Recensie Neil Young en Promise of The Real

Neil Young en zijn nieuwe band Promise of The Real hebben sinds 24 juni een live album uit. De dertien nummers uit het album Earth werden vorig jaar tijdens de tour opgenomen. Maar er gaat niets boven de live ervaring van een live optreden in vergelijking met de registratie ervan. Dat ervoer het publiek in het Sportpaleis waar Neil Young maar liefst drie uur aan een stuk, van tien na negen tot tien na twaalf een ijzersterk optreden gaf. De rechterpols mocht dan wel ingetapet zijn, en even liet hij in zijn lichaamstaal tussen twee nummers door uitschijnen dat het gitaarspel dat ie neerzette niet vanzelfsprekend was in de huidige omstandigheden. Toch deed ie het maar. Hét beeld van de avond: Young en zijn vijfkoppige band (3 gitaristen, 1 percussionist en 1 drummer) die in een cirkel inhaakten en meerdere malen opsprongen op het einde. Misse volbracht. Game. Set. Match. Twee staande ovaties waren dan ook niet meer dan verdiend.

Dat muzikanten niet eeuwig blijven meegaan heeft het publiek ondertussen door na de recente overlijdens van Prince en David Bowie. Ook de concertsector beseft dat waardoor we oude rockers om de zoveel tijd op een podium te zien krijgen. Publiek en sector denkt dat het namelijk altijd de laatste keer kan zijn. Die sense of urgency werkt erg goed op vlak van marketing. De cijfers liegen er niet om. Paul McCartney is 74, Neil Young 70, Bob Dylan 75, Roger Waters 72, Roger Daltrey (The Who) 72 en Mick Jagger van The Rolling Stones 72. De slimme organisatoren van Coachella festival slaagden er in de States in om deze generatie – want dat is ze – samen te brengen in de line up van Desert Trip, zeg maar een plaatselijke TW Classic maar dan met meer dan één headliner en zonder alle andere artiesten die de dag moeten opvullen maar verder vaak schitteren in overbodigheid.

Het gevolg: de twee weekends (7 t.e.m. 9 en 14 t.e.m. 16 oktober 2016) van Desert Trip waren in geen tijd uitverkocht. De trend om oude rockers te boeken, is niet nieuw. Ook Glastonbury festival koos – deels om het wat ouder BBC-kijkend publiek thuis te plezieren – vorig jaar voor The Who als headliner en kiest al jaren resoluut om een classic act het tea time slot op zondag te geven. Dit jaar volgen Rock Werchter en Pinkpop gedwee door Macca op hun affiche als headliner te plaatsen, ook al is daar een stevig prijskaartje aan verbonden en is ie net als veel oude rockers erg veeleisend.

De sector beseft ook maar al te goed dat deze generatie onvervangbaar is en er nauwelijks artiesten uit de nieuwe generatie in staat zullen zijn om zo’n staat van dienst te kunnen opbouwen. In ons land blijkt die vraag naar oude rockartiesten voorlopig nog redelijk mee te vallen. Dachten muziekjournalisten dat Paul McCartney die voor het eerst op Rock Werchter staat in no time zou uitverkopen, dan bleken ze het mis te hebben. In de VK bleek vorig jaar de interesse in The Who op Glastonbury een heel stuk lager dan pakweg het optreden van Kanye West, Lionel Richie en Florence and the Machine op het hoofdpodium, en Neil Young moest het in het Sportpaleis met zo’n 9000 toeschouwers en een gesloten balkon stellen. Afwezigen hadden weliswaar ongelijk.

Twee meisjes strooiden zaadjes over de podiumvloer, gaven de plantjes wat water en koesterden ze. Het zorgde ervoor dat het publiek afgeleid was terwijl Young met zijn typisch zwarte vilten hoed zich in de schaduw neerzette achter de buffetpiano met de mondharmonica aan zijn mond. De camera’s toonden hoe de hamertjes tegen de snaren botsten, we kregen een glimp te zien van de lyrics van “After the Gold Rush”, een sticker van een naakte vrouw die op de klankkast van het houten instrument was aangebracht, en hier en daar een glimp van Young die op een paar uitzonderingen na (zoals tijdens “Country Home” wanneer ie “It gives me peace of mind” zingt) , zich wat mysterieus verschool onder zijn zwarte hoed. Doe daar zijn wat gebroken hoge stem bij die nu en dan overslaat en je hebt een optreden dat bulkt van de authenticiteit.  

