Recensie Ryuichi Sakamoto - Playing the Piano - Europe 2009

Ryuichi Sakamoto, een Japans componist en pianist deed exclusief voor België de Arenberg aan in Antwerpen. Die zat zo goed als vol. De Japanner grasduinde in zijn oeuvre maar bracht ook nieuw materiaal mee. Stipt kwart na acht begon het optreden. Het zaallicht ging uit terwijl mensen nog op zoek waren naar hun zitje. Discipline en stiptheid zijn twee woorden die geassocieerd kunnen worden met Japanners. Dat kan niet (altijd) gezegd worden van het Belgische publiek blijkbaar.

Met “Glacier” opende Sakamoto, een nummer waar we water hoorden vallen en krekelgeluiden ontdekten we. Sakamoto speelde niet op zijn klavier, maar haalde verschillende tonen uit de klankkast van zijn Yamaha door de snaren ter plaatse te bespelen, en door nog andere technieken toe te passen om die snaren te doen trillen.

Zeer filmisch kan je de songs beschrijven van Sakamoto. Ambient, chillout, zelfs hier en daar een beetje New Wave. Nummers die zeer ingetogen zijn, vaak ook een repetitief schema kennen. Maar volledig in de lijn van de harmonieleer liggen.

“Hibari” bijvoorbeeld was zo’n nummer dat constant rond één thema werkt. Sakamoto had twee vleugels bij. Eén die hij programmeerde en liet spelen wat hij vooraf opgenomen had. Op de andere speelde hij live. Een lege pianokruk zagen we dus, wat een bevreemdend, bijna troosteloze aanblik gaf. Maar het past wel in de ingetogen sfeer die Sakamoto wou scheppen. Gevoelens als eenzaamheid waren nooit ver weg.

Zowel Oosterse als Westerse klankkleuren toonde de componist in zijn kleurenpalet. De man heeft een boon voor Debussy en Satie. Ook dat merkt een goed luisterend oor. Het verklaart wellicht waarom Sakamoto moeiteloos een zaal in beroering kan brengen. Emotioneel maar toch ook toegankelijk, zo is de muziek die hij schrijft. Schoonheid zit ‘m soms immers in de eenvoud van een melodie. Al willen we niet gezegd dat de composities van de Japanner poepsimpel zijn. Want dat zijn ze zeker niet. De man speelt immers bij momenten in quatre mains met zichzelf in tegenritme. Wat wel opviel, was de bijval die hij vooral kreeg wanneer hij de meelopende tape wegliet en we enkel en alleen piano hoorden naar het einde van de set. Sakamoto’s optreden werd ook begeleid door fijn en subtiel geprojecteerde visuals. Hier en daar kwam er een tekst bij. Helaas ging het meeste vanuit de plek waar wij zaten verloren omdat aan de linkerzijkant niet alles zichtbaar was.

Het grootste applaus ging uiteraard naar “Merry Christmas Mr.Lawrence” en “The last emperor”. Daarna trakteerde hij het enthousiaste publiek op maar liefst 6 bisnummers. Een staande ovatie volgde. Zeer terecht.

< Bert Hertogs >

De setlist:

1. Glacier
2. Hibari
3. Still life
4. In the red
5. Tama
6. Nostalgia
7. Composition0919
8. Improvisation
9. Tango
10. A flower is not a flower
11. Amore
12. Sweet revenge
13. Before long
14. Energy flow
15. Merry Christmas Mr.Lawrence
16. The last emperor

Bis 1:

1. Behind the mask
2. Tibetan dance
3. Happy end
4. Thousand knives

Bis 2:

1. Loneliness
2. The sheltering sky