Recensie Dinska Bronska

Martha!tentatief haalde de selectie van het Theaterfestival door de stem van de kinderjury. Met hun voorstelling Dinska Bronska brengen ze de moeilijke thematiek van asiel-en migratie tot bij kinderen. Aanvankelijk werd de vraag gesteld door het Red Star Line museum, het museum dat sterke bezoekcijfers kan voorleggen in zijn eerste jaar, dat over migratie gaat een thema dat tot de verbeelding blijft spreken. Een thema ook dat van alle tijden is, wat deze voorstelling ook onderstreept.  Mensen over heel Europa scheepten in Antwerpen in hun geluk (maar soms ook hun ongeluk) tegemoet in Amerika.  Via de live dans van Anastassya Savitsky in een choreografie vanKiki Vervloesem , de voice over vertelstem van de Armeense Arevik Akopian die ook werkelijk naar hier emigreerde en het thema dus na aan het hart ligt en de animatiefilm (onder andere in zwart wit met houtskool) van Boris Sverlow zien we een mooi, weliswaar wat geromantiseerd beeld – het is nu eenmaal een sprookje - over migratie.

De mama van Dinska (Anastassya Savitsky), blijkt gestorven in het kraambed, verder is er het kleine huisje, de appelboom en een oude vrouw, familie van Dinska. Het leven gaat zijn gewone gangetje, de seizoenen danst ze door met haar vader. Anastassya Savitsky zien we dan Slavisch, folkloristisch over de bühne dartelen. Stevig gehijg volgt door de speakers wanneer een man aanklopt en op zoek blijkt naar haar vader. Verstoppen daar is hij goed in. Zij leert dat van hem. Het huis, de boom, het graf van mama zien we op het scherm. En verder is er nog “daar”, de plek waar het gevaar is. Uiteindelijk zal papa op een bepaald moment zijn dochter verlaten. Wachten op nieuws is het, tot ie opnieuw van zich laat horen via  een kaartje dat de oversteek geslaagd was. Bouwen aan een toren doet ie. Dat spreekt Dinska erg tot de verbeelding waarop ze opspringt en met blote voeten haar evenwicht op de rand van de rugleuning van een stoel zoekt.

Wanneer na een storm en bliksem (dat het overlijden van de oude dame uitbeeldt) Dinska alleen overblijft, waagt ze zelf de stap naar het “daar” waar haar vader is. Dat gebeurt niet zonder risico’s en angsten. Alleen in een bos, met al die geluiden om haar heen van dieren die ze niet kent, het minste wat je kan zeggen is dat Dinska Bronska perfect inspeelt op zijn doelgroep, kinderen, die zich – ook al komen ze misschien niet uit een migratieachtergrond – wellicht moeiteloos kunnen vinden in wat Anastassya Savitsky uitbeeldt en beleeft. Tot twee keer toe moet ze vluchten en ‘de kepieman’ (politie/douane) te snel af zijn. Hij afgebeeld op de projectieschermen, en zij in real life, lijken een spelletje verstoppertje/tikkertje te spelen waarbij zij – want ze heeft al die tijd geoefend- steeds wint.  Wanneer ze haar vader mist, beeldt ze hem in. Praten met een affiche met een schaarsgeklede dame op, doet ze ook. Dinska biedt haar haar jas aan.

Sterk zijn de animatiebeelden in combinatie met het schaduwspel dat Anastassya Savitsky uibeeldt, op de volgepakte trein en op de boot. Wegdromen doet ze om haar papa opnieuw te zien, door zelf op de toren te klimmen. Het geheel voelt magisch-realistisch aan en doet denken aan de films van Raoul Servais(Taxandria) al moet gezegd dat sommige filmbeelden wel erg gepixeld zijn en we ons de vraag stellen of er kwalitatief gezien geen beter materiaal voorhanden was (van de woeste golven, van die storm op zee onder andere). Wat zeker een troef is, is dat regisseur Bart Van Nuffelen beroep deed op oude foto’s van de stad, en tram 1 uit het begin van de twintigste eeuw opnieuw doet rijden. Dat geeft alvast een jonge generatie een beeld over hoe het stadsleven pakweg 100 jaar geleden was. Van Nuffelen maakt ook slim een tijdssprong en brengt het oude verhaal van volksverhuizingen, van migratie naar Amerika naar het heden door de boottocht van zwart wit over te laten gaan in kleur en vliegtuigen aan de hemel te laten verschijnen.

Dat het stadsleven erg druk is, er voor hen erg veel naakt te zien is en honden in het straatbeeld als erg bizar aanzien worden door nieuwkomers in onze stad, bleek uit gesprekken die de theatermaker afnam bij enkele Onthaalklassen voor Anderstalige Nieuwkomers. Info die hij ook stak in deze voorstelling. Wat finaal Dinska Bronska sterk maakt, is niet alleen de herkenbaarheid voor kinderen en jongeren die een andere origine hebben dan de onze. Het is  voor iedereen een (her)ontdekking dat al wat gekend is, ooit is aangeleerd. Net als het omgaan met je spiegelbeeld. De eerste keer is dat altijd wat wennen…

< Bert Hertogs >