Gebaseerd op het gelijknamige boek van Hugo Claus brachten Jan Decleir en Tom Dewispelaere hun vertolking van “Onvoltooid Verleden”. Twee uur lang zaten we geboeid te luisteren naar de ondervraging van de geesteszieke Noël Catrijsse door de oude ex-commissaris Blaute. Er was al die tijd weinig of geen actie op het podium en toch wisten de taal van Claus en de vertelstijl van Tom Dewispelaere ons genoeg te prikkelen om de aandacht erbij te houden. De acteerprestatie zat hem dit keer in de kleine dingen die de rol van Noël zo geloofwaardig maakte.

Maria Stuart is meer dan een politiek conflict uit de zestiende eeuw. Het toont vooral de lijdensweg van twee vrouwen: de opgesloten koningin van Schotland Maria Stuart (Katholiek) en de Engelse koningin Elisabeth I (protestants) die maar geen knopen weet door te hakken in deze zaak. Twee zinnen uit het werk uit de mond van Elisabeth I (Chris Nietvelt) vatten de impasse het best samen: “Zo lang zij leeft, wankelt op mij de kroon.” en “naar wat men lijkt, wordt men beoordeeld, niet naar wat men is”. De zestiende eeuw bekeken door de bril van onze perceptiemaatschappij door de makers.

Vader van “Peeping Tom” is even veel dans- als theatervoorstelling met en vleugje humor ook in. Zelf noemen ze het bewegingstheater. Vader gaat over het voorgeborchte, tussen leven en dood. Plaats: de recreatieruimte van een bejaardentehuis. Thema: oud worden en vergeten, geliefd of totaal genegeerd, mijmeren naar vroeger of wild fantaseren (naar wat niet was). Over het voorbijgaan van de tijd ook, waarin het leven gelijk staat voor een dagelijkse ratrace en de zoon (Simon Versnel) moeite heeft om tijd te maken om zijn vader te bezoeken. Als ie er dan is, zit ie op de klok te kijken en is ie de enige in de ruimte die gehaast is. Maar uiteindelijk lijkt de tijd het snelst op hem vat te hebben, dementeert ie, en wordt ie als eerste afgelegd.

Alle hypotheses zijn mogelijk en valabel om “Go down, Moses” te analyseren. Dat zegt regisseur Romeo Castellucci tijdens de nabespreking na de laatste voorstelling in deSingel. De titel van het werk verwijst naar een negrospiritual die op zijn beurt verwijst naar Exodus 7:16: uit het Oude Testament. Een song die Louis Armstrong ook coverde, en die gaat over bevrijding. God roept er Mozes namelijk in op om de Israëlieten te bevrijden van de slavernij in Egypte. In 1942 noemde William Faulkner zijn roman ook naar dit nummer. En nu haalde ook Castellucci de mosterd bij het lied.

“50 Tinten Dronken” had een alternatieve titel kunnen zijn voor deze productie van het Toneelhuis. Maar dat zou te ver afwijken van de originele naam van het boek van schrijfster Marguerite Duras. Ariane van Vliet wist nochtans in haar vertolking van het aan alcohol verslaafde hoofdpersonage Maria heel wat nuances te leggen in de gradaties van dronkenschap. Haar spel was heerlijk om naar te kijken en te luisteren, alleen werd het verhaal op den duur een beetje te lang. Het sterkste moment uit “Half elf zomeravond” was overigens niet deze knappe acteerprestatie, maar een goed uitgewerkte choreografie tussen Maria en Rodrigo Paestra, vertolkt door danser Radouan Mriziga. De kracht van de suggestie en het subtiele van de bewegingen spraken boekdelen zonder iets te zeggen.