Recensie La Dispute

Een komedie in één acte, in proza en op muziek van Benoît Mernier naar het oeuvre van Mariveaux brengt de Munt met La Dispute. Een wereldcreatie die meer weg heeft van muziektheater dan van opera. Het verhaal is flinterdun, oersimpel, net zoals de dialogen en het libretto. Een contrast met de muziek die verre van eenvoudig is. Maar het geheel blijft te één dimensionaal. Amor versus Cupido. Vuur, passie, verlangen, jaloezie en de hogere waarde van de liefde. Beide goden willen weten wat mensen ontrouw maakt. Verlangen naar het onbekende, het nieuwe, blijkbaar. Ze zetten een Big Brother-achtig experiment op. 4 Mensen worden opgevoed, 2 meisjes, 2 jongens. En dan zien hoe de natuur zijn gang gaat.

Eglé (Julie Mathevet) is de eerste die de wereld mag ontdekken. Voor het eerst ziet ze haar spiegelbeeld in een riviertje. Mooi vindt ze zichzelf, de ijdelheid is gevoed. Haar ontmoeting met Azor (Cyrille Dubois) verloopt schuchter. Nog nooit een man van dichtbij gezien, laat staan dat ze besef had dat er nog mensen op de wereld zijn, buiten zich zelf. Al snel raakt ze fysiek aangetrokken. Misschien wringt daar meteen het schoentje van deze voorstelling. We zien de personages hun driften volgen, omdat ze niet anders kennen, omdat ze niet opgevoed zijn wat goed is en wat niet. Logisch dus dat ze zich libertijns gedragen en hun instinct volgen. In geen tijd raken ze fysiek verstrengeld. Hetzelfde gebeurt wanneer Mesrin (Guillaume Andrieux) en Adine (Albane Carrère) elkaar ontmoeten. Veel tijd hebben ze niet nodig om elkaar aan te raken. Dit zijn durvers in vergelijking met het andere stel. Ook zij geraken tot elkaar aangetrokken.

De problemen komen er pas wanneer de twee vrouwen elkaar ontmoeten. De een vindt zichzelf mooier dan de ander. Jaloezie sluipt in hun emoties. Carise/Amour moet als een mama tussenbeide komen en hen vragen terug vriendjes te worden. Dik tegen hun zin, zoals kleuters, schudden ze elkaar de hand. Omdat het moet.

De mannen van hun kant schieten dan weer erg goed op met elkaar, springen met hun borst tegen elkaar, rollen over de bühne. Het is het wat klassieke clichébeeld: zet mannen bij elkaar en ze zijn wat kinderlijke makkers, zet vrouwen bij elkaar en ze gedragen zich als bitches, dat we voorgeschoteld krijgen. La Dispute wil en zal geen nuances leggen. Dat stoort ons.

Eglé geraakt geïnteresseerd in de andere man. Het onbekende van dit nieuwe “object” trekt haar aan. Azor kan het niet hebben dat hij haar met een ander moet delen. Zij begrijpt zijn jaloezie niet. Haar handen en armen zijn van haar, dus mag zij toch beslissen wie ze mag kussen? Het ganse tafereel slaan Cupido en Amor gade, samen met de Prins (Stéphane Degout) en Hermiane (Stéphanie d’Oustrac) die een relatiecrisis doormaken omdat hij een scheve schaats, wellicht niet de eerste, reed met een courtisane. Ontrouw: beide geslachten hebben boter op het hoofd. Want was het niet Eglé die met op een stoel haar roze rok speels en flirterig zwaaide terwijl het ene knietje op de ander lag? Het jagersinstinct van Adine deed de rest. De twee losers van het verhaal worden aan elkaar gekoppeld. “Liefde is de remedie van de liefde.” klinkt het terwijl we bedenkelijk gekuch in de zaal horen. Uiteraard, we dachten dat liefde die ontstaat uit compassie met een ander, weinig kans van slagen heeft.

Op het einde van rit ontdekken de 4 dat ze deel uitmaakten van een experiment, ook de prins en zijn vrouw gaan uit elkaar. Alleen Amor en Cupido (Katelijne Verbeke in een hippe gesproken rol) weten dat - hoewel ze elkaars tegenpolen zijn, wat ook goed is in de natuur - een beetje van beide noodzakelijk is. De een wil de ander wat wijsheid bijbrengen, de ander kan haar fun geven.

La Dispute mag dan wel een hedendaagse partituur zijn met xylofoon, slagwerk, piano en harp. Het is net de contratenor Dominique Visse die als Amor/Carise er naast de mezzosopraan Stéphanie d’Oustrac vocaal uitsteekt. Visse steekt tristesse in zijn barokmelodieën. Die steken af op de orkestratie. Hij moet hopeloos toezien dat de wereld liefde vooral of nog uitsluitend associeert met Cupido, met verlangen, hartstocht, het nu, de korte termijn. Zijn tijd lijkt voorbij al hoopt ie wel de veertiende scène. “Als ik weer in de mode ben, zal ik al diegenen die hun geliefde willen bezingen, inspireren. […] Wat een hartstocht!” zingt hij.

La Dispute toverde 4 keer op bijna twee uur tijd een glimlach op ons gezicht, meestal dan nog bij visuele momenten. Op humoristisch vlak maakt het zijn rol als komedie dus niet meteen waar. Hartstochtelijk werden we er niet van. La Dispute even niet zien, lijkt de boodschap, zodat we er van kunnen gaan/blijven houden. Was het niet, Carise?

Wie een luchtige opera met als thema trouw/ontrouw wil zien, raden we dan ook eerder Mozarts Così fan tutte aan, in een regie van de cineast Michael Haneke. In de Munt vanaf 23 mei 2013. Nu al een operaproductie waar we erg naar uit kijken.

< Bert Hertogs >