Recensie Beyonce

Beyoncé in het Sportpaleis is goed voor 18200 toeschouwers en dat twee keer na elkaar. Daarmee gaat het vlotjes in de top 5 van topconcerten qua publieksbelangstelling dit voorjaar. Maar dat wil helaas niet zeggen dat het een topoptreden was. Beyoncé had namelijk haar concert van vorig jaar verknipt en nieuwe songs ingevoegd. Het geheel voelde minder coherent, ja zelfs afstandelijker aan. 25 minuten te laat verscheen ze op het appel – de start was voorzien voor negen uur - om op 95 minuten haar set, links en rechts met halve songs zoals Halo, Yoncé en Crazy in Love te brengen. Op een drafje.

Dat Beyoncé eind vorig jaar nog haar visuele album “Beyoncé” dropte was een verrassing. Niet zo zeer omdat ze het album dropte – het was oorspronkelijk voorzien voor het voorjaar van 2013 – wel omdat het er uiteindelijk nog van gekomen is. Elke song kreeg een clip mee, en het record label haastte zich al snel door te stellen dat het ongezien was, voor de eerste keer. Dat was dan zonder Marco Borsato gerekend. In 2004 bracht die namelijk al een visueel album uit, dat niet geheel ongepast “Zien” heette …

Veel belangrijker, en dat kan iedereen nagaan op de documentaire/pr film “Beyoncé - Life is but a dream” is de stijlbreuk die zich dan al aankondigde. De Amerikaanse brak namelijk met haar vader die haar carrière op de rails heeft gezet én jarenlang haar manager was. Die breuk kwam er in 2011. Door meer zelf in handen te nemen, heeft ze weliswaar gemerkt dat de keuzes en beslissingen die haar vader nam, noodzakelijk waren destijds.

Beyoncé trekt nu meer dan ooit de kaart van sensualiteit en seks dan vroeger. Ook in het Sportpaleis trouwens. Niet alleen bij Naughty Girl (inclusief een fragmentje Love to love you baby van Donna Summer) waarbij ze het podium in de fik steekt, ook bij Blow (visueel ondersteund door Pacman die aan de kersen zit, jawel) en Partition waarbij ze op een soort zadel/zetel seksueel geladen bewegingen uitvoert met haar bevallige lijf.

Dat laatste is de fans ook niet ontgaan, een deel van hen mort. We kunnen hen geen ongelijk geven. Jarenlang was Beyoncé een artieste die niet meeging in het opbod dat de Madonna’s, de Britney’s en de Miley Cyrussen van deze wereld leveren. Beyoncé verdedigt zich voor die keuze met het grote woord “feminisme” als excuus. “Wat mannen mogen, mag ik ook” zo luidt de conclusie in één van de filmpjes vol moraliserende “levenswijsheden” tussendoor.  Bij sommige fans kom je daar wellicht mee weg, anderen denken daar terecht het hunne van. Het is gewoon een commerciële beslissing. En al de rest is zever. Punt. Ook Kylie blijkt ondertussen trouwens met haar jongste single “Sexercize” in dat opbod mee te stappen.

Eerlijk? We vinden dat best vermoeiend. Daarnaast geldt het credo “Sex sells” al lang niet meer. Blootbladen houden het voor bekeken, gespecialiseerde videotheken, seksshops, prostituees, de porno industrie tout court hebben het erg moeilijk.  De schuldige: het internet. Niet dat de consument geen seks of porno meer wil. Ze wil er alleen niet meer voor betalen. Net zoals voor informatie en muziek. Betalen voor seks voelt aan als een loser zijn. “Sex sells”: het is een misvatting om dat nog te denken anno 2014.

27 trucks en 10 bussen had Beyoncé vorig jaar op sleeptouw. Dit jaar zijn dat 24 trucks en 11 bussen. Beyoncé vliegt niet meer van het hoofdpodium naar de B stage, ze gaat te voet door de front. Dat scheelt aan materiaal plus kosten en je verbruikt er meer calorieën door. Het leest als “waarom niet de trap nemen als de lift op zich laat wachten.” Beyoncé is op dat vlak een vrouw naar ons hart. Maar ze haalt ook daardoor bij momenten de kracht van haar performance onderuit. “I will always love you” en de reprise van “Love on top” brengt ze a capella terwijl ze de afstand tussen B stage en hoofdpodium te voet aflegt. Daar waar ze vorig jaar de songs mooi afwerkte op het podium, kregen ze nu in deze vorm niet meer de grandeur die ze verdienden.

