Recensie De blinde dichter

7 portretten van de 7 performers van Needcompany. Die schotelen het gezelschap ons in ‘De blinde dichter’ naar een tekst , regie en set van Jan Lauwers voor. Grace Ellen Barkey, Jules Beckman, Anna Sophia Bonnema, Hans Petter Melø Dahl, Benoît Gob, Mohamed Toukabri en Maarten Seghers: enige vorm van zelfverheerlijking is hen niet vreemd. Ze gaan door hun stamboom, de geschiedenis waar ze vandaan komen, en blijken meer gemeenschappelijk met elkaar te hebben dan op het eerste zicht lijkt al lijkt de ene zijn of haar geschiedenis/afstamming toch wat bij te kleuren. In acht verschillende talen stelt het gezelschap zich voor: Nederlands, Antwerps, Fries, Engels, Frans, Noors, Arabisch en Duits. Een voorstelling die het midden houdt tussen performance, dans, theater, circus en muziek maar in eerste instantie vooral theater brengt.

Met zijn twee uur en half en een pauze is ‘De blinde dichter’ zeker geen hapklare brok. Dat komt vooral omdat er in zeven hoofdstukken wordt gewerkt. Iedereen stelt zichzelf dus in zekere zin voor, weliswaar uitvergroot, al dan niet beroep doend op een flatscreen om het educatieve gehalte op te krikken. Die aparte hoofdstukken staan echter niet los van elkaar, vermits de inhoud ervan slim verwijst naar wat eerder te zien en te horen was. Toch slagen Lauwers en Needcompany er qua tekst op het einde van deel één niet in om onze aandacht erbij te houden. Vooral wanneer Anna Sophia Bonnema aan het woord is, zakt de voorstelling wat in.

Sterk is weliswaar de muziek van Maarten Seghers die de artiesten zelf live spelen – hoewel ze nu en dan een Rihanna’tje doen – met akoestische gitaren, drums, elektrische gitaar en buffetpiano onder andere. Wanneer Benoît Gob zich voorstelt in het tweede deel dat over het algemeen genomen veel sterker én grappiger is dan het eerste deel, wordt dat begeleid door stevige gitaren. Hij heeft het dan over de vogels die hij uit de lucht sleurt wanneer hij honger heeft, vertelt over zijn voorliefde voor kassiersters, en blijkt al snel een bad guy die op jonge leeftijd zijn eerste criminele feiten pleegde met zijn moeder en op 12-jarige leeftijd de bordelen van Luik afschuimde omdat zijn vader ergens iets had vergeten.

Openen doet het gezelschap door in boksersvestjes op te komen en door ‘Grace Ellen Barkey’ te scanderen. Zij is uitgedost met clownaccessoires met de typische lange schoenen en de brede geschminkte lach. Tijdens dat scanderen toont de performer verschillende gedaantes. Zo zal ze haar eigen naam vol verdriet, dan weer wanhoop uitdrukken om vervolgens de moed terug op te rapen en de gloriëren. Indonesische, Duitse, Nederlandse en Belgische invloeden heeft ze. Maar wanneer ze claimt dat ze mee op een buitenlandse tour is geweest met Needcompany corrigeert Jan Lauwers dat hij toen Viviane De Muynck meegenomen had, en niet Barkey wat even voor een deukje zorgt in de geloofwaardigheid en het ego dat Barkey toonde en niet in het minst haar uitleg dat men in China vissen voedert met de papfles waar ze een foto van toonde.

Maarten Seghers brengt ons dan weer terug bij de kruistochten, bij harnassen, de kuisheidsgordel en Godfried van Bouillon. Het brute geweld toont ie door de vuist in de onderkant van een harnas meermaals te stoten. De viking in het gezelschap is de Noorse Hans Petter Melø Dahl die naar Homerus verwijst, de blinde dichter en teruggaat naar het einde van de Trojaanse oorlog. Verder laat ie weten dat in het Noors de orkestbak het ‘graf’ genoemd wordt. In deSingel is er dan weliswaar geen orkestbak, het gezelschap simuleerde er een door de eerste rijen zetels van het publiek te verwijderen. Het is pas in de finale, waarbij Barkey op een groot paard gezet wordt op een kraan die ook in de filmindustrie gebruikt wordt, en over de orkestbak naar het publiek zwaait, dat de geladenheid van de scène en de dramatiek van haar tot een hoogtepunt komt. Net ervoor kwamen we immers te weten dat ze aan het Lynch syndroom leidt waardoor ze een verhoogde kans op darmkanker heeft. Het kinderlijk zwaaien op het paard boven het ‘graf’ (de orkestbak) als eindbeeld contrasteert dus erg fel met de manier waarop ze zich bij de start van ‘De blinde dichter’ in de kijker zet.

Het hilarische dat ook haar personage heeft, zien we dan weer in de cowboy met drie cowboyhoeden op: Jules Beckman, die het over zijn drugsverleden heeft en zijn ontmaagding door een lerares. Hij stelt dat we allemaal vluchtelingen zijn, het in onze wereld draait om eten of gegeten worden, en is ronduit grappig wanneer hij het een hele geruststelling vindt dat ‘pain’ in het Frans ‘een brood’ betekent.   

Mohamed Toukabri is de laatste die zichzelf mag voorstellen. Toen hij in ons land in Brussel-Zuid aankwam, viel het hem meteen op dat wij zo weinig lachen. De man is nog maar net begonnen en zijn gsm gaat al meteen af waarbij hij de muzikanten vraagt om wat te spelen en ons twee minuten geduld vraagt. Toukabri zet op die manier erg komisch neer dat gefocust blijven en niet van de hak op de tak springen, van de ene prikkel op de andere voor behoorlijk wat Noord-Afrikanen – hij is Tunesiër – een beproeving is. Met één zin slaagt hij er ook in om het ganse hoofddoekendebat vanuit een ander standpunt te bekijken. Zo weet hij dat bij de Toeareg, ook een islamitisch volk, de mannen zich sluieren maar de vrouwen niet. De blinde dichter die hij naar voorschuift is Aboe l-Ê¿Alaa al-MaÊ¿arri. Kortom: mensen hebben wel veel gemeenschappelijk. In bepaalde voorkeuren, gebruiken, en keuzes verschillen we toch al lijkt geen van de zeven een hoge pet op te hebben over de geschiedenis van het volk waar hun stamboom naartoe leidt.  

‘De blinde dichter’ is een goede voorstelling maar moet het toch vooral van het tweede deel hebben. Als geheel wist het ons niet altijd te boeien door het repetitieve van het voorstellen van de personages enerzijds hoewel de rekwisieten: twee grote ridderachtige figuren die het tegen elkaar opnemen, een zwart opblaasbaar object, de rookmachine, en het paard naast het dansen voor de nodige visuele prikkels zorgden.

< Bert Hertogs >