Recensie Les labyrinthes du coeur

Drie verschillende choreografen. Drie verschillende werken. Die vormden samen Les labyrinthes du coeur dat het Ballet de l’Opéra de Lyon voorstelde in deSingel. Openen deed het gezelschap met “Sunshine” van Emanuel Gat en met “How slow the wind” van François Chaignaud en Cecilia Bengolea stuurde het ballet ons de pauze in. Jirí Kyliáns “Heart’s Labyrinth” is met stip het meest gewaardeerde werk van de avond als we het publieksenthousiasme mogen geloven. Een eerbetoon aan Karen Tims, danseres van het Nederlands Dans Theater, die uit het leven stapte, is het. Hier staat het koppel centraal in een zeer emotionele choreografie waarbij een rijk palet aan emoties getoond wordt én er ook dat theatrale aspect is.

Het is niet de eerste keer dat we drie totaal verschillende choreografieën die toch ook weer wat gemeen hebben met elkaar op een avond voorgeschoteld krijgen. Die rijkdom zagen we onder andere Ballet Vlaanderen in het verleden tonen tijdens Choreolab. Wat steevast opvalt, is dat een eerder technische uitvoering op pointes niet meteen op het favorietenlijstje van het kunstminnend publiek staat. Nochtans is “How slow the wind”, op de gelijknamige muziek van Toru Takemitsu, dat een zekere onwennigheid uitstraalt, met zowel mannen als vrouwen minutenlang op pointes en in verschillende posities (benen al dan niet wijd open frontaal, dan weer gekruist zijdelings,…) hun focus en vooral evenwicht bewaren, best de moeite. Vanuit die positie in een diagonale lijn, vertrekt de beweging die een spiraalvorm volgt in tegenwijzerszin. Een trio zien we diagonaal op pointes naar achter trippelen terwijl hun armen door elkaar verweven zijn. Niet veel later volgt een cirkel met vijf waarbij de dansers op één pointe blijven staan en het andere been in de lucht houden. Vervolgens komen de twee andere dansers erbij.

Het einde geeft een prachtig beeld, de dansers staan dan op pointes stil terwijl het gouden doek van bovenuit belicht wordt en we enkel hun silhouetten zien. Een knap esthetisch beeld levert dat op, dat net ietsjes te snel leidt naar de finale black out alsof het een prachtig natuurverschijnsel is dat zeldzaam is en kortstondig tegelijkertijd. Prachtig.

Opener “Sunshine” van Emanuel Gat is dan weer compleet anders. Daar zien we de dansers met allemaal verschillende gekleurde sokken aan. Starten doen ze in een kring alsof ze op een speelplaats zijn en van daaruit ontstaat de beweging, het uitbreken, … Actie-reactie ook, of eerder elkaar in beweging zetten. Zoals de muzikale begeleiding, hier die van een repetitie van een orkest waarbij er ook gestemd wordt. Ook daar hoor je die beweging, één iemand zet iets in gang, de rest antwoordt. Van alle bewegingen: duwen, trekken, stoten, laag, hoog, lift, valt vooral op hoeveel er wel over de scène gegleden wordt. Ook tijdens de andere stukken overigens. De belichting is wat aan de koude kant, en verwijst eerder naar werklicht dan naar het licht van een voorstelling. Twee vrouwen, niet toevallig in jurk overigens, springen er uit in een duet met een man. De ene wordt horizontaal gehouden ten opzichte van zijn onderlichaam, de ander diagonaal met open armen en benen. Dan weer bengelt er een met haar benen van de grond terwijl ze met de linkerarm op de schouder van haar collega steunt. De speelsheid zit ‘m ook in een vertrouwensspel waarbij een danseres zich laat vallen op de armen van haar collega’s. Het eindbeeld, een koppel dat op elkaar een korte maar krachtige schuifbeweging maakt over het podium, onderstreept het dynamische, speelse en dus ook wat chaotische karakter van deze choreografie op de eerste en laatste sectie van Suite nr. 2 van Water Music van Haendel en repetitiegeluiden hiervan door het orkest van de Opera van Lyon.

Van een heel andere orde is zoals gezegd “Heart’s Labyrinth”, over gedachten en emoties. Alleen al de start: een danseres die een trap afdaalt, is werkelijk prachtig. Een deur doet ook dienst als spiegel met ingewerkt licht. Twee duetten, een trio en een kwartet maken deel uit van deze choreografie die op het eerste zicht erg klassiek aanvoelt, maar toch ook weer die moderne ingrediënten heeft. De muzikale omlijsting met Schönbergs muziek bij een filmscène op. 34 en Ein Stelldichein Anton Webern, vijf orkeststukken op. 10 en Dvoraks nocturne in si majeur voor strijkorkest op. 40 is dermate meeslepend, dat het deze voorstelling absoluut niet onberoerd laat. Veel lifts, grootse mimiek, een duo dat elkaar liggend op het podium omhelst, dan weer rolt, de één noot voor één beweging-choreografie (met de drie hoofden), twee mannen die de danseres optillen die zich naar de hemel richt en zo rechts de coulissen in wordt gedragen, en vooral het wat filmische, poëtische einde waarbij de danseres naar de spiegel/deur toestapt, … Het mocht duidelijk zijn dat het publiek in deSingel vooral deze emotionele rollercoaster het sterkst wist te appreciëren. Mensen willen in het theater nu eenmaal ontroerd worden, meegesleept, alleszins iets zien dat onder de huid gaat, dat iets met hen doet, … En dat deed deze “Heart’s Labyrinth” dan ook net een tikkeltje meer dan de andere twee choreografieën.

< Bert Hertogs >