Recensie Lankmoed met Onvergetelijk

Samen zijn Jan Geubbelmans en Peter van Ewijk Lankmoed. Lankmoedig staat in de Van Dale en betekent zo veel als “in staat veel te verdragen vóór boos te worden”. Met “Onvergetelijk” levert het duo een puike tweede avondvullende voorstelling die erg dicht op de huid zit wegens semi autobiografisch.  Zo vertelt van Ewijk over zijn moeder die met dementie kampt, en heeft Geubbelmans het over de (minder) fijne kanten van het vaderschap. Opvallend is de warmte waarmee het duo zijn onderwerpen behandelt. “Onvergetelijk” baadt dan ook in liefde.

Met opener “Bye bye love” van The Everly Brothers zou een mens nochtans het tegenoverstelde denken. Een song over pijn, over verdriet is het. Toch werd het een lied waarop Peters ouders elkaar leerden kennen in 1961 én werd het ook de openingsdans van hun huwelijk. Dat op zich heeft iets ironisch in zich. Met Jan brengt ie het nummer op akoestische gitaar. Een mooie, ingetogen versie waarbij de cabaretiers aantonen dat hun beide stemmen zeer goed blenden.

Hun tweede zaalshow zien ze als een noodzakelijk kwaad. De eerste date, is altijd de spannendste. De derde, dan komt er knetterende seks van. Maar die tweede, dat is… gewoon noodzakelijk, zo stellen ze. En dus voegen ze de daad bij het woord, door ons als publiek te begroeten. Wij nemen de rol van “vrouw” dus voor onze rekening tijdens de date. En dat begroeten, neemt het duo letterlijk. Het zaallicht gaat aan, de twee stappen op ons af, geven een hand of kiezen zelfs om te knuffelen. Galant als de heren zijn, mogen we vervolgens het gespreksonderwerp van de avond bepalen.

Nu goed, onderling blijken de twee nog wat te zoeken naar de verhouding en verstandhouding. Zo gaat Peter bij “de Grootste” voor de grootste rol in het nummer, terwijl Jan op zoek moet naar iets ondersteunend. Een ukulele, een gitaar, en tot slot een bass ukulele, passen als gegoten bij de song die het midden houdt tussen een integer nummer van Kommil Foo en een ballad van Xander de Buisonjé. Fraai is de vergelijking die Peter met dementie legt: “het licht gaat uit in je hoofd”. Een moeilijk thema, dat ie met de nodige omzichtigheid, subtiele humor en menselijkheid behandelt.

Jan mag dan weer voor de overdrijving gaan, wanneer ie zich het ontwaken vroeger “die heerlijke snooze-knop” vergeleek met het ontwaken nu: kids die op de meest onmogelijke vroege uren aan je bed staan. Kinderen die géén snooze-functie hebben. Máár de man heeft er een oplossing voor uitgedokterd, en ineens ook voor zijn vrouw. Alleen blijkt het een kostelijke grap, die niet zonder risico op hersenbeschadiging is.  Geweldig herkenbaar voor alle ouders (en niet-ouders) is “Bijt op je tanden” dat Peter begeleidt op kinderinstrumenten (klein klokkenspel, toeters, speelgoedtrompet, enz.) waarin hij de levensfases van zijn dochter beschrijft tot ze een twintiger is en hij tot slot ook voorgoed afscheid van haar zal moeten nemen. Onder andere het alles onderschijten en kotsen, het eerste lief dat zich aanbiedt, en de hogere studies aanvatten waarbij hij haar enkel zal zien wanneer ze haar was binnen komt doen, zit er pal op in die song terwijl Peter zich kostelijk amuseert met geweldige mimiek op de speelgoedinstrumenten.

Beide hebben hun lijstje bij, alsof ze zelf anders dingen zouden vergeten. Peter het lijstje, het stappenplan voor date 2, Jan het stappenplan om een conflict op te lossen. Een conflict dat zich wel eens wil voordoen als er een verjaardag te vieren valt bij hem thuis, maar het geschenk dat dochterlief wil (het indianendorp van Playmobil) véél te duur is en het alternatief dat aangeboden wordt, niet gesmaakt wordt. Jan doet zijn dochter na op de piano, speelt enkele noten die al snel overgaan in “I dreamed a dream” uit Les Misérables, met aangepaste Nederlandstalige tekst. “Gevoel voor drama dat heeft ze van haar moeder.” luidt het fijntjes.

“Manke hart” zingt het duo voor een vrijwilligster uit de zaal die op een rood kinderstoeltje mag plaatsnemen. Tijdens het bezingen van de liefde, is de rol van de vrouw eerder passief wezen, zo blijkt. Het publiek mag zelf stemmen hoe het afloopt. Maar vermits er enkelen bij zijn die het niet goed willen zien aflopen, wordt het een einde in mineur. “Liefde is geen democratie. Het is binair: een nul of een één.”  zo verklaren de twee die nog een kort fragment van “Imagine” brengen. Tot slot toont Jan aan dat je je soms als vader zo kan uitsloven voor een verjaardagsfeestje om er iets exclusiefs van te maken, maar moet vaststellen dat kinderen toch niet altijd reageren zoals je dacht. Ook sterk is hun beschrijving van de familieleden aan tafel tijdens een familiefeest. Iedereen lijkt wel een luidruchtige, grappende nonkel te hebben die goed overweg kan met alcohol.

Eindigen doet het duo met het lijstje dat boven alle andere lijstjes staat. Niet toevallig beschrijft het ook de sfeer van “Onvergetelijk”: een mooie, menselijke voorstelling met het hart op de juiste plaats.

< Bert Hertogs >

De setlist:

1. Bye bye love (cover the Everly Brothers)
2. De grootste
3. Waar ga jij heen?
4. Bijt op je tanden
5. Manke hart
6. Onvergetelijk