op het niveau van kleuters wanneer die hun eerste woordjes leren en zinnetjes maken van het genre: ‘Jan is een man.’, ‘An is geen man.’, ‘Dat is geen probleem.’, ‘An is An’ en ‘Jan is Jan.’ Met enkele simpele zinnetjes zoals ‘Jan werkt heel veel’ en ‘An wat zit er in de pan?’ brengen de vier actrices, drie in de rol van een man, eentje als vrouw, zowat alle clichés rond de traditionele taakverdeling in het gezin aan de oppervlakte en kaart het die aan.

Mochten er abonnementen zijn zodat je een volledig seizoen kan intekenen om alles te zien wat een actrice neerzet, we zouden blindelings gaan voor eentje met Evgenia Brendes. Wat zij op het podium brengt, straalt zo’n naturel, zo’n authenticiteit uit dat ze ons moeiteloos aan haar lippen weet te hangen. Of het nu haar rol in Romeo en Julia in hetPaleis enkele jaren geleden is, de veel complexere rol in Drie Zusters, of de tv serie Over water waarmee ze zich in Vlaanderen op de kaart heeft gezet voor het grote publiek, vanaf het moment dat ze nog maar een zin in haar vlekkeloos Algemeen Nederlands zegt, gaan we overstag en gaat er een heerlijke rilling door ons lijf. Smullen is dat. Dounia B., de opvolger van het succesvolle Dinska Bronska van Bart Van Nuffelen en Marthatentatief, zoomt deze keer niet in op nieuwkomers die nog maar net in een grootstad (als Antwerpen) arriveren, maar deze die al jaren hier vertoeven. Zij mengen het Nederlands met invloeden en uitdrukkingen uit andere talen (zoals het Marokkaans ‘kifesh’) en wat hippe jongerentaal (‘kapot’, ‘ewa’, ‘boeie’, enz.) zodat een mengvorm ontstaat (‘gij zal zien’, ‘ik heb gedenkt’ …).  De kracht van deze voorstelling is dat ze deze thematiek naar voren schuift. Je voelt ook dat het onderwerp Evgenia na aan het hart ligt met als gevolg dat de emoties die ze moet ‘spelen’ vanzelf komen vanuit de buik. Brendes, die Kazachse roots heeft, leerde op haar elfde op anderhalf jaar tijd Nederlands toen ze naar ons land kwam.

Toegegeven we waren al redelijk opgefokt toen we naar Black van NTGent in de Bourla trokken. De reden? Ons persticket vertelde ons dat we een plek op het derde zijbalkon in loge 14 op stoel 2 gekregen hadden. Dat is zowat helemaal bovenaan de schouwburg en qua zichtlijnen met zo’n kanjer van een lantaarn voor je snoet verre van ideaal. Ooit zette een persverantwoordelijke ons voor een musical in de Stadsschouwburg helemaal op de laatste rij van het balkon. Met als resultaat dat we los door de productie van Fiddler on the Roof konden kijken, de acteurs een duim hoog waren, niets van de gezichtsexpressie te zien was,... Kortom: de matige drie sterren die deze musical achteraf van ons kreeg, was ook te danken aan de plek in de zaal die we kregen. Dat we ook bij Black geen al te beste zitplaats kregen, leek alsof ook deze productie solliciteerde voor een matige review. Tot Aminata Demba en Andie Dushime gedwongen worden als Congolese onderdrukten om ‘Ik ben een dwaze zwarte geit’ met West-Vlaams accent meermaals uit te roepen en father Lapsley (Peter Seynaeve) hen aanmaant om dat luider te doen ‘zodat ze het kunnen horen tot op het derde balkon’. Op dat moment ben je geen toeschouwer meer, maar word je betrokken en aldus medeplichtig bevonden aan dit grove, denigrerende en ronduit racistische tafereel.

