Recensie Daens

Stef Wauters (Hoofdredacteur vtm.nieuws): “ik vond het een echte topproductie. Ik denk dat we in Vlaanderen niet toe zijn aan een Engelse traditie waar een productie 30 jaar kan lopen. Maar ik vind ze het wel waard eigenlijk. Dit is internationaal niveau. Buitengewoon niveau. Het is ook iets van hier en dat vind ik er ook zo straf aan.”

Siegfried Bracke (Hoofdredacteur Terzake): “In alle bescheidenheid denk ik dat dit beter is dan Les Misérables op alle vlakken, ook op technisch vlak. Ik permitteer me dat ik kan zeggen wanneer iets vals klonk. Ik heb dit hooguit één of twee keer heel eventjes gehoord en dat is alles. Ik heb al heel wat dingen gezien van Dirk Brossé (componist) en Frank Van Laecke (regisseur), maar dit is het beste dat ze al samen hebben gedaan.”

Hans Hellemans (Hoofdredacteur ATV): “Ik vond het een schitterende musical. Ik denk dat we terecht fier mogen zijn dat dit in Antwerpen gebeurt en dat een bedrijf uit de Antwerpse regio dit presteert want dit is wereldklasse. Ik denk dat we met enig chauvinisme mogen zeggen dat deze musical de kwaliteit van Les Misérables evenaart.”

Interview dd 4 oktober 2008 met Lucas Van den Eynde (Daens)

Interview dd 4 oktober 2008 met Free Souffriau (Nette Scholliers)

Interview dd 4 oktober 2008 met Anne Mie Gils (Nora Scholliers)

Interview dd 4 oktober 2008 met Hans Bourlon (producent Studio 100)

Interview dd augustus 2008 met Dirk Brossé (componist)

Interviews dd augustus 2008 met Anne Mie Gils en Free Souffriau (Nora en Nette Scholiers in de musical)
(het kan enkele seconden duren eer het interview start, afhankelijk van je webbrowser en je bandbreedte)

Al meer dan een jaar wordt de musical Daens in allerhande media gehypet. Het was dan ook zeer gespannen toekijken naar de première van de musical Daens. Die lost de hooggespannen verwachtingen meer dan behoorlijk in.

Reden daarvoor is wellicht de bijzonder interessante partituur van Dirk Brossé. De componist begon van nul toen hij aan dit werk begon. Brossé koos voor een hedendaagse aanpak, in zijn muziek horen we elektrische gitaren, synthesizers, drums en verschillende soundeffecten. Komt daarbij dat hij ook verschillende genres aanboort. Uiteraard zet hij zijn stempel daarmee op deze musical. Wat we te horen krijgen zijn (over)romantische ballades, strijdliederen, veel clavecimbel om het archaïsche van de kerk als instituut te benadrukken. Brossé gaat ook goed fout tijdens “Paus Ponnet” wanneer priester Ponnet zijn onbereikbare droom om in het vaticaan te geraken, bezingt. Regisseur Frank Van Laecke bedacht een hilarische scène hierbij, waar alle bisschoppen op een step op de bühne rijden. Alle musicalcliché’s worden uit de kast gehaald en meteen ook in hun blootje gezet. Er zit zo waar een stukje cancan in! Maar het zijn vooral de ballades die ware pareltjes zijn. Brossé geeft ze telkens een grote rol voor strijkers en piano. De song "Mijn wereld" kon ons zeer sterk beroeren. Tijdens dat lied vraagt Nette Scholliers (Free Souffriau) aan Daens waarom ze nog in een God zou moeten geloven, als die zoveel miserie veroorzaakt. Daens staat machteloos te luisteren naar haar. Het Aalsts wordt als dialect ook bovengehaald in een zuipliedje ‘Santé mijn bieke” wanneer de arbeiders op café hun zorgen verdrinken. “Ogen dicht” is een hoopvol lied waarin krantenman Jan hoop geeft aan Nette, dat de toekomst beter zal worden. Ook straf is het lijflied dat Brossé schreef dat het strijdlied van Daens’ partij zal worden. En niemand zal wellicht de tranen kunnen bedwingen tijdens een wonderschoon “Liefde is de allerschoonste last” wanneer moeder Nora Scholliers (gespeeld door een ijzersterke Anne Mie Gils) haar dochter Nette (Free Souffriau) opvangt nadat ze is verkracht door haar baas Schmitt.

