Recensie Jef Neve en de helden van het thuisfront

Voor het eerst bracht Jef Neve met een kamerorkest van een kleine dertig man het werk “In Flanders Fields” live. De première was voor de Landlopers-Kapel in Merksplas waar drie voorstellingen met telkens 400 toeschouwers werden gegeven. Een uniek kader, prachtige muziek waarvan “In flemish fields, song 2” het meest bekende is, want het was de generiek van “In Vlaamse Velden”. Neve leverde magistrale nummers af als “War Scene” , “Anthem for our fathers” en ”Marie, sehen wir uns wieder” die in geen tijd de kleinste vezel van ons lichaam raken.  Wat hebben we deze diepgang – het moet gezegd dat instrumentale nummers, en klassieke muziek vaak veel dieper raakt – deze zomer erg gemist blijkbaar. Al moet gezegd dat “Jef Neve en de helden van het thuisfront” vooral muzikaal*** ons wist te raken. Qua woordkunst* voelde de voorstelling ons iets te semi professioneel aan.

“Jef Neve en de helden van het thuisfront” mengt de muziek van “In Flanders Fields” die gebruikt werd voor de succesvolle serie “In Vlaamse Velden” met tekstfragmenten hoe het leven was tijdens de Grote Oorlog met vooral oog voor de lokale bevolking. Neve bewijst inderdaad dat de nummers los staan van de serie en op zich beelden en emoties oproepen.

Maar de teksten blijven te fragmentarisch en we zien woordkunst volgens de oude school bedreven met weliswaar mooi praten (dictie) maar nauwelijks inleving en weinig spel. Openen doet de voorstelling met het voorlezen – jawel - van de voorpagina van het Staatsblad van vrijdag 7 augustus 1914. Verder passeert het verhaal van het koppeltje dat stiekem afsprak aan de hoogspanningsdraad aan de grens. Beiden raken per ongeluk de draad en zien zo de dood voor ogen. Verder waren er de deugnietenstreken van de kinderen die aan bod kwamen waarbij er eentje een plank met gat in saboteerde waarop de Duitsers gingen zitten om buiten hun gevoeg te doen boven een diepe put. Het gevolg was dat menig Duitser daardoor diep in de shit kwam te zitten. Verder hoorden we dat de bezetter de kinderen over het algemeen met rust liet. Op feestdagen deelden Duitsers zelfs chocola uit en lieten zo hun vaderlijke gevoelens spreken. Enkel wanneer kinderen gepikt hadden, werden ze wel erg kwaad. Tot slot werd ook de voedselbedeling, de solidariteit, maar ook de armoede (gebrek aan eten) aangestipt.

“Jef Neve en de helden van het thuisfront” spaarde kosten noch moeite. De lokale toneelkring had kleren aan uit de tijd van toen, en bleek de stille getuige te spelen waar de vertelster naar verwees. Onder het dak van het schip hing een stevige trussing constructie met scanners en lampen die de figuranten, orkest en vertelster belichtten. Aan de zijkanten van het schip hingen dan weer doeken waarop oude foto’s in een bewegende overgangen in zwart wit geprojecteerd werden.  Via een choreografie van een man die schokte werd het trauma voorgesteld dat veel soldaten opliepen. Daarvoor werd beroep gedaan op fel tegenlicht én een rookmachine.

Het mocht duidelijk zijn: Jef Neve en de helden van het thuisfront legde erg, misschien wel iets te nadrukkelijk de focus op de vorm waardoor de verhaaltjes ons nauwelijks raakten, ook omdat de spanningsboog van de voorstelling wel erg vlak bleek en de inleving eerder beperkt. Maar als dat alles een goed excuus was om de prachtige muziek van Jef Neve van een andere verpakking te voorzien en zijn muziek daardoor extra toegankelijk te laten worden, is het wat ons betreft allemaal ok.

 “In Flanders Fields” wordt nog live gebracht, op 25 oktober 2014 op Ghent Film Fest en 9 november 2014 in de Warande tijdens het Nevefestival.

< Bert Hertogs >