Recensie The Town Hall Affair

The Wooster Group baseerde zich op de film ‘Town Bloody Hall’ van Chris Hegedus en D.A. Pennebaker en maakte er de eenakter ‘The town hall affair’ mee. De acteurs en actrices evoceren zowel qua ritme, en intonatie een paneldiscussie die op 30 april 1971 plaatsvond. De titel was ‘A dialogue on women’s liberation’ in de Town Hall van NY. Aanleiding: het artikel ‘The prisoner of sex’ dat Norman Mailer had geschreven in Harper’s Magazine. Feministen waren daar woedend op. Dat artikel was op zijn beurt een reactie op het boek ‘Sexual politics’ uit 1970 van Kate Millet. Net als de film toont The Wooster Group gewoon wat er zich afspeelde die dag, niet meer en niet minder. Aan het publiek zelf om te oordelen. Dat levert dan wel een erg nauwgezet maar even goed ook ruw materiaal op met live gedubde, perfect getimede monologen, maar zelden komt het tot een dialoog. En hoewel het werk absoluut representatief is voor de States en bij uitbreiding nog heel wat andere landen hoe de man-vrouw verhouding destijds was, toch kan men niet ontkennen dat de vorm en de inhoud (het wat chaotische verloop ) van zo’n debatavond in eerste instantie de tijdsgeest uitademt en ook plaatsgebonden is. Daarnaast toont het aan hoe de vrouwenbeweging of die nu op politiek en/of seksueel vlak een vrijheidsstrijd voerde lang niet zo’n homogeen kliekje was waar alle neuzen in dezelfde richting stonden. Om kort te zijn: ‘The town hall affair’ boeide ons niet wegens én erg Amerikaans en aan de andere kant zo typisch seventies ook.

Finaal lijken we te kijken naar een stelletje ongeregeld dat alle moeite heeft om binnen de tien minuten spreektijd te blijven zoals Jill Johnston (gespeeld door Kate Valk in deSingel) –auteur van ‘Lesbian nation: the feminist solution’ uit 1973 – die zelfs haar toespraak niet mocht afmaken en dit dan maar in het boek verwerkte. Een regel die de moderator Norman Mailer (afwisselend gespeeld door Scott Shepherd, dan weer door Ari Fliakos in deSingel) – een man overigens, of wat dacht u – opgelegd heeft. Hij is het trouwens die na alle sprekers het woord mag nemen waarna het publiek vragen mag stellen. Dat op zich is al een mooi voorbeeld van de patriarchale samenleving waar mannen het voor het zeggen hebben. Hoewel de situatie van veel vrouwen, toch zeker in de Westerse wereld er fel op verbeterd is, kunnen we als man niet onder stoelen of banken zetten dat het nog steeds mannen zijn die wereld regeren alle Beyoncé’s die vol overgave ‘Who run the world… girls’ zingen, ten spijt.

De voorstelling die qua kledij, pruiken, spreekgestoelte, tafel, deuren,…  - inclusief het verschuiven ervan om zo dezelfde wat chaotische beelden te bekomen - als twee druppels water lijkt op de film, toont de vrijheidsstrijd van verschillende vrouwen en toont ook dat de vrouwenbeweging lang niet zo’n homogeen clubje is. De ene ziet vrouwenemancipatie als de mogelijkheid om van een andere vrouw te houden, om en plein public de hippie uit te hangen op het podium en een andere vrouw te kussen (Johnston), kwestie van enkele mensen in die tijd te choqueren. Zij vindt dat alle vrouwen lesbisch zijn en aldus zich moeten overgeven aan de liefde voor hetzelfde geslacht net als alle mannen volgens haar homo zijn. Een redenering die gezien de biologie weinig steek houdt: een eicel heeft nood aan sperma en omgekeerd bij mensen. 45 jaar later naar zo’n tafereel kijken, komt vooral erg gedateerd over, los van de kledij en de manier waarop iedereen het woord neemt.

Verder zien we een vrouw die geen kaartje kon bemachtigen omdat het volzet was, niet binnenkon en uit de zaal gezet wordt. Uiteraard doet dat de gemoederen oplaaien naast verschillende uitspraken overigens net als de dominantie van Mailer die terecht wordt aangekaart door iemand in het publiek. Ook de vraag rond seksualiteit komt terug bij Germaine Greer (gespeeld door Lucy Taylor in deSingel) – auteur van ‘The female Eunich’ - die stelt dat mannelijke dominantie het gevolg is van seks: ‘je hebt diegene die neukt en diegene die geneukt wordt, die laatste is steeds in de vrouwelijke, mindere positie: ‘It seems that sexual politics has something to do with the act of fucking being to the advantage to the one who fucks and to the disadvantage of the one who is fucked – be it male or female or a goat or a pig or a stone - is always characterized as female and inferior.’  

De maatschappij is uiteindelijk daar een afspiegeling van en dus heeft de vrouw het kortste eindje gekozen. Hoewel in de jaren ’70 wellicht de meeste koppels niet verder kwamen dan de missionarispositie en de man effectief domineerde, niet alleen in de maatschappij, ook in bed en koos om boven te liggen, is seksualiteit anno 2016 eerder een spel van dialoog, van wisselen in positie, van afwisseling. En de vraag stelt zich dan ook wat de relevantie is – los van zijn geschiedenis - van deze documentaire en eenakter zo veel jaren later waarbij vrouwemancipatie een groot deel van zijn programma verwezenlijkt heeft en mannen zelfs klagen dat de slinger te veel naar de andere kant is gegaan, kijk maar naar de vele stand up comedians die klagen dat ze niets meer te zeggen hebben in het gezin.

De vraag die zich anno 2016 dus stelt is of de slinger niet wat te veel naar de andere kant is overgeheld en een (kleine) correctie wenselijk is zodat er een echt evenwicht kan ontstaan. Zeker, de (politieke) elite is nu nog steeds erg mannelijk. En Greers woorden zijn op dat vlak in zekere zin nog actueel, maar er is wel verbetering gekomen. Haar woorden destijds: ‘I am also a feminist and for me the significance of this moment is that I am having to confront one of the most powerful figures in my own imagination: the being, I think, most privileged in male elitist society, namely the masculine artist, the pinnacle of the masculine élite.’

‘The town hall affair’ toont vooral monologen, ieder zit zo hard in zijn wereld en zijn ‘waarheid’ te verkondigen dat een toenadering tot de verschillende partijen zo goed als uitgesloten is en je naar individuen kijkt met elk hun mening, niet meer of niet minder. Tot een vergelijk, laat staan een conclusie komt men niet dan deze dat er verschillende opvattingen zijn qua man-vrouwbeeld maar evengoed dat er binnen de vrouwenbeweging lang geen eenduidige lijn te trekken viel en daar zelf ook behoorlijk wat verschillen waren. Finaal kom je vooral tot de conclusie dat de chaos van de avond wel wat orde kon gebruiken, of die nu mannelijk of vrouwelijk is, of een beetje van beide, maakt niet uit.

< Bert Hertogs >