Recensie Desperado

“Wor zedde golle nè mee bezig? Wor zedde golle nè mee bezig? Peist dor nè mor is goe over noa.“ Deze provocatie slingert “cowboy“ (of liever: indiaan) Harry in zuiver Kempisch het publiek in het gezicht en tja, die vraag krijg je ook bij het zien van dit stuk.

De iconische geschiedenis van de cowboys kent drie fasen. De échte cowboys hebben maar twee decennia bestaan: in de periode tussen het verdwijnen van de bizons op de Amerikaanse prairies en de veralgemening van de prikkeldraad. Het was een harde stiel. Jonge mannen zaten soms twee volle dagen in het zadel om loeiende koeienmeutes van hot naar her te drijven. En dat tegen een hongerloon.  

Later kwamen de machomythes, Bonanza en The High Chapperall. Stoere jonge mannen met zware riemen, spannende jeans, vliegende lasso‘s, stetsons en sporen aan hun laarzen. Vanuit deze ersatzromantiek groeiden de cowboydorpen. Ook in Vlaanderen. Daar kwamen nette burgers in het weekend cowboy en indiaan spelen, compleet met saloons, achtervolgingen en nepschietpartijen. Een tijdverdrijf als een ander.  

Nog later kreeg je Cowboy Henk en premier Jean-Luc Dehaene die in Texas op een elektrische stier met de lasso ging stuntelen. Toen was de machomythe ontluisterd: de cowboy was geëvolueerd van een hard beroep, over een romantisch macho-ideaal naar een antiheld. 

Antiheld 

In Desperado zitten vier antihelden op een barkruk in zo‘n cowboydorp. Ze proberen zich stoer voor te doen, maar eigenlijk zijn het mislukkelingen. In sappig dialect en eindeloze, soms irritante herhalingen, ondersteunen ze elkaar in het dagelijks leed op hun werk en met hun vrouwen. Er vloeit al eens een traantje.  

Veel te vertellen hebben ze elkaar eigenlijk niet, al wat ze zeggen zijn banaliteiten. En die spuien ze in veelvuldig. Vooral in het begin zijn die herhalingen behoorlijk irritant. Desperado lijkt wel een synoniemenwoordenboek voor de lagere klassen. Je staat versteld van hoe heel verschillend iemand “ik stop ermee“ kan zeggen. Op dat vlak is de tekst dus zeker creatief, maar hij is minder belangrijk dan de mimiek en de gebaren. De vier acteurs spelen hun rollen voortreffelijk, ze lopen niet in de val van de overacting, zoals bv. de typetjes Tedje en Van Es van Van Kooten en De Bie wél deden. Overacting is een groot risico van dit stuk. Desperado is bij wijlen grappig, zonder echt gezellig te worden. Want precies omdat er geen overacting is, heeft Desperado een wrange bijsmaak. En ook precies daardoor behoudt het stuk zijn geloofwaardigheid, ondanks het synoniemenwoordenboek. 

Kitscherig 

Alles aan Desperado is minimalistisch gehouden: een decor is er amper, vier krukken en die stier van Dehaene. De cowboykledij is “gevarieerd“ en net realistisch genoeg om niet té kitscherig te worden. 

Desperado is een goed geacteerd, aangenaam stuk. Maar ‘t blijft wel lachen met sukkels en losers. En na een uur heb je het echt wel gezien. 

< Joris De Maght >