Recensie Freek de Jonge met Als je me nu nog niet kent

Even kijken hoe veel Berbers er in de zaal zitten. Zo startte Freek de Jonge zijn voorstelling in de Arenberg. Het moet gezegd, de Nederlander – die al even tourt in “het gedeelte van België dat zich wil afscheiden van het andere”  – was duidelijk op de hoogte van de (politieke) actualiteit in ons land en recente uitspraken van de Antwerpse burgemeester (waarbij de cabaretier fijntjes opmerkte dat De Wevers Rotterdamse collega een Berber is). Zo wist ie dat een dag eerder - hij trad toen op in Dilbeek – er 3 zebra’s een tijdje vrij rondliepen in de straten van Vilvoorde en er minstens 1 kind een trauma aan heeft opgelopen omdat die net aan het leren was om over de zebra (Hollands voor het zebrapad) te wandelen.  Het bracht hem in geen tijd bij het verschil tussen Hollands en Vlaams. “Zwijnen” is afgeleid van het Duitse “Schwein haben”, ofwel geluk hebben, terwijl Vlamingen het niet Oostelijk zoeken maar Zuidelijker met “chance hebben” op zijn Frans dus. Dat betekent in Nederland dan weer dat je een meisje aan de haak geslagen hebt.

De Jonge, qua leeftijd dekt zijn achternaam al lang niet meer de lading nu ie 70 is, lachte met zowat alles en iedereen, inclusief zichzelf en zijn “natuurlijke bescheidenheid” toen hij zich versprak. “Ik ben op een leeftijd gekomen dat ik dingen fout zeg maar die ik nog corrigeer. Maar er komt beslist een tijd dat ik wartaal zal verkondigen.” zo keek ie al met gerust gemoed de toekomst tegemoet. Waar ie vooral naar zal uitkijken, is het moment dat het publiek het over enkele jaren ook niet meer zal weten. Al zegt iets in ons dat hij ons wellicht voor zal zijn in snelheid.  Muzikaal had ie het over ouder worden in het mooie “Eeuwige jeugd”.

De steeds groter wordende kloof tussen hooggeschoold (“ik heb zelf 9 jaar HBS gevolgd in plaats van 5 jaar, dat noemen ze een langdurig hoog opgeleide”) en laaggeschoold (“de schaamlipcorrigerende crème in het Kruidvat”) , scherpe kritiek op de media (de straatinterviews rond de crash van de MH17: “Bent u er al van bij het begin bij betrokken?”),  het politiek bestel (70 lijkwagens achter elkaar op een schoongeveegde A2, wat op puur machtsvertoon duidde volgens hem. Bart De Wever die hij op het einde afschildert als Vlaams nazist en Verhofstadt als een man die om gemeenschap roept in Europa, terwijl die er simpelweg niet is) en de ondernemers (van grabbelen tijdens het grabbelfestival van Kruidvat naar graaicultuur of crowdfunding-aanvragen die hij zelf in vraag stelt: “er mag wel iets tegenover staan hé”). Ook rond Neerlands Hoop stond ie stil: “we waren destijds niet snel, de rest stond gewoon stil” zo vatte hij het samen waarna ie “We vechten tegen de bierkaai” bracht.

Het sterkst van al is de Jonge in zijn analyse dat we massaal het geloof overboord hebben gesmeten. Geloof, een onderwerp dat voor het eerste loyaliteitsconflict zorgde tussen hem, zijn ouders en Bram Vermeulen die niet gelovig was. Ondertussen hebben we het lot in eigen handen genomen, zo stelt ie vast en daardoor heeft God geen leven meer.  Maar waar vind je dan je troost? Ongemakkelijk stil werd het in de Arenberg toen Freek de Jonge vertelde dat ie in 1974 na enkele maanden zijn tweede kind verloren was en recenter zijn kleinkind moest afgeven. “Naar wie gaat mijn verdriet?”, begeleid door elektrische gitaar, zei dat ie troost kan vinden in een lied.

“Neen, ik ga niet elke grap uitleggen” klonk het wel vaker tijdens deze show. Freek de Jonge was opnieuw spitsvondig in zijn taalhumor toen ie het had over de seksuele voorlichting die hij destijds van zijn vader kreeg: “het was een tijd dat homoseksualiteit nog in de kast zat en pedofilie nog in de kinderschoenen  stond.” Of eerder: “als er één merk wel de lading dekt dan is het wel Landrover”.

Met “Als je me nu nog niet kent?” – naar ”If you don’t know me by now” - ging ie terug naar een van de waarden van Neerlands Hoop: “vertrouwen vragen en krijgen” van zijn ouders destijds, van zijn vrouw toen ie een rol kreeg in een film (Mira) met Willeke van Ammelrooy. Op een vertrouwensstemming kwam het niet in de Arenberg. Dat was ook niet nodig. De staande ovatie op het einde zei immers genoeg.

< Bert Hertogs >