“Heart of Gold” en “Helpless” werden stevig meegezongen door het publiek. De man kreeg solo het ene na het andere zware applaus van de toeschouwers dat je je afvroeg als journalist wat de vijfkoppige band daar in godsnaam nog zou aan kunnen toevoegen en hoe dat publieksenthousiasme nog sterker kon worden. Alsof we al in de toegiftenronde zaten, zo voelde die start van het optreden aan. Youngs ecologische boodschap was helemaal te horen in “Mother Earth” dat ie solo speelde op kerkorgel, waarbij hij tegelijkertijd op de twee pedalen trapte, het klavier bespeelde én mondharmonica speelde. Faut-le faire. Op die manier kreeg het nummer ook een wat sacrale sfeerzetting mee. Met stip is het een van de strafste soloprestaties van dit seizoen in het Sportpaleis. De overgang van zijn solo start naar de rest van het concert, vult ie even door mannen in witte pakken met C02 jets over het podium te laten komen die de zaak desinfecteren. De kritiek op onze maatschappij die te weinig aan onze planeet denkt, uit zich dus niet alleen in zijn lyrics. Het is ook visueel te zien. In “Monsanto years” uit ie overigens kritiek op het gelijknamige biotechnische bedrijf.

Dat hippiekarakter houden Neil Young en Promise of The Real een gans concert intact. Op de drums zien we een groot hart, aan het kerkorgel een bruine vrouwenlaars met een veelkleurige regenbooghak. “I’m an earthling” laat Young optekenen in een van zijn weinige bindteksten. “How could people get so unkind?” vraagt ie zich af in “Human highway”.

Zeker, wanneer de band er bij gekomen is, is het wat zoeken en wennen voor het publiek. Maar na verloop van tijd rijgen ze het ene muzikale hoogtepunt na het andere aan elkaar. “Unknown Legend” en vooral “Harvest Moon”, begeleid door chimes en bongo’s die voor het eerst lekker doorklinken, horen daar met stip bij. “You have to be very quiet while I’m tuning ‘cos I can’t hear.” probeert Neil Young het publieksenthousiasme tevergeefs wat te bedaren. Tussen sommige nummers door zien we hem zijn muzikanten een mandje met krieken doorgeven. Zelf eet ie er enkele op het podium op en lijkt er van te genieten. Een gewone aardbewoner die de kleine dingen in het leven kennelijk weet te appreciëren.

Het kwartet “Winterlong” met bridge die Neil Young voortreffelijk neemt, “Walk On” dat terug wat meer vaart in de kabbelende midtempo set krijgt, een magistraal en lang uitgesponnen “Down By The River” - een gitaarorgasme van jewelste met lange instrumentale momenten,  alleen is het jammer dat net dan het echo-effect van het Sportpaleis de kop komt opsteken - en ”Mansion on the Hill” behoort met stip tot het strafste van dit optreden. Verder volgen nog topmomenten met “Seed Justice” waar de basdrum en de dierengeluidjes die de band nabootst hun effect niet missen en “Rockin‘ in the Free World”. Dat wordt stevig meegeklapt en tot drie keer magistraal neergelegd en opnieuw hernomen in zijn refrein om tenslotte te eindigen met die ene zin.

De staande ovatie is niet meer dan verdiend. Neil Young en Promise of The Real krijgen opnieuw een staande ovatie na “Tonight’s the night” dat Neil Young opnieuw aan de buffetpiano brengt met zijn band. Op die manier is de cirkel rond, dirigeert ie de drummer wanneer hij het cimbaalgetik mag door laten klinken en tekenen we een straf meerstemmig moment op waarbij Young op de kast van de piano het ritme klopt. Het vreugdedansje achteraf was aandoenlijk om zien maar o zo verdiend. Wat een optreden! “Tonight’s the night”: er was iets van aan in het Sportpaleis dat zich geen beter einde van het concertseizoen 2015-2016 kon wensen.

< Bert Hertogs >

De setlist:

Solo:

1. After the Gold Rush
2. Heart of Gold
3. The Needle and the Damage Done
4. Comes a Time
5. Helpless (cover Crosby, Stills, Nash en Young)
6. Mother Earth (Natural Anthem)

Met Promise of the Real:

1. Out on the Weekend
2. From Hank To Hendrix
3. Human Highway
4. Only Love Can Break Your Heart
5. Unknown Legend
6. Harvest Moon
7. Alabama
8. Bad Fog of Loneliness
9. Winterlong
10. Walk On
11. Down By The River
12. Mansion on the Hill
13. Powderfinger
14. Western Hero
15. Vampire Blues
16. Country Home
17. Seed Justice
18. Monsanto Years
19. Wolf Moon
20. Rockin‘ in the Free World

Bis:

1. Tonight’s the night