Met Onbezongen analyseert regisseur Vincent Stuer (die al 20 jaar in de politiek actief is als woordvoerder, eerst van (Open) VLD, daarna op Buitenlandse Zaken, vervolgens als kabinetslid bij de Europese Commissie en daarna als speechschrijver van Barroso) de psyche van verschillende politici en de manier waarop zij toespraken hielden de afgelopen jaren. Dat levert een boeiende monoloog op voor Valentijn Dhaenens. Een politicus is een acteur, en een woordvoerder een regisseur, zo toont de voorstelling aan. De politicus zit er op het einde van het campagnevoeren wat door. Sterk dus dat Valentijns stem dan ook zeer vermoeid klinkt, wat hees en af en toe overslaat. Met ‘Het is niet meer aan mij. Het is aan iemand anders. Los het op.’ gooit ie finaal de handdoek in de ring nadat ie carrière maakte maar vaststelt dat de maatschappij steeds scherper verdeeld is tussen zij die hebben en zij die het niet hebben, waarbij de huidige welstand afhangt of de vorige generatie, de ouders dus, de middelen had om die op te bouwen. Onbezongen, dat een karakterschets vormt van de politicus, toont een politicus die moest leven met een afwezige vader wat vaak het geval is geweest voor echte politici. In het geval van Clinton was hij onbekend, voor Obama en Sarkozy was hij afwezig, voor Churchill, Mitterand, Bush en Nixon was hij kil en onbereikbaar, die van Kennedy en Bush had een voorkeur voor de oudere broer, bij Blair, Chamberlain en Pit komt ie door ziekte aan zijn einde, bij Reagan, de Clintons en Obama’s stiefvader is drank den duivel en bij Johnson, Churchill en Bush valt ie zelfs politiek in ongenade.

Heerlijk hoe het ITA ensemble zich – letterlijk en figuurlijk – smijt in Scènes uit een huwelijk. De Belgische regisseur Ivo Van Hove creëerde deze voorstelling al veertien jaar geleden. Daarbij baseerde hij zich op de zesdelige tv serie van de Zweedse regisseur Ingmar Bergman uit 1973, een serie die ook verfilmd werd én een toneelstuk opleverde. Van Hove kiest ervoor om de toeschouwers in drie groepen op te delen die in een verkleinde ruimte samen met de hoofdpersonages Marianne en Johan vertoeven. Je zit dus kort op de huid van de acteurs wat een bijzondere ervaring oplevert. Je wordt zo in het verhaal gezogen van de allereerste seconde. Het koppel Marianne – Johan waar het allemaal om draait, zien we door drie acteursduo’s neergezet worden. Wij startten bij Camilla Siegertsz (met heerlijk hees stemtimbre) en Bart Slegers die de verstikkende fase van de relatie spelen op een vloer die bezaaid is met knuffelbeesten, wanneer alles saai en routineus is geworden  en de twee elkaar perfect aanvullen in elkaars gebreken. Marianne zien we zich wegcijferen en haar zorgzame type ergert al snel terwijl Johan kennelijk nooit volwassen is geworden. Zij wil eens wat anders, op reis gaan, hij houdt graag aan de traditie van het zomerhuis. Ze leven dan al in het verleden. Hij mijmert naar de tijd dat Marianne een vurige socialiste was ‘Je bent ontzettend aantrekkelijk als je kwaad bent.’ Lees: er zit sleur op hun relatie, en wanneer zij weinig appetijt in seks heeft na de geboorte van hun kind, vindt hij dat een issue. Maar het koppel roept of tiert niet, vecht niet, ze sparen elkaar en zijn veel te voorzichtig voor elkaar. Dat leidt tot hilarische taferelen wanneer Janni Goslinga als Marianne (die ze knap doorleefd neerzet) mee de rugzak van Hugo Koolschijn als Johan helpt te maken wanneer ie meer dan een half jaar met Paula naar Parijs vertrekt omdat hij wil dematerialiseren. Ze bemoedert hem tot het allerlaatste ogenblik, zorgt voor zijn boterhammen, ook al heeft ie net toegegeven dat ie haar bedrogen heeft met Paula. Van die ‘ik zou je hartstikke doodknuppelen’ op de vraag ‘stel je voor dat we elkaar stelselmatig zouden bedriegen’, komt dus in de realiteit niets in huis. Later komen we te weten waarom: ook Marianne bedroog Johan, zelfs kort na het huwelijk. Marianne stelt dat ze de ontrouw van haar echtgenoot nooit zag aankomen waarbij ze een lekker droog ‘Je bent nooit scherpzinnig geweest als het over onze relatie ging’ als antwoord ontvangt uit de mond van Koolschijn.