Recensie Het Paradijs | Bart Moeyaert en het Nederlands Blazers Ensemble

Al in 2010 en 2011 toerden Bart Moeyaert en het Nederlands Blazers Ensemble rond door Nederland met Het Paradijs. Nu komen ze ook naar Vlaanderen met de première in de Antwerpse Arenbergschouwburg. Het is niet simpel voor schrijvers en klassieke muzikanten om een groot publiek te bereiken. Dus besloten ze maar de krachten te bundelen en het beste van zichzelf te geven. Het Paradijs van Bart Moeyaert in combinatie met een bewerking van Die Jahreszeiten (De Jaargetijden) van Joseph Haydn is het tweede deel van een trilogie. Eerder al werd de schepping  behandeld. Het orgelpunt van het drieluik moet er komen met marathonvoorstellingen in 2015. 

Het Paradijs gaat over de allereerste relatie. Tussen de allereerste man en de allereerste vrouw op aarde. Bart Moeyaert ging de uitdaging aan het Genesis-verhaal over Adam en Eva te herschrijven in zijn eigen woorden. De muziek die daarbij gespeeld wordt door het NBE is van Haydn: De Jaargetijden, dus. 

Zoals gebruikelijk worden de lichten in de Arenberg langzaam gedimd. In het donker passeert een verdwaalde hoboïst (Bart Schneemann) mij, op z’n blote voeten. Dan merk ik op dat hij een appel aan het eten is. De link is snel gelegd. En dan passeert ook de rest van het gezelschap gevolgd door Bart Moeyaert, eveneens op blote voeten. Eens op het podium neemt hij een klein houten stoeltje dat past in een vierpotige ladder. Hij kijkt neer op het ensemble en het publiek. 

Het verhaal begint bij het begin van de eerste relatie, in het paradijs. De verteller is Adam en hij vertelt hoe ze de dingen beleven. Mooie landschappen en taferelen worden door Moeyaert gecreëerd. Zijn unieke vertelstem neemt ons mee naar de tuin van Eden. In het begin was alles peis en vree. Adam onderhoudt de bossen en Eva zorgt voor het eten. Dat hoor je ook in de muziek. Het is alle dagen zomer en hele dagen middag. Daar hoort vredige en gelukzalige muziek bij die je een glimlach geeft zonder erbij stil te staan. 

Maar Eva begint te twijfelen. Is dit het? Ze mist iets. Adam probeert erachter te komen wat nu het probleem is. Maar hij ziet het niet, voor hem is alles perfect. De muziek volgt het verhaal perfect. De situaties die Bart Moeyaert schetst worden extra kleur gegeven door de muziek. En niet alleen de muziek volgt het verhaal nauwkeurig. De belichting en het videoscherm veranderen op gelijke tred met de woorden van de verteller. Dit alles zorgt ervoor dat de gedachten van Adam en Eva je niet alleen verteld worden, maar ook gevisualiseerd, wat het geheel alleen maar mooier maakt. Het geheel blijft altijd speels, wat het aangenaam maakt om te blijven kijken. 

De taal van Bart Moeyaert is er een vol zinnenprikkelende poëzie die je wegvoert naar het paradijs dat de muzikanten inkleuren. De schrijver wil ons tot denken aanzetten. Het is Eva die inziet wat er in het paradijs mankeert: dood, lelijkheid, modder, kwaadheid, verandering. Daardoor is zij de intelligentste van de twee. Het is een voorstelling die schoonheid combineert met filosofie. 

Het Paradijs is in Vlaanderen nog te zien in Genk en Leuven en in Nederland in Heerlen. 

< Zane Garitte >