Donkere songs als “Ghost” (met rook en dansers die op een cirkel die ronddraait rond haar tollen) en “Haunted” vervingen het nochtans ijzersterke “Flaws and all”, “Freakum Dress” en “Survivor” die nu niet meer op de set staan. Vooral in het begin van het optreden blijkt Beyoncé contact te verliezen met haar fans. Na “Yoncé” speelt ze weliswaar een spelletje “Say hey Miss Carter” met de linker-, de rechterhelft en het middenplein die haar mogen nazeggen alsof ze tegen haar tweejarig dochtertje Blue Ivy Carter bezig was. Maar daarna is het lang wachten tot ze het publiek opnieuw betrekt.

Ze concentreert zich vooral op choreografie, vuurwerk (voorzien door Dewico) en visuals. Het geheel oogt professioneel maar voelt – en daarin volgen we een lezeres die ons vorig jaar daarop wees – ook als een grote modeshow aan, inclusief ventilatoren die mogen spelen met Queen Bey’s lokken. Heel wat choreo doet ze trouwens voor een breed ledscherm. Links en rechts blijken dat variaties op hetzelfde thema. De ballet barre wordt een aantal keer bovengehaald, die wanneer ze helemaal naar boven worden gehesen ook als palen dienen om rond te paaldansen. Hét strafste visuele moment blijft “Baby boy” waarbij de witte ledstrepen het gezelschap lijken te scannen, er video geïntegreerd wordt zodat we visueel op het verkeerde been worden gezet en plots dubbel zoveel dansers lijken te zien, die in een mum van tijd terug halveren en opnieuw verdubbelen.  

In een andere video “I was here” die leest als een “ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde” joelt het publiek wanneer ze haar dochtertje toont in een home video. Ook opvallend: de zoen op de wang aan Obama is in de video gebleven. Verder viel trouwens het percussieve element tijdens deze R&B-show op (onder andere in XO). Vaak, erg vaak trok de drumster het muzikale laken naar zich toe en klonk haar instrument op de voorgrond ten nadele van de andere. Dat zij ook visueel ondersteund werd door vuurwerk rond haar tijdens een solo is veelzeggend.

Op het nieuwe “Drunk in love” – zonder Jay Z op het podium trouwens – na waarbij de zangeres op een stoel achteroverbuigt, waren de hoogtepunten van deze show min of meer dezelfde als vorig jaar. Irreplaceable werd een potje community singing ondersteund door akoestische gitaar, maar wél vanop het hoofdpodium nu, Crazy in Love/Single Ladies en Halo werden verder ook stevig meegekeeld. Maar dé songs die bleven verbazen waren “I will always love you” – we blijven geduldig wachten op een integrale versie live - en de fenomenale toonaardwissels in “Love on top”.

Beyoncé in het Sportpaleis: we zagen een vrouw, een jonge moeder die voor een professionele stijlbreuk met het verleden koos en de eerste stappen zette in een nieuwe richting. Een vrouw die zelfzekerder oogt dan ze werkelijk is. Een vrouw die plots zelf bezig is met carrièreplanning en de onzekerheden, de moeilijke keuzes die daarmee gepaard gaan. Een vrouw waar men ontzettend hoge verwachtingen over heeft. Een vrouw die wat ons betreft die minder dan vorig jaar ook inloste.

Of de nieuwe richting die ze insloeg de juiste is, en of de fans haar daarin blijven volgen, is dus maar de vraag. Wij durven ons geld er niet op inzetten … Stel gerust dat het ons aan een stel kersen ontbreekt.

< Bert Hertogs >

De setlist:

1. I Been On (Intro)
2. Run the World (Girls) 
3. ***Flawless (Interlude + new song)
4. Yoncé 
5. Get Me Bodied 
6. Baby Boy 
7. Diva 
8. Naughty Girl (Interlude + song)
9. Blow - new song
10. Partition - new song
11. Ghost (Interlude)
12. Haunted – new song
13. Drunk in Love – new song
14. Why Don‘t You Love Me (Interlude + song)
15. Irreplaceable 
16. Love on Top 
17. Countdown (Interlude)
18. Crazy in Love 
19. Single Ladies (Put a Ring on It) 
20. I Was Here (Interlude)
21. I Will Always Love You (cover Dolly Parton)
22. Heaven – new song
23. XO – new song
24. Halo 
25. Happy Birthday (cover Mildred J. Hill)
26. Green Light / Suga Mama (Outro)