Recensie Van den Vos

De epische dierenfabel “Van de vos Reynaerde” was het vertrekpunt voor “Van den vos” waar FC Bergman zich op baseerde.  Hoewel de voorstelling vorig seizoen in de Bourla speelde en overigens terecht geselecteerd werd voor het Theaterfestival, bleek de voorstelling ook misbegrepen te zijn.  “Ronduit slecht” hadden we gehoord van enkele toeschouwers nog voor het onze beurt was om naar de dernière te gaan. “Van den vos” is vooral erg psychologisch en toont de Wolf (Dirk Roofthooft) die slachtoffer wordt van seriemoordenaar de Vos (Gregory Frateur).  “Van den vos” combineert een situatieschets, toont de psyche van een man die geterroriseerd wordt,  wiens gezond verstand vertroebelt zoals de herfst ongenadig dat met het water van het zwembad doet. Verstoppen zal het, tot de zaak overstroomt. Mochten bladeren eindeloos blijven vallen, dan win je dat gevecht tegen ze nooit. Ook het moorden zal uiteindelijk stoppen maar dan wel omdat de Vos die keuze zelf maakt.  

Zelf blijkt de Wolf niet onbesproken. Er wordt live gefilmd op de scène dus de sfeer van “Festen” en “Blair Witch Project” is niet ver af wanneer jacht gemaakt wordt op de Vos. Centraal zien we een zwembad, waarbij sommige verleidelijke scènes wat doen denken aan “Swimming pool”. Openen doet de voorstelling trouwens met een scène in een auto, met een gesprek op de achterbank wat dan weer aan een oude misdaadfilm doet denken. FC Bergman kiest dus voor een filmische aanpak. Achter de doorkijkwand waarop de projecties verschijnen, bevindt zich de wildernis met een omgevallen boom. De live beelden die daar gemaakt worden gaan naadloos over in vooropgenomen materiaal op de klippen van Schotland.

Eén na één gaan de vertrouwelingen van de Vos er aan. “Waarom ga je zelf niet?” vraagt de Koningin (een heerlijke Viviane De Muynck die nochtans voornamelijk abstracte theorieën predikt maar hier krak op de situatie zit). Naast het zwembad waarin de kleine jongen, het kind van de Wolf de omtrek van het zwembad zit te snorkelen alsof een haai op de loer ligt, en het gevaar alomtegenwoordig, is de draaideur een cruciaal decorelement. Samen met de ontzettend straffe, beklijvende muziek van Solistenensemble Kaleidokop toont die dat het in het hoofd van het personage dat Roofthooft neerzet stevig begint te tollen. Erg snel draait die deur op een gegeven moment, wat de stress-situatie, de angst, de beklijvende sfeer, de nachtmerrie van de Wolf extra duidelijk maakt.  

Maar “Van den vos” is meer dan een vertelling gebaseerd op of een situatieschets. Je kan het onder andere ook zien als een aanklacht tegen de misdaadbestrijding en hoe die ook soms gewoon machteloos staat tegenover zinloos geweld, tegen lafheid (een ander het vuile werk laten doen), hoe machthebbers eigenlijk bitter weinig gevoel met de realiteit hebben en (strafbaar) seksueel verlangen.

‘Ik ben gestopt’ zegt Roofthooft in het begin van de voorstelling wanneer hem een sigaret aangeboden wordt. Uiteindelijk zal hij, en enkele muzikanten, verderop zwichten om zo’n kankerstok toch op te steken puur om de stress even van zich af te roken. Die sfeer zetten de strijkers neer onder andere door zwaar en kort hun instrument aan te strijken, een glissando naar omlaag te spelen, erg avant gardistische schurende geluiden uit hun viool te halen of door met de hand op de klankkast te kloppen.  “Zeg dat je een hoer bent!” schreeuwt de Wolf het uit tegen Coppe (June Voeten) die erg verleidelijk zich in en rond het water om de Wolf wentelt. Een cruciale scène omdat de Wolf daar zijn waanzin voor het eerst ook helemaal uit en door het lint dreigt te gaan.

Uiteindelijk is dat ook het adjectief dat deze “Van den vos” het best beschrijft: waanzinnig goed.

< Bert Hertogs >