Tussen de twintig en dertig toeschouwers verlieten de matineevoorstelling van Die Zauberflöte in een regie van de veelbesproken Italiaan Romeo Castellucci die tevens instond voor decor, belichting en kostuums terwijl de algoritmische architectuur van de hand is van de Zwitser Michael Hansmeyer die voor het eerst in de Munt aan de slag ging. Op muzikaal vlak viel er nochtans niets af te dingen op wat het koor en symfonisch orkest onder leiding van de Brit Ben Glassberg (tevens in een Muntdebuut) lieten horen. Maar, en dat is controversieel voor enkele toeschouwers wellicht, de regisseur knipt in de opera en voegt extra tekst toe via 5 mannen (die brandwonden opliepen tijdens hun leven) en 5 vrouwen (die blind zijn) die elk hun verhaal even mogen komen doen. De blinde vrouwen staan voor het hof van de Koningin van de Nacht (rol van Sabine Devieilhe die de aartsmoeilijke en overbekende aria met zichtbaar gemak feilloos neerzet), de vijf met littekens van brandwonden getekende mannen staan voor de duisternis die Sarastro (de Hongaarse bas Gábor Bretz) belichaamt. Op het einde brengt Papageno (Georg Nigl) beide werelden samen. Vanuit hun ervaringen zal zijn heden en toekomst ontstaan terwijl hij de andere figuren (Tamino, Pamina, enz.) tot zijn verleden laat behoren. Het ontstaan van iets nieuws zien we dus, wat ook symbool staat voor de geboorte, te zien in de figuren die uit een cocon komen in het eerste bedrijf en de hartvorm die tevens symbool staat voor de vagina waaruit de acteurs geboren worden (niet zelden in schuchtere foetushouding) om daarna recht te gaan staan tegen een muur in een groepje in het tweede. Andere verwijzingen zijn er onder andere naar de melk die drie zwangere vrouwen afkolven bij de start van het tweede bedrijf. Melk die zal dienen om de ledlamp van licht te voorzien die de Koningin van de Nacht wanneer ze op een zwarte stoel plaatsneemt zal schuin houden zodat die eruit kan lopen. Tevens het eindbeeld van deze voorstelling.

De beste versie van Georges Bizets opera Carmen uit 1875 naar de novelle van Prosper Mérimée en een libretto van Henri Meilhac en Ludovic Halévy in die 19 jaar dat we operavoorstellingen in ons land zien. Dat levert regisseur Frank Van Laecke af in de Stadsschouwburg van Antwerpen. Van Laecke maakte er ondertussen zijn handelsmerk van om in zijn operaproducties te gaan voor uitgepuurde versies. Daardoor komt de focus op de actie te liggen, op het spel en komt de emotionele laag van het werk meer dan ooit bloot te liggen. Lang geleden overigens dat we een operacast nog zo sterk en geloofwaardig zagen acteren naast de straffe vocale prestaties die afgeleverd worden. Het humane is ook een rode draad doorheen Van Laeckes werk. In deze Carmen stelt ie mensenhandel (het rauwe, gewelddadige gedrag van pooiers), drugs- en wapenhandel aan de kaak in een donkere en directe in your face enscenering. Een gewelddadige en vrouwonvriendelijke omgeving ook waar mensenhandelaars Remendado (Hans Peter Janssens als gewetenloze pooier) en Dancaire (Fabrice Pillet als gewiekste pooier) hun macht op die vrouwen ronduit misbruiken. Na een erg beladen week waarin het Metoo-debat in de cultuursector opnieuw stevig woedt, kwam deze productie, hoewel het een adaptatie naar het theater is van de originele zomeropera uit 2015 in Alden Biesen, er op het juiste moment.

