Recensie Trisha Brown Dance Company

Het was een verrassende avond en een staalkaart van wat Trisha Brown in haar carrière zoal gepresteerd heeft als choreografe.  Een avond met vier voorstellingen om zo haar oeuvre te overlopen van 1968 tot 2009.

Planes (1968)

Deze twintig minuten durende “dansvoorstelling” was ongetwijfeld het meest bizarre stuk van de avond. 3 Dansers die zich gekleed in een zwart-witte overall in slow motion voortbewogen over een verticale, witte wand. Dit gebeurde terwijl dezelfde wand gebruikt werd als projectiescherm voor een filmmontage met beelden van o.a. een opname van NY vanuit een vliegtuig, een mijnlift, een racketlancering, moslims die in Mekka bidden, een baby, bloedcellen, beelden uit de ruimte, … met daar af en toe een “ballerina op een glazen plaat” over gemonteerd. Gezien het om een voorstelling uit 1968 gaat, zijn het ondertussen oude beelden en had het een groot retro-gehalte.

Het geheel werd overgoten met de “muziek” van Simone Forti. Het woord muziek moet hier in zijn ruime betekenis genomen worden, want wat het publiek te horen kreeg was een klankband van 20 minuten gevuld met het geluid van vliegtuigmotoren met daarbovenop het steeds terugkerende, pulserende geluid van een hoorn. De variatie in muziek beperkte zich tot het lichtjes veranderen van toonhoogte voor de hoorn en de lengte van de toon.

Je bent na verloop van tijd zo vol verbazing naar de montage aan het kijken terwijl je wordt meegezogen in het repetitieve van de klank, dat je als toeschouwer van het spektakel haast vergeet dat er ondertussen ook nog 3 dansers over het scherm bewegen. Het publiek ontwaakte dan ook plots uit haar trance wanneer de voorstelling tot een abrupt einde kwam toen de muziek stopte en de lichten plots aan gingen.

Set and reset (1983)

Een duidelijk heel ander genre moderne dans dan het eerste stuk. In “Set and reset” bewegen de dansers en danseressen met vloeiende bewegingen over het podium. Soms lijkt het of ze in totale willekeur en zwaaiend met hun armen en benen zomaar wat doen, maar dan verraad een plotse symmetrie en synchronisme dat het om een ingestudeerde choreografie gaat. De dans komt zeer luchtig en ongekunsteld over.

De muziek “Long Time No See” is van de hand van Laurie Anderson. Het leek alsof men de uitspraak “Long time no see” door een “New Beat”-mixer had gehaald en dit met de klanken van een bas en een hammondorgel ging aanvullen. Iets later werden de “zang” en het orgel geleidelijk vervangen door het geluid van oosterse klankschalen en walvissen om dan weer terug te keren naar het orgel en de zang. Op het einde mochten een drumstel en een trein het repetitieve van de klank voor hun rekening nemen.

Het is niet bepaald de muziek die je op CD in huis haalt voor tijdens een intiem diner, maar voor de dansvoorstelling werkt het wel.

You can see us (1995)

In deze voorstelling van tien minuten dansten een man en een vrouw in spiegelbeeld met de diagonaal van het podium als spiegelas. De vormgeving deed eerder klassiek aan en je kon goed merken dat het hier om een strikte choreografie ging die door de twee dansers van dienst keurig en stipt werd uitgevoerd: iedereen correct in de maat en op de juiste plaats.

De begeleidingsmuziek van Robert Rauschenberg was dan weer verre van klassiek geïnspireerd. Ze valt het best te omschrijven als het geluid dat ontstaat wanneer iemand een nieuwe synthesizer koopt en de verschillende tonen eens gaat uitproberen zonder echt een melodie te willen spelen.

Het wonderbaarlijk was dat deze combinatie blijkt te werken in deze voorstelling. Als publiek was je hard genoeg gefocust op het dansen, zodat je geen tijd had om je te ergeren aan de klank.

L’Amour au théâtre  (2009)

Deze voorstelling van 23 minuten leunde duidelijk weer veel maar aan bij de klassieke danstraditie. De 7 koppige cast danste over het podium in een stijl die heel erg aan klassiek ballet in moderne kleding deed denken. Wat me dan weer opviel als breuklijn met de oude tradities, was het doorbreken van de klassieke rol van man en vrouw. In “L’Amour au théâtre “ is het niet altijd de vrouw die door de man wordt opgetild, maar worden deze rollen soms omgedraaid.

Alles leek heel eenvoudig te gaan en de bewegingen vloeide mooi in mekaar over, maar de choreografie van Trisha Brown zat bij momenten best wel moeilijk in mekaar. Het was een lust voor het oog om de verschillende mooi gevormde lichamen in mekaar te zien verstrengelen om ze vervolgens weer gracieus te zien ontwarren. Het dansfestijn werd begeleid door enkele fragmenten uit “Hippolyte et Aricie” van Jean-Philippe Rameau. De barokklanken van de strijkersectie waren een welgekomen afwisseling met wat we die avond al te horen hadden gekregen. Bij het fragment “A la chasse, armez-vous” zie je hoe de vrouwen te paard door het bos trekken en kan je in de manier van dansen duidelijk de sierlijke bewegingen van een rennend paard herkennen.

Deze Repertoireavond was op zijn minst een gevarieerde avond gebracht door een getalenteerd gezelschap: een verrassende kennismaking met de moderne dans.

< Sascha Siereveld >