Recensie Bert Kruismans - Vaderland

Men krijgt niet elke dag de kans om de ‘allerslimste mens van de wereld’ te kunnen aanschouwen. Zeker niet wanneer hij tevens een succesvolle tweede carrière heeft lopen over de taalgrens. Zo wordt ook deze show, ‘Vaderland’, bij onze francofone landgenoten gespeeld, dit weliswaar onder de naam ‘La Bertitude des choses’. Dit is een parafrasering van ‘La Mertidude des Choses’, wat dan weer een vertaling is van ‘De Helaasheid der Dingen’. Bent u nog mee? Hoe dan ook, met ‘Vaderland’ mijmert Bert Kruismans over de vaderlandsliefde maar stelt zich ook de existentiële vraag : welk vaderland eigenlijk? 

Op het podium staat een tafel met en omringd door lege bierflesjes. Op de tonen van ‘Olé olé we’re the champions’ probeert Kruismans, met een Belgische vlag over zijn hoofd getrokken, de show op gang te krijgen. Hij start met een bedenking over de namen en huidskleur van onze nationale voetbalspelers (‘De Bruyne is de enige witte’). Frappant dat deze opmerking tevens woordelijk opduikt in de laatste show van Raf Coppens (‘Koning Voetbal’), niet toevallig een goede kennis van hem. Deze overlapping van uitspraken gebeurt tijdens de avond nog geregeld. 

Hij vindt dat de Rode Duivels, dank zij de kolonisatietechnieken van Leopold II, over zo’n kwaliteit beschikken dat ze vast en zeker in 2014 naar het WK in Brazilië zullen gaan. En wat was er nu ook weer in 2014? Juist ja, verkiezingen. De sprong naar de politiek werd gezet en een paar knipogen naar Antwerpen en De Wever waren het gevolg. Naadloos gaat hij over tot de dagelijkse discussies op familiefeestjes tussen zijn ‘schoonbroers’ Albert, een NVA-er, en Philippe, een Waal. De stereotype tegenstellingen tussen beide taalgroepen worden nog eens tegen het licht gehouden (Philippe: ‘Jullie kunnen Frans maar jullie mogen het niet spreken’. Albert: ‘Jullie mogen Nederlands spreken maar kunnen het niet.’). 

Kruismans maakt de verzuchting dat er geen vaderlandse helden meer zijn. Ja, Ambiorix en Eddy Merckx maar wie van de huidige generatie kent ze nog? De trend is gezet: een vergelijking tussen Vlaanderen anno jaren 70 en 2013 dringt zich op. Het was volgens Kruismans vroeger niet alleen veel beter maar vooral veel leuker: naar een half-blote borst kijken in de Kwik Magazine, kikkers opblazen met een rietje of uren tv-kijken naar La Linea. En vooral op bezoek gaan bij ‘pépé’, zijn grootvader, die hij portretteert met een straf Kempisch accent. Daar tegenover staat de huidige anonimiteit van Facebook (‘Nogal een geluk dat Facebook vroeger niet bestond. Neem nu de status van Hitler op 30/04/1945: ’De Russen staan voor de deur’. Antwoord van Stalin: ‘Vindt dit leuk’.’). Kruismans doet geregeld aan interactie met het publiek. Zo is een jongeman die met zijn voeten op het podiumtrapje ligt, geregeld het slachtoffer, alsook een vrouw op een van de voorste rijen, die blijkbaar niets begreep van zijn show. Maar de kroon spant toch het koppel uit ‘Kontich-Kazerne’ die hij telkens betrekt in zijn bedenkingen. 

Wanneer hij als uitsmijter een eigen interpretatie weergeeft van de laatste vaderlandse held(in), Sandra Kim, dringt zich een slotbedenking op: Kruismans zijn materiaal is eenvoudig, voorspelbaar maar goed te noemen. Toch creëert dit geen shockgolf doorheen het iets belegen publiek. Ze lachen weliswaar ingetogen met zijn grappen, grinniken vooral met de herkenbaarheid van zijn betoog maar zijn wel sober met de tussentijdse applauzen. Ligt het dan aan Kruismans zelf? Wie zal het zeggen. Misschien heeft Facebook het antwoord. 

< Danny Héroufosse >