Een state of mind-opera. Dat maakte de Duitse regisseuse Karin Henkel van Sergej Prokofjevs De Speler naar Dostojevski’s novelle. Henkel won recent de Theaterprijs van de stad Berlijn en van 2011 tot 2015 stond ze op het Berliner Theatertreffen. Met deze opera uit 1927-1928 die uiteindelijk in 1929 voor het eerst werd opgevoerd in het Frans onder de naam ‘Les joueurs’ in de Munt, zet Henkel haar eerste stappen binnen het muziektheater. Opera Vlaanderen presenteert de in het Russisch gesproken en gezongen versie. Centraal staat Aleksej Ivanovitsj (neergezet door de Tsjechische tenor Ladislav Elgr in een roldebuut) die gokverslaafd wordt om het hart van Polina (de Russische sopraan Anna Nechaeva in een roldebuut) voor zich te winnen maar finaal afgewezen wordt. De Portugees Miguel do Vale speelt zijn dubbelganger. Als danser zien we hem onder andere worstelen om zijn broek aan te krijgen nadat ie een nachtje in de drank en het gokken is gevlogen. Hij is het die in het decor, dat drie keer een exacte hotelkamer toont, hier als beeld van dronken zijn en alles dubbel zien, zich mag bewegen, niet zelden cirkelend om zijn as draaiend om de roes uit te beelden waarin het hoofdpersonage zich bevindt, het duizelen ook van de winst die het personage opstrijkt. Maar even goed kan dat cirkelen ook letterlijk geïnterpreteerd worden als het draaien van de roulette (tevens te zien op het zwart wit tv scherm in de kamer).

De Munt sluit het seizoen 2017-2018 scenisch af met een double bill waarin Béla Bartóks werken ‘Hertog Blauwbaards Burcht’ **1/2, een opera in 1 akte uit 1918 en ‘De wonderbaarlijke mandarijn’ ****, een pantomine ballet in 1 akte uit 1926 te zien zijn. Christophe Coppens heeft theaterregie en dramaturgie gestudeerd. Toch koos ie tussen 1991 en 2001 om de kaart van de mode te trekken waarbij hij onder andere Rihanna en Grace Jones kleedde. Pas sinds vorig jaar debuteerde hij als operaregisseur. 20 jaar na zijn opleiding was dat. ‘Foxie! Het sluwe vosje’ bracht hij toen in het Muntpaleis. In deze Bartók double bill koppelt hij ‘De wonderbaarlijke mandarijn’ aan ‘Hertog Blauwbaards Burcht’ door in het pantomine ballet visuele linken te leggen met het eerste werk. Zo zien we Peter Van Praet, die instaat voor het licht, rood licht bijgeven om het donkere kantje van het bordeel te tonen (in Hertog Blauwbaards Burcht staat dat rode licht voor het bloed dat aan Blauwbaards handen kleeft), en zien we de pooier (de Brit Dan Mussett in zijn Muntdebuut) op het einde, ineengeslagen door zijn prostituees die wraak namen op de gewelddadige omstandigheden waarin ze moesten werken, in een rolstoel verschijnen. Met dat beeld opent ‘Hertog Blauwbaards Burcht’ dan weer.

Met Don Juan naar Mozarts bekende opera brengt Deschonecompanie opera op een toegankelijke manier. Door naar de essentie van het werk enerzijds te gaan, er een muziektheaterstuk van te maken, een mengeling van spoken word/rap en klassieke zang aan de ene kant, maar even goed ook de draak te steken met zichzelf (door acteurs dubbelrollen te geven wat soms hilarisch snelle kleding/accessoirewissels oplevert of door ‘padam’ en ‘tatata’ tijdens snelle passages te zingen of de tekst in het Nederlands te doen kloppen op de maat van de muziek aan de andere kant). Celine Debacquer speelt de rol van Donna Anna die rouwt om haar overleden vader, naast die van Zerlina, die op het punt staat om te huwen met Masetto (Flor Van Severen). Zij is de enige geschoolde zangeres wat afsteekt op de rest van de zangpartijen. De andere acteurs en actrices proberen weliswaar, maar gaan meermaals onder de toon omdat ze veel beperkter zijn in hun zingen. Het repetitieve karakter van de tekst bij gezongen nummers zet deze productie ook in de verf, wat ook al op de lachspieren werkt. Deschonecompanie gaat voor een spreidstand tussen – doelbewust – amateuristische scènes neerzetten onder andere met een koffer waar Don Juan en Zerlina in duiken, wat wel erg 1 op 1 is en sterke zangpassages en een naar hiphopneigend libretto dat gebracht wordt, wat het geheel erg fris maakt. Toch vraag je je achteraf vooral af wat nu precies de bedoeling was: het operagenre parodiëren dan wel het een dienst te proberen bewijzen.