Qua acteerprestaties zien we een zeer sterk gezin Scholliers, met de juiste emotie en een sterke authenticiteit. Lucas Van den Eynde (Daens) heeft een beperkte stemtessituur en dat valt ook iets te hard op. Brossé heeft de nummers voor Lucas duidelijk moeten componeren  naar zijn  stemtimbre toe, waardoor er nauwelijks nummers die Daens zingt, bijblijven omdat de melodie veel vlakker is. Zeker in het eerste deel hield Van den Eynde zich ook in, en durfde hij in de hoogte nauwelijks volume geven. Dé musicalsterren zijn dan ook Free Souffriau en Anne Mie Gils in deze productie. Verder zet Jo de Meyere een meer dan geloofwaardige bisschop Stillemans neer. De acteur heeft 45 jaar vakkennis, en dat zie je op de bühne. Dat hij zich heeft verdiept in zijn  rol, door historische documenten te lezen, en naar de plaatsen te gaan (bisschoppelijk paleis) om zich een beeld te vormen van Stillemans, doet hem alle eer aan. Hoewel het een bijrol is, slaagt de Meyere erin om een machtig man neer te zetten die ook achter de coulissen politiek bedrijft. Stillemans zorgt al van het begin van de musical voor een conflictsituatie die tussen hem en Daens onstaat. Dat conflict zal in de musical escaleren, tot Daens naar het einde toe, besluit om de Kerk als instituut vaarwel te zeggen.

Niets dan lovends dus over deze productie, zou u denken. Toch moeten ook enkele randbemerkingen worden gemaakt. De zaal is ontzettend groot waardoor op de achterste rijen, de acteurs zeer klein zijn, en de mimiek compleet verloren gaat. Sommige gebaren in de choreografie zijn te subtiel om ook de achterste rijen te halen. De bühne is zeer breed, als je helemaal van voor zit, ontgaat het totaalbeeld je. Deel 1 gaat ontzettend snel, met veel scènewissels die aan een razendsnel tempo elkaar opvolgen. Het lijkt wel alsof men in deze musical hetzelfde verteltempo als in de film wou halen. Dit werkt gewoon averechts, de eerste minuten geraak je nauwelijks in de musical omdat het té snel gaat. Pas wanneer het iets rustiger wordt, wanneer Daens aan tafel gaat bij de familie Scholliers, zuigt de musical onze aandacht naar zich toe. Via beeldprojecties verandert de achtergrond aan een snel tempo, ook filmbeelden uit de originele film worden gebruikt (oa wanneer de politie op de betogers chargeert). Dat laatste zorgt voor een zeer fictief gevoel wanneer tijdens de filmbeelden, de acteurs op het podium neervallen. Het doet het inlevingsvermogen bij ons, geen goed. Muzikaal en qua klank zat alles snor, al mocht het volume iets luider (tenzij ik potdoof aan het worden ben). Dat achter ons een doek hangt wat de bar met de zaal scheidt, is een nadeel. Beide ruimtes in dezelfde ruimte zouden beter geïsoleerd mogen worden. Tijdens deel 2 liet iemand in de bar enkele glazen vallen. Dit geluid was zelfs tot op het podium te horen, waardoor de acteurs even hun aandacht terug moesten zoeken. Tenslotte zijn er lange wachtrijen voor de toiletten (zowel bij mannen als vrouwen). De capaciteit van de toiletten is duidelijk onvoldoende in vergelijking met het aantal bezoekers dat deze voorstelling per show meemaakt. Een sterke musical zagen we dus, die wellicht nog zal groeien naarmate er meer gespeeld wordt. We wensen de productie uiteraard toe dat ze tot 4 januari 2009 kan spelen, en eventueel tot 4 februari (contractueel liggen deze data vast voor de acteurs). Drie spelers tonen wereldklasse: dat zijn Anne Mie Gils, Free Souffriau en Jo de Meyere. Voor het overige is dit thema té Vlaams, en zijn de acteer- en zangprestaties niet bovennatuurlijk genoeg om internationaal potten te kunnen breken. Maar dat mag de pret niet drukken: Vlaanderen mag fier zijn op zijn “Les Misérables”.

< Bert Hertogs >