Recensie Akram Khan Company & Nationaal Ballet van China

Een wachtruimte in een luchthaven. De verschillende dansers zitten op een stoel met blik op oneindig naar zich weg te staren. Weldra volgt de aankondiging van hun vlucht op het immense bord. De letters vormen zich stilaan tot er ‘please wait’ opstaat. Het publiek lacht. Herkenning wellicht. Een van de danseressen zegt ons dat ze op zoek is naar haar identiteit, op zoek naar haar roots. “Mensen migreren, ik weet niet waar ik vandaan kom”, zegt ze ietwat moedeloos. Op papiertjes heeft ze vanalles geschreven, van ontmoetingen met mensen die haar kunnen helpen tijdens haar zoektocht. Maar uiteindelijk zal blijken dat ze er niet veel wijzer van wordt. Ze probeert te communiceren met de andere wachtenden. Maar dat loopt niet zo vlot, niet iedereen kan Engels. Ook dat is meer dan ooit herkenbaar.

Zowat alle emoties die in zo’n luchthavengebouw ontstaan, komen in de voorstelling terug. Er wordt geflirt, er worden foto’s genomen door een Aziatische danser en er wordt gevochten wanneer de gemoederen verhit geraken na een melding ‘delayed’ of ‘rescheduled’. Zeer sterk wordt het wanneer de uitputting bij een danseres toeslaat van al dat wachten en ze een choreografie doet met een mannelijke danser die haar als een zak aardappels heel de tijd meedraagt. Wanneer hij haar op een stoel zet, valt ze gewoon om in zijn  richting.

Dat zorgt voor enkele sublieme en grappige beelden.  De choreografie eindigt zittend in een soort Indische dans, waar de vier handen en armen kronkelende bewegingen, door elkaar en over elkaar doen. Ook dat geeft een ietwat komisch beeld, we zien immers 1 romp met 4 armen. Wanneer de voeten wat naar voor stappen, wordt hetgeen we zien nog grappiger.

De dansers dansen rond de 4 oerelementen: water, vuur, lucht en aarde. De choreografieën die Khan erbij bedacht, sluiten perfect aan bij de thema’s. Bij ‘lucht’ zien we de dansers zichzelf overstrekken, op hun tippen gaan. Bij “aarde” laten ze zich vallen, maken ze krullende bewegingen op de podiumvloer. Ook bij Khan staat de cirkel centraal. Zowel in de armbewegingen, als in de gracieuze manier waarop de dansers op het podium bewegen, valt dat op. Maar het sterkst van al benadrukt de Brit met Bengaalse roots dit wanneer de dansers in een cirkel rondrennen terwijl een van hen in het midden danst. De cirkel: het blijft een fascinerende vorm.

“Bahok” betekent in het Bengaals: drager. Op het einde van de voorstelling geeft de choreograaf mee wat we dragen: “ons lichaam, onze herinneringen, de hoop, onze thuis”. Componist Nitin Sawhney schreef een wervelende partituur die enerzijds zeer Oosters klonk, maar bij momenten ook zeer Westers (via allerhande electronica).

Bahok is een van die voorstellingen die wellicht moeiteloos lang in onze herinnering zal blijven. Knappe dansprestaties, een sterk verhaal over het migratievraagstuk en communicatie. Khan flirt dan ook met het theater. De dansers hadden behoorlijk wat tekst, en ieder had zijn rol. Niet iedereen in het publiek was even opgezet met die keuze, zij hadden liever meer een dansvoorstelling gezien, dan deze mix theater-dans. Wat mij betreft is dat detailkritiek: wanneer beide disciplines elkaar op die manier kunnen bevruchten en tot een wonderschoon resultaat kunnen leiden als ‘Bahok’ dan zeg ik daar niet ‘nee’ tegen. Integendeel.

< Bert Hertogs >