Recensie Venn

Dat Venn verwijst naar wetenschap, was ergens te verwachten. Venn komt van Venndiagram, dat relaties legt tussen verzamelingen. Unie, doorsnede, en symmetrisch verschil worden in de verzamelingenleer door twee cirkels die elkaar overlappen weergegeven (in deze voorstelling ook te zien wanneer de dansers rond hun as draaien in twee cirkels in elkaar overigens). Rond 1880 vond de Brit John Venn ze uit, vandaar de naam. Logisch dan ook dat onderlinge relaties, en geometrische vormen centraal staan in deze voorstelling tussen studenten Dans van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en professionals. De vraag die zich echter stelt, is wie er zich nu toonde in hetPaleis: de studenten of de professionals?

Fragmenten uit Foi, In memoriam, Myth, Babel(words) en Orbo Novo van Sidi Larbi Cherkaoui en Damien Jalet vormen de basis van het werk terwijl het concept en de compositie van Venn op naam staat van Iris Bouche die zelf nog bij Cherkaoui danste. De programmabrochure is echter niet helemaal correct of volledig. Venn verwijst namelijk ook naar Origine. Kobe Proesmans stond dan weer in voor de muzikale leiding met strijkers, percussie, harp en als we goed gehoord hebben ook de cimbalom.  

Als journalist vraag je je soms af wat je misdaan hebt wanneer je een persplaats aangeboden krijgt ergens achteraan in de zaal. Zelden zorgt dat ervoor dat je in de beste omstandigheden een voorstelling kan zien (wat een recensie en de teneur ervan overigens zelden ten goede komt). Bij Venn was dit echter een voordeel omdat wanneer je hoger zit veel beter de geometrie en dus ook de lijnvoering kan zien van de dansvoorstelling dan wanneer je er beneden met je neus op zit. Zo valt naast het decor: een metalen frame in de vorm van een kubus en een in de vorm van een rechthoek, ook de verschillende tweedimensionale lijnen op van de belichting op het podium. Zij tonen (langwerpige) rechthoeken en vierkanten. Sterk is de keuze om vanuit gebarentaal, de oervorm van communicatie, dans te starten. Het leidt tot 3 groepen dansers, een die centraal een ruit vormen terwijl ze dansen, en twee driehoeken die links en rechts achter de ruit gevormd worden.

Dansers die om hun as cirkelen, laag-hoog bewegingen maken, niet zelden door op te springen dan weer neer te vallen, zien we in deze openingschoreografie die een tribaal karakter vertoont in combinatie met de percussie. Daarna volgt al meteen de strafste duo van de ganse avond: die tussen de ontblote Mery Coopman en Pol Van den Broek. Een technisch huzarenstuk is het hoe zij haar lichaam doet wentelen rond dat van haar mannelijke collega. Dit is dans en bijna acrobatie tegelijkertijd. Adembenemend mooi ook. Van den Broek is freelancer, zij zit in het tweede jaar dans, verklapt ze ons achteraf. Qua techniek en uitstraling op het podium, staat hier een topper in spe op het podium zoveel mag duidelijk zijn. Van den Broek schittert daarna nog eens wanneer een zestal dansers bijna dierlijk op handen en voeten het podium slaan, dan weer rechtveren, en vooral erg snelle bewegingen maken met hun hoofd. De een na de andere valt weg wanneer het ritme opgedreven wordt, hij blijft alleen over tot het laatst. The survival of the fittest lijkt het wel.

Maar daarna wordt het lastiger om de aandacht bij de voorstelling te houden simpelweg omdat de spanningsboog wat verslapt. Een typisch Cherkaoui moment waarbij een tekst over de hersenen opgezegd wordt in combinatie met gebarentaal komt erg belerend over ook al wordt er een humoristische twist aan toegevoegd door een man op hakken met vrouwenpruik op te voeren die het geheel voorziet van beeld: in dit geval een tros bananen. Onze evolutie komt dan ook ergens van…  Verder haalt Venn Jill Bolte Taylor aan en verwijst naar diens TED podcast zoals beschreven in Roderick Tweedy’s  “The God of the Left Hemisphere: Blake, Bolte Taylor and the Myth of Creation”: “As soon as my left hemisphere says to me “I am”, I become separate. I become a single solid individual, separate from the energy flow around me and separate from you.” 

Venn is nog maar veertig minuten bezig en dan is een stuk theater en wat afwisseling ook meer dan welkom. Samuel Baidoo, Pieter Desmet, Júlia Godino Llorens en Bianca Zueneli brengen samen een parallelle duo waarbij de man gereduceerd wordt tot een gebruiksobject (een deur, een stoel, de voet als telefoon, kledij die uitgedaan wordt, een douche, een handdoek om je bij af te drogen en rond je heen te wikkelen, sierraden als oorbellen en een halssnoer, …). Een van de sterkste momenten is met stip die waarop de dame rondwandelt met de hielen omhoog, de druk zet op de tenen, en de man met de vingers de stilettohak nabootst en zo achter de danseres in kwestie meegaat.  Een sterke prestatie dus dat dit kwartet neerzet. Alleen, dit komt uit Origine en wordt nergens vermeld in de programmabrochure…

Dan al heeft Venn eigenlijk het beste getoond dat er te zien valt en haken we af. Het lamento en daaropvolgende choreografie met 12 dansers op een rij achteraan, van bovenuit belicht door een lang uitgerokken rechthoek in wit, staat niet helemaal op punt. Wanneer de dansers hun armen en handen op het podium een voor een opentrekken, moet dat synchroon met het geluid van een trom gebeuren. Dat synchrone ontbreekt hier, en wanneer het gezelschap meer naar voor opschuift, valt op dat de twaalf erg links staan op de scène waardoor er eentje uit onze zichtlijn geraakt terwijl rechts op het podium nog meer dan voldoende plek is. Maar dat is uiteindelijk detailkritiek. Feit is dat Venn zijn kruit voornamelijk verschiet in de eerste 45 minuten, en daarna op een paar momenten na onvoldoende de aandacht weet te houden ook omdat de spanningsboog niet strak genoeg is.

Op zoek naar het nieuwe talent, naar vers bloed, naar hét potentieel van morgen komen we dan ook in eerste instantie uit bij Mery Coopman die zich in Venn, in vele opzichten toonde aan het publiek.

< Bert Hertogs >