Recensie Hoop

Met Hoop presenteert het Nieuwstedelijk het laatste deel van de trilogie Hebzucht, Angst en Hoop van Stijn Devillé. De regisseur baseerde zich op tien woelige jaren van de Europese politiek, waar zich op sociaal economisch vlak behoorlijk wat uitdagingen stelden. Concreet zitten we nu nog steeds op een kantelmoment. Het positieve “Hoop” speelt zich af  hoogzomer 2018 en geeft een aanzet waar mogelijks de toekomst ligt: meer initiatief voor de burger, ethisch, integer en ecologisch handelen. Daarmee probeert de productie moeilijke vragen te beantwoorden op uitdagingen als wat doen met afval, fossiele grondstoffen, (hernieuwbare) energie, burgerpartijen, en geld. En hoe de politiek, het bedrijfsleven, en alle verschillende actoren zich kunnen aanpassen aan de toekomst. Een appelblauwzeegroene boodschap, quoi.

“Hoop” is behoorlijk idealistisch en leest op het einde als een pleidooi voor ecologische economie, voor ethisch ondernemen, verzet, coöperatieve partnerships, wie er straks over onze toekomst beslist, integriteit, voor “Power to the people”,“Delen is het nieuwe hebben” en au fond een voorstel om de tegenstelling “kapitaal” vs.  “onze planeet” op te lossen waarbij vuilnismannen de goudzoekers van de 21^ste eeuw worden en plasma energie de toekomst is. Zeker, verschillende aspecten in onze huidige samenleving neigen in die richting. Met een speech van een politica en een kind op het einde, komt de voorstelling ook licht belerend met het wijsvingertje in de lucht over bij wijze van spreken al eindigt die ook door te stellen dat de toekomst onbeslist is.

Ervaringen, foto’s, muziek, artikels, … delen is voor veel mensen de meest normale zaak van de wereld. Alleen: het zet het ganse systeem op zijn kop. Want hoe kan je nu in hemelsnaam een (interessant) verdienmodel koppelen aan een share-cultuur. Het is dat standpunt dat Michael Pas die als Carl Jacobs tijdens de bankencrisis veel geld verdiende door te investeren in ’credit fault swaps’ opwerpt.  Hoe slechter het gaat met de zaken die ie in zijn portefeuille heeft, hoe beter voor hem. Toen Lehman Brothers viel en daarna nog verschillende banken, cashte hij veel geld. De een zijn dood… “De platenmaatschappijen waren niet voorbereid op file sharing.” is zijn haarfijne analyse. Ze waren dat tevens ook niet toen het digitale tijdperk aanbrak.

Jacobs is – de nieuwe rijke, een dandy die zijn neus wel eens bijpoedert – nu vooral met luchtvaart bezig en gaat als astrofysicus door het leven. Egon Starck (Maarten Ketels) vindt in hem de geschikte man maar niet alleen op professioneel vlak: “ik wil uw wrijving horizontaal” klinkt het dubbelzinnig uit de mond van de ondernemer. Starck is een jonge ondernemer/foodie/tai chi beoefenaar – half robot/half mens eigenlijk op zijn hoverboard – en debiteert aan de lopende band kennis zonder eigenlijk in dialoog te gaan, laat staan emoties te tonen. Starck wil een revolutionair project: de HyperTube waarbij mensen zich in no time kunnen verplaatsen over een verre afstand door een transportsysteem dat met drukverschil werkt zoals bij buizenpost. Een lijn Londen-Beijing heeft ie voor ogen. Testritten over drie jaar. Vijftien jaar max om de lijn te commercialiseren. Jacobs gaat de deal aan. Daarnaast willen ze zich richten op de groene stroom door in te zetten op windmolenparken. Maar Starck is ook bezig aan een project rond zelfrijdend openbaar vervoer CityUs – The City belongs to us.

Tina Krimp (Simone Milsdochter) is CEO van ENERGO en staat lijnrecht tegenover hen. Zij wil de scheurtjescentrales zo snel mogelijk terug open en hekelt de beslissingen die de nieuwe minister van Economie en Energie van de liberalen: Gwendolyn Lallemand (Sara Vertongen) nam. Zij is een blok aan haar been omdat de minister strenge controles wil op de kerncentrales en het been stijf houdt wat ENERGO op maandbasis erg veel geld kost. Krimp weet in te praten op burgemeester Luc Ackermans (Tom Van Bauwel) van de Christendemocraten die in een verleden nog Eerste Minister was. Hij zit met stakende vuilnismannen die wekenlang het vuilnis niet meer ophalen in de tweede grootste stad van het land. Hun pensioenen betalen, hoe gaat hij dat doen? Met de opbrengst van een windmolenpark waarbij ENERGO de grond leaset, stelt Krimp voor. Dat in combinatie met het afschakelplan van Lallemand dat hij hekelt - ook zijn stad, de haven en de ziekenhuizen zitten in dat plan - neigen hem om een genereus bedrag (lees: smeergeld) van haar te aanvaarden. Eén doel: Lallemand in diskrediet brengen. Werkgelegenheid en stroomvoorziening in de winter garanderen zijn de belangrijkste redenen voor de burgemeester om de Minister aan te vallen naast het melden dat ze de pedalen volledig kwijt is.

David Ackermans (de zoon van Luc) is oprichter van de Burgerlijke Partij en dus sociaal bewogen. Alleen heeft dat engagement hem in geldnood gebracht. Hij ziet wel iets in het plan van Starck en Jacobs om de oliesector, de bedrijven die fossiele brandstoffen winnen en verkopen voor de rechtbank te brengen.  Sterk is zijn analyse waarom een burgerpartij in stand houden niet veel zin heeft wanneer Nico Mathys (Christophe Aussems) , de ex-secretaris van zijn vader hem terug probeert te overtuigen terug te komen.  “Tegen wie richt zich het protest? Het interesseert de mensen niet meer. Ze zijn niet meer bereid opofferingen te doen.” zo verwijst ie naar de wekenlange actie van de vuilnismannen die de burger koud laten waar hij aan toevoegt: “We weten niet meer waar de macht zit!”  Rond het geheel waart Erik Van Herreweghe als de overleden vader van Gwendolyn Lallemand, als spookbeeld, de oude krokodil, om alles te houden zoals het is, de oerconservatieve reflex dus.

Naast erg sterk acteerwerk van de volledige cast, bevat “Hoop” ook wat taalhumor wanneer Luc twee opponenten aan elkaar voorstelt: “Nico” –“ Tina”, ook tekenen we “dat is nu wel erg sterk meneer Starck” op naast visuele humor zoals “Dat gaat een noot kosten” (met een heerlijk gevatte Michaël Pas), dans (Erik Van Herreweghe  begeleid door stroboscopisch licht en blacklight), groepschoreografie (gebaseerd op gebarentaal), theater in het theater (“slaan we nu geen scène over?” wanneer de voorstelling een tijdsprong maakt),  een knappe live soundtrack met banjo en accordeon die volkse taferelen oproept, de zingende zaag die technologie, de toekomst oproept en een viool.

< Bert Hertogs >