Recensie Het Zwanenmeer

‘Ni normaal’ dat horen we in sappig Antwerps op het einde van het Zwanenmeer achter ons terwijl het publiek alweer een staande ovatie geeft aan het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. ‘Ni normaal’, het zinnetje vat alles samen wat we te horen en te zien kregen.

Twee uur en een half werden we meegezogen in het verhaal rond de prinsessen die door Rothbart waren betoverd tot zwanen. Het meer waarop ze leven ontstond door de moeders van deze prinsessen die er zo sterk huilden dat er een meer kwam. U merkt het, dit is romantiek in zijn puurste vorm. Wanneer prins Siegfried (Wim Vanlessen) verliefd wordt op een prinses Odette (Aki Saito in witte tutu), die ’s nachts in een zwaan verandert, bedenkt Rothbart (Alain Honorez) een list. Hij stuurt Odile (Aki Saito in zwarte tutu) op hem af om hem in zijn macht te krijgen. Siegried trapt in de val en verwart Odile met Odette.

Muzikaal horen we uiteraard een ontzettend lyrische partij van P. I. Tchaikovsky gebracht door het Brussels Philharmonic – Vlaams Radio Orkest. Zowat alle bekende thema’s uit die balletsuite opus 20 komen aan bod in deel 1. Het toneel (met uiteraard de hobo die hier schittert), de wals,  en de dans van de Zwanen. We horen ze allemaal.

In act 1 zijn het vooral de mannelijke dansers die opvallen en hun mannelijkheid mogen tonen. Vanaf act 2, wanneer we de zwanen aan het werk zien, lijkt choreografe Marcia Haydée resoluut te kiezen om de zwanen (het corps de ballet) een grote rol toe te schrijven. Zij zullen namelijk op het einde wraak nemen op Rothbart door hem dood te pikken. Hiermee kiest het Ballet van Vlaanderen eerder voor een sprookjesaanpak. Immers, in de originele versie plegen de prins en Odette zelfmoord, en volgt daarna ook Rothbart die het niet kan verkroppen dat hij zijn macht over hen kwijt is. Rothbart (Alain Honorez) krijgt hier geen uitgesproken slechterikrol. Die had hij wel tijdens “Sleeping Beauty”. Maar hier wordt hij eerder als een manipulator en machtsman voorgesteld.

Haydée breidde de rol van Rothbart uit en gaf terug een solo aan Odette na de grote pas de deux in de tweede akte. Daarmee keert de choreografe samen met Albena Dobreva die de muziek onder de loep nam en bewerkte, terug naar de meest oorspronkelijke partituur van dit ballet.

Een eerste “bravo” hoorden we nadat we 4 zwanen (Virginia Hendricksen, Eva Lombardo, Yurie Matsuura en Kumi Takahashi) in elkaar haakten en een ontzettend sterke choreografie neerzetten.

Tom Bosma tekende voor de karakterdansen in act 3 (net na de pauze in het kasteel). Tijd voor de solisten om te schitteren en dat doen ze ook. 4 Groepen zien we aan het werk in traditionele Hongaarse, Spaanse, Russische, en Italiaanse kledij. Let vooral op de Russische dans die vol dynamiek zit en waar uiteraard behoorlijk wat voetgestamp aan te pas komt. Ook hier hoorden we “bravo’s” uit de zaal. Meer dan terecht. Ook nu weer schittert Virginia Hendricksen samen met de andere solisten.

Ook een grote verdienste gaat naar het corps de ballet die als zwanen dezelfde lijnvoering en perfecte timing dienen te hanteren. Heel wat cirkelbewegingen zien we hen doen. Ze draaien rond hun as, doen pirouettes, dansen in een cirkel rond Rothbart. De cirkel blijft esthetisch ontzettend fascinerend om mee te werken in balletten en dansvoorstellingen….

En dan is er uiteraard Aki Saito die opvallend meer bijval als Odile (in zwarte tutu) weet te krijgen. We zien haar soms passen doen die bijzonder hedendaags overkomen. Vanuit een positie op 1 been, met een andere gebogen, springt ze om op beide tippen te landen, dan kruist ze haar voeten voorwaarts en achterwaarst. Het doet wat aan hiphop denken maar dan in een balletvorm…

Maar wellicht blijft vooral haar foutloos parcours bij na haar talloze indrukwekkende passen. Adembenemend is het om haar 32 fouettés op rij te zien doen: ‘ni normaal’.

< Bert Hertogs>