Recensie Diaghilev Unbound

Met Diaghilev Unbound start het nieuwe seizoen van het Ballet van Vlaanderen, met artistiek directeur Assis Carreiro en in de nieuwe structuur met de Vlaamse Opera. Het Ballet moet op zoek naar een nieuwe identiteit. Het voelt als journalist dan ook aan als komen op afgebrande heidegrond – na de hele polemiek die er rond het ontslag van de vorige artistiek directeur en het samengaan met het Antwerpse operahuis ontstond – waar het eerste groen nog schuchter uit de grond komt. Het vergt moed en een ongeziene loyaliteit  van principals om het huis trouw te blijven.

Een eigen identiteit creëer je weliswaar niet door braaf te doen wat verwacht wordt. Wie zit er te wachten op “Le Sacre du printemps”, dat je op twee maanden tijd maar liefst door 3 choreografen kan zien op nog geen 50 kilometer van elkaar? Sasha Waltz opende het nieuwe seizoen in de Munt ermee, deSingel laat volgende week Tanztheater Wuppertal zijn versie brengen, en het Ballet koos voor een choreografie van Glen Tetley. 3 verschillende choreografieën op dezelfde muziek. Vaslav Nijinsky ‘s wereldpremière van het stuk mag dan wel 100 jaar geleden plaatsgevonden hebben en reden om het op  de affiche te zetten, wat meer overleg tussen de verschillende cultuurhuizen en wat meer diversiteit op de affiches kan geen kwaad. Straks houden we er nog een Sacre-indigestie aan over. Trop is te veel.

Zelfde verhaal voor Faun. Te zien in Cherkaoui’s 4D eerder in Théâtre National in Brussel en straks ook in deSingel dit seizoen. Virginia Hendricksen en Yevgeniy Kolesnik studeerden het werk in voor het Ballet.  Les Noces is dus de enige nieuwe creatie en is van de hand van Edward Clug. Claudia Phlips en Philipe Lens zien we naast de dansers die hun moeder en vader spelen en de acht vrouwen en 8 mannen van het corps de ballet op Stravinsky een quasi één beweging per noot-choreografie neerzetten. Het werk – over een gearrangeerd huwelijk op het Russische platteland - en de choreografie gaat er in een rotvaart door dat alle mogelijke emotionele binding met de hoofdpersonages onbestaande is. Vaak hebben we – onze excuses voor de vergelijking – het gevoel naar het huisje van Tik Tak te kijken. Als decor zien we twee houten constructies met elk een deur in en vensters (waar het corps de ballet op het einde de voyeur mag uithangen). Hier zien we zuiver rechte lijnen, diagonalen, krommes, cirkels. Kortom het doordrijven van lijnvoering en synchroon dansen (al dan niet met een knipoog naar showballet) is erg aanwezig.

Ook Tetley’s Le Sacre du printemps voelt in vergelijking met Waltz veel meer aan als een op zoek gaan naar vormen.  Erg – misschien wel té nadrukkelijk aanwezig – is het verhaal van de lente. Zo hebben we pas tamelijk laat door dat we niet op zoek moeten naar een maagd die geofferd wordt, wel naar Wim Vanlessen die als een schrijn horizontaal op de schouders getild wordt, en op het einde de lucht in getakeld wordt als een Christusfiguur. Ook hier gebeurt er zo veel, zo snel, dat we dramaturgie missen, en vooral vorm zien. Diagonale lijnen, cirkels, hoog laag (met Vanlessen die onder andere de lucht in gegooid wordt): het is een erg fysieke choreografie.

Wat verder opvalt, is dat het Ballet van Vlaanderen links en rechts en in de diepte wat meters mist in de Vlaamse Opera. We kunnen fout zijn, maar te vaak hadden we het gevoel dat de dansers (o.a. in hun diagonale beweging naar de rechtervoorkant van het podium) enkele meters extra konden gebruiken.  Ook daar moet het Ballet van Vlaanderen op zoek naar: het juiste werk voor de juiste ruimte.  26 dansers op het podium is misschien net dat ietsjes te veel in die omgeving. De Vlaamse Opera is qua scene namelijk geen deSingel of Stadsschouwburg. In die laatste zaal gaat in februari de nieuwe productie Romeo & Julia door. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Eindelijk nog eens nieuw werk. Met al te veel hernemingen (van hernemingen) worden we al seizoenen lang om de oren geslagen. Vlaanderen en Antwerpen verdient beter, een investeringsklimaat (via tax shelter, we zeggen maar wat) in nieuwe creaties voor podiumproducties bijvoorbeeld? 

< Bert Hertogs >