Staande ovatie voor de allerlaatste opvoering van Lohengrin wanneer dirigent Alain Altinoglu zijn applaus in ontvangst neemt en komt buigen voor koor en orkest van de Munt die naast de solisten een fenomenale prestatie neerzetten. De tweede cast zagen we aan het werk, maar in niets was dat te merken. Zo hoort het trouwens wanneer een productie beroep doet op een tweede cast of understudies: de kwaliteit moet steeds gegarandeerd zijn. De Canadese tenor Joseph Kaiser zagen we dus uitblinken in de titelrol en tevens zijn roldebuut als Lohengrin, de graalridder die voor zijn vader Parsifal werkt, maar zijn naam niet mag zeggen anders verliest hij zijn heilige kracht, een bovenaardse macht: ‘Maar zo verheven is de Graal z’n zegen dat hij, gekend, van ’t lekenoog moet vluchten. Gij moogt daarom niet aan de ridder twijf’len. Kent gij zijn naam, dan moet hij van u gaan.’ Net dat geheim wil Elsa von Brabant (feilloos gezongen door de Amerikaanse sopraan Meagan Miller in een rol- én Muntdebuut) toch te weten komen, wat haar ondergang zal inluiden en dan ook het vertrek van Lohengrin betekent. Friedrich von Telramund (de Duitse basbariton Thomas Jesatko die wist te overtuigen in zijn Muntdebuut) slaagt erin de twijfel aan te wakkeren bij Elsa rond Lohengrins naam, stand en eer ook al omdat de ridder plots kwam opdraven dankzij tovenarij. Ortrud (knap neergezet door de Duitse sopraan Sabine Hogrefe in haar Muntdebuut) houdt dan weer haar geheim tot het allerlaatste achter de hand, zij is het die achter de verdwijning zit van Elsa’s broer Gottfried. Terwijl in het eerste bedrijf von Telramund Elsa zelf verdenkt van broedermoord. Met hem ging ze wandelen in het bos, maar zonder hem kwam ze terug thuis.

Met Cavalleria Rusticana uit 1890 en Pagliacci uit 1892 levert de Munt zijn tweede double bill van het seizoen af. Een productie die in Londen trouwens een Olivier Award won voor beste nieuwe productie. In 2015 ging deze regie immers al aan de andere kant van het Kanaal in première. Dat deze voorstelling bekroond werd, zegt volgens ons vooral iets over hoe relatief awards zijn dan wel iets over de intrinsieke kwaliteit van een productie. Beide opera’s zijn immers behoorlijk oppervlakkig, eigen aan het genre soap-opera. De personages zijn dan ook niet of nauwelijks uitgewerkt net zoals hun psychologische laag. Daardoor kijkt je naar een letterlijke één op één-voorstelling waar de meerwaardezoeker niets of nauwelijks iets in te zoeken heeft omdat er simpelweg geen meerdere lagen zijn. Damiano Michieletto die in 2015 L’Elisir d’Amore voor de Munt in het Koninklijk Circus regisseerde, kiest dus opnieuw voor twee niemendalletjes die verzuipen in de pathos maar wel muzikaal een stuk interessanter zijn dan het werk waar hij in 2015 mee op de proppen kwam.

Met Pelléas et Mélisande trekt Opera Vlaanderen de lijn van de kosmos, de symboliek en meer dan ooit die van de geometrie. Het resultaat is een mix van dans (er staan 7 dansers op de bühne), opera die gezongen en gespeeld wordt, video (die van de hand is van de Italiaan Marco Brambilla) en belichting (waarvoor Urs Schönebaum tekende) die met elkaar in dialoog gaan. Op het eerste zicht lijkt het weliswaar alsof de verschillende kunstvormen los van elkaar staan en elk op hun manier dingen om de aandacht van de kijker. Feit is dat ze naar elkaar verwijzen. Wanneer in de choreografie twee keer drie draden vertrekken vanuit Mélisande die in een cirkel bovenaan staat, zien we niet veel later dezelfde geometrische lijnvoering via een grote lens waarop een lichtstraal als op een prisma kaatst en zo een set van twee keer drie stralen wegstuurt. Op die manier trekt de voorstelling ook het verband tussen een cirkel, een rechte en een driehoek wat op zijn zachtst gezegd ingenieus is.

Wellicht de meest speciale productie van dit seizoen. Dat is de double bill ‘Il Prigioniero’ (de gevangene) en ‘Das Gehege’ (de omheining) van respectievelijk Luigi Dallapiccola uit 1950 en Wolfgang Rihm uit 2006 die de Munt in een regie van de Duitse regisseuse Andrea Breth brengt. Het is alvast de overtuiging van de intendant Peter De Caluwe. Of dat zo is, is voor ons nog wat te vroeg om al dan niet te bevestigen gezien het seizoen nog niet voorbij is. Feit is dat deze double bill de eerste van drie is. En dat Breth trouw gebleven is aan haar eigen stijl. Haar signatuur is ook in deze voorstellingen aanwezig. Zorgde haar ‘La Traviata’ in 2012 met verwijzingen naar SM door de elite in de Munt nog voor een ware hetze, dan brengt ze ook het sadistische naar boven in deze productie. Bij ‘Il Prigioniero’ is dat nog het meest van al aanwezig omdat de Gevangene de vrijheid beloofd wordt maar uiteindelijk op de brandstapel zal belanden. De hoop, de vrijheid is hier het onderwerp van foltering. ‘Wat is vrijheid nog in de huidige tijd met Trump, Poetin, en nog een aantal wereldleiders waard?’, vraagt ze zich af, zo laat ze weten tijdens de persconferentie die de première voorafging. De erotische, seksuele kaart trekt Breth dan weer in ‘Das Gehege’ waar ‘s nachts in een kooi de diepste erotische geheimen naar boven komen van een vrouw. Subtiele humor gebruikt ze ook. Zo zit de gevangene in ‘Il Prigioniero’ in een houten vogelkooi, en de arend en de vrouw tijdens ‘Das Gehege’ eerder in een gevangenis, een metalen kooi. Ze keert de rollen ook om. In ‘Il Prigioniero’ worden de omstaanders van de gevangene als vogels voorgesteld, terwijl hij eigenlijk de vogel voor de kat is.

Met ‘Les Âmes Perdues’ studeerde Isaak Duerinck in juni vorig jaar af aan het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen. Hij greep daarbij terug naar het Duitse cabaret van de jaren ‘20 dat zowel de elite als het gewone volk wist te boeien. In de voorstelling is onder andere werk van Francis Poulenc, Benjamin Britten, Kurt Weill, Mischa Spoliansky, Hanns Eisler, Bertolt Brecht en John Betjeman te horen. Met stip kroont Alexandra Oppo zich in de herwerkte versie die nu te zien is voor het grote publiek dankzij muziektheater Transparant en Wintervuur tot dé revelatie van deze productie.