Recensie Kroniek

We leven in een communicatiemaatschappij waar iedereen met iedereen verbonden is. Het is een zorgmaatschappij waar de contacten met leveranciers van nutsvoorzieningen zoveel mogelijk geautomatiseerd zijn om ons gemak te vergroten, waar lonen automatisch op de rekening komen en rekeningen automatisch betaald worden. Maar al dit gemak zorgde er ook voor dat een man van drieënvijftig jaar 28 maanden dood in zijn appartement lag voor iemand zijn lichaam vond. Hij had nochtans een ex-vrouw en een dochter. Hij was nochtans gekend in de buurt. Hij was nochtans in behandeling bij een arts voor mondkanker. Hoe was het ooit zover kunnen komen? Oscar Van Rompay, Bert Luppes en Charlotte Vanden Eynde van NTGent  vertelden in “Kroniek of een man ligt dood in zijn appartement sinds 28 maanden” het verhaal van deze vergeten man.  Het uitgangspunt van dit toneelstuk was dus boeiend genoeg, maar in de uitwerking maakte regisseur Florian Fischer soms veel te rare spongen om de voorstelling nog aangenaam of boeiend te noemen. Het feit dat de mensen naar het einde van de voorstelling de schaamte overwonnen en mensen in groep de zaal verlieten, zei genoeg.

De start van “Kroniek” was nochtans veelbelovend. De drie acteurs kropen in de rol van postbode, bankmanager en verantwoordelijke voor de watermaatschappij om heel zakelijk de procedures te overlopen die nu als excuses klonken om te verklaren waarom het vooral niet hun schuld was dat de dood niet was opgemerkt. “Je kan je niet met elke klant persoonlijk bezighouden.”, was een vaak gehoorde uitspraak. Het klonk allemaal erg logisch, maar in deze context stemde het toch tot nadenken. Zijn we in ons streven naar efficiëntie en gemak onderweg niet de menselijke kant uit het oog verloren? Het was de vraag die hier terecht werd opgeworpen en die goed uit de verf kwam. Mocht het stuk op dit elan verder gaan, zou het wel eens een beklijvende voorstelling kunnen worden. 

Maar helaas geraakte men de draad een beetje kwijt. De flow van het stuk werd onderbroken voor het ronddelen van houten panelen met oosterse tekeningen van een rottend lijk terwijl bij de galm van een klankschaal een passende contemplatie over verderf werd voorgelezen. De dood was inderdaad een belangrijk thema, maar dit soort van interventies werkte afstotend. Het publiek raakte de voeling met de originele verhaallijn kwijt en dat was te merken aan de reacties in de zaal. Gelukkig keerde men na een tijdje toch terug naar het kernverhaal en stelde men zich de vraag waarom zijn omgeving niets had opgemerkt.

Net toen we dachten dat de voorstelling terug op de rails zat, had Florian Fischer het nodig gevonden om Charlotte Vanden Eynde spastisch op de grond te laten slaan. Uiteindelijk bleek ze uit te beelden wat enkele minuten later pas zou worden benoemd als de dochter die frustraties ventileert omwille van het gedrag van haar vader. Dit was dan nog verklaarbaar, maar het was jammer genoeg de voorbode van de totale ontsporing die haar absolute dieptepunt kende in de spastische dansact van Charlotte op de tonen van “My body is a cage” door Arcade Fire. De link met de originele verhaallijn was totaal zoek. Het was luid, zag er raar uit, stootte totaal af en deed het publiek vervreemden van de voorstelling. We maakten ons nu toch de bedenking dat als dit soort van onderbrekingen nog een paar keer zou komen, er wel heel weinig publiek in de zaal zou overblijven gezien het aantal toehoorders dat ondertussen de Arenberg ontvluchtte.

We kregen verder nog meer contemplaties over rottende lijken, het doorgeven van houten panelen door de zaal, een publieksparticipatie op het podium, vendelzwaaien, een naakte Bert Luppes in een waston, het staren naar een leeg appartement en de geur van ontbindende lichamen. Het rumoer in de zaal gaf duidelijk aan dat het publiek ondertussen was afgehaakt. Ze waren de weg kwijt geraakt in de veelheid van impressies waarvan de boodschap niet over kwam. En toch zaten er nog mooie scènes tussen. Zo waren de twee improvisaties waarbij de dochter toch nog even contact heeft met de vader best wel heel herkenbaar. Oscar Van Rompay en Bert Luppes kropen om beurten in de rol van vader of dochter en speelden erg overtuigend. Het was alleen jammer dat voor de meesten in de zaal het kalf al lang verdronken was en de schoonheid van deze scènes verloren ging. Misschien had men er beter aan gedaan om wat meer te knippen en de vrije associaties in het creatieve proces iets meer te beperken zodat men tussen de bomen het bos bleef zien.

< Sascha Siereveld >

Spel: Oscar Van Rompay, Bert Luppes, Charlotte Vanden Eynde
Regie: Florian Fischer
Dramaturgie: Koen Haagdorens, Koen Tachelet
Decor: Maarten Van Otterdijk
Kostuum: Jean Paul Lespagnard
Beelden: uit de collectie van het MAS
Productie: NTGent