Recensie IT 3.0

IT 3.0. is ondertussen de derde versie van de dansvoorstelling IT die Wim Vandekeybus en Sidi Larbi Cherkaoui in 2002 realiseerden. Toen danste Cherkaoui nog alleen, nu vroeg ie Vandekeybus om hem te vergezellen op het podium. Maar dat levert nauwelijks een extra dimensie op. Vooral het contrast tussen beide dansers valt erg op, zodat de ene stijl de andere bijna in de weg staat. Zelden een zo pover applaus gehoord na een dansvoorstelling van een uurtje. “Is this it?” spookte dan ook in ons hoofd toen we naar huis gingen. En wellicht niet alleen bij ons.

“The Circular Valley” van Paul Bowles staat nog steeds centraal in de voorstelling. De tekst gaat over een geest Atlajala die in mensen en dieren binnendringt. Transformaties staan dus centraal in de choreografie die het duo uittekende. Zo zien we Cherkaoui als een slang over het podium kruipen bij het begin van de voorstelling en later hoekige bewegingen uitvoeren als robot. Waar Cherkaoui’s danstaal uitmuntend scoort op het gracieuze en de finesses alsof ie als een marionet het kleinste vezeltje van zijn lichaam apart bewegen kan, daar contrasteert het veel te sterk met Vandekeybus’ taal die robuuster, veel minder complex aandoet.

Zonder het wellicht te willen, blijft de toeschouwer dan ook vooral naar de Vlaams-Marokkaanse danser kijken en komt Vandekeybus te weinig uit de verf. Soms staat ie er ook wat verloren bij te staan. IT 3.0. noemt het duo de rock ’n rollversie. Elko Blijweert, Jeroen Stevens en Roland Van Campenhout zorgen voor de live muziek, met drums en ronkende gitaren. Vaak dient de muziek de voorstelling, maar soms ook niet wanneer die veel feller is dan de choreografie die getoond wordt bijvoorbeeld. Van Campenhout vertelt het verhaal in het Engels. Waarom per se in het Engels, als deze voorstelling het wellicht toch maar bij de 4 voorstellingen in het Antwerpse houdt? En waarom geen native English speaker? Nu hoorden we Antwerpse tongval doorheen het Engels...

De gesproken stem stond dus te veel de voorstelling in de weg. En ook de choreografen waren duidelijk nog op zoek naar het juiste evenwicht. Knap was de cirkelvormige beweging die Cherkaoui uitvoerde en de beweging die hij doorgaf aan zichzelf op camerabeelden. Die interactie liep gesmeerd. Tot hij het imaginaire geheel weggooit en het in het gezicht van Vandekeybus belandt. Dan blijkt het geen onschuldig goedje te zijn en werkt de actie-reactie tussen de twee. Ook het schaduwspel werkt wel, waar beiden elkaar een mep geven. Maar nieuw is het allemaal niet. Cherkaoui steekt als een wesp de ander en zichzelf met zijn vinger. Het Westernmoment waarbij de twee elkaar achternazitten en om ter snelst elkaar willen neerschieten, komt dan ook weer wat clichématig over. Al gaan ze wel overtuigend neer. Vandekeybus richt zich naar een felle spot als een insect dat denkt dat het de zon is, en wordt er door de hitte door verschroeid om vervolgens dood te vallen op de rug. Een knap en overtuigend beeld. Ook zijn schaduwspel als een vogel met grote bek, overtuigt.

Afsluiten doen ze wanneer Vandekeybus zijn tong roodgeverfd heeft en hij het theaterbloed over zijn handen heeft gelikt. Cherkaoui maakt zijn borst en hoofd zwart. Tamelijk rustig verlaten ze het toneel terwijl we de band stevig horen doorspelen. Of hoe we soms rock ’n roll hoorden maar het niet te zien kregen. Een voorstelling dus die – en dat deed het programmablaadje met zijn vele onduidelijkheden en vraagtekens al vermoeden – nog steeds op zoek is en misschien wel gekneld zat in de vorm en expressie van voorgaande versies. Soms moet je als artiest het verleden kunnen loslaten en met hetzelfde materiaal of stukken ervan iets compleets anders proberen. Of nog extremer voor een tabula rasa gaan. Nu zaten beiden duidelijk gevangen in het concept dat ze zelf uitgetekend hadden. Dat levert helaas geen goede voorstelling op. Wie had dat ooit kunnen denken dat een Cherkaoui en een Vandekeybus samen ons zo sterk zouden ontgoochelen…

< Bert Hertogs >