Recensie Bob Dylan

Bob Dylan bracht een literaire avond waar muziek in zat. Letterlijk en figuurlijk dan in Antwerpen. De winnaar van de Nobelprijs Literatuur trad voor een volle Lotto Arena op, sprak als vanouds geen woord tegen het publiek en werd opzettelijk onderbelicht door grote en minder grote filmspots die warm goudkleurig licht op hem lieten schijnen. Dylan, die een witte zomers hoed op had, een zwarte broek met witte boord aan de zijkanten en een zwarte vest met lappen witte stof in, zette een optreden neer waar hij – ook zoals gebruikelijk – parlando combineerde met zang. Net die keuze zorgde ervoor dat zijn teksten het best uit de verf kwamen. Buiten de muzikanten en hun instrumenten had de 75-jarige auteur slechts twee rekwisieten bij: een buste van de Griekse godin Pallas Athena, die onder andere godin van de kunst is en links daarnaast een award, mogelijks een replica van zijn Oscar voor Beste originele nummer ‘Things have changed’ dat ie net na de eeuwwisseling ontving. Kwestie van toch een beetje kitsch in de voorstelling te steken, moet ie gedacht hebben. Het was trouwens ook aan dat tafeltje waar de Amerikaanse singer-songwriter even kwam drinken alsof hij zich daar letterlijk en figuurlijk kwam laven.

Eigenzinnig
Wie Bob Dylan de voorbije jaren live aan het werk wou zien, moest daarvoor naar Vorst Nationaal (2015 en 2013). Zijn jongste optreden in Antwerpen dateerde dan ook alweer van bijna 6 jaar geleden, toen ie nog op de double bill-affiche stond met Mark Knopfler in het Antwerps Sportpaleis. Dat was geen cadeau blijkt zo veel jaren later. Want nog steeds horen we links en rechts dat Knopfler toen beter was. Een vergelijking tussen de twee artiesten maken, gaat trouwens compleet niet op. Knopfler biedt wat zijn publiek verlangt, Dylan is ronduit eigenzinnig en gaat niet voor artistieke compromissen. Hij is te nemen of te laten. Alleen al daarom, om die attitude komt hij beter tot zijn recht in Antwerpen.  

In de hemel is geen Dylan
Met vier trucks en vier bussen op tour, reizen Dylan en zijn entourage trouwens eerder licht. Onder de aanwezigen zagen we talent van eigen bodem, uit de muziek- én podiumsector. Niemand minder dan Will Tura, Jan Decleir, Tom Van Laere (Admiral Freebee) en Jan De Smet van de Nieuwe Snaar waren afgezakt naar de zaal in Merksem. Dat die laatste aanwezig was, is ergens logisch. “In de hemel is geen Dylan” klinkt het in een van zijn nummers.

Pianokruk voor twee
Iets na half negen komen Bob Dylan en zijn muzikanten het podium op. Een standaardset brengen ze, die begint met ‘Things have changed’ en een uur en vijftig minuten later eindigt met laatste toegift ‘Ballad of a thin man’. Dylan zet zich aan de vleugelpiano waar hij het optreden ook zal eindigen.  Vaak zien we hem trouwens aan de toetsen tijdens het concert. Bij ‘Don‘t Think Twice, It‘s All Right’ zet hij zich even op de pianokruk. Geen gewone kruk overigens, het is er een voor twee pianisten (voor een 4-mains). Dylan zit op de kortste zijde ervan en heeft dus veel stoelruimte over achter zich. In ‘Highway 61 Revisited’ lijkt hij de vleugelpiano te temmen alsof het een wild beest is.

Show
Met ‘Why Try to Change Me Now’, begeleid door onder andere pedal steel en contrabas, verlaat hij de piano, en gaat de Amerikaanse singer-songwriter achteraan het podium staan. Zijn microstatief houdt ie schuin vast. De rocker in hem, Dylan heeft veel gedaantes van folk over blues tot country en gospel, laat ie even in zich los. Bij een geweldig ‘Desolation row’, waar de steel brushes de hihat bespelen,  speelt hij meerdere keren enkel met de rechterhand op de piano. De linkervuist plaatst hij dan even in zijn zij. Het is een van de weinige showtrucs die we hem zien uitvoeren, maar dan op een heel wat minder protserige manier dan pakweg de Elton Johns van deze wereld. Die laatste wil na elk nummer zo wat zijn applaus in ontvangst nemen, rekt de zaak daardoor en haalt het tempo uit zijn optredens.

Dreigend
Niet zo bij Dylan die het ene nummer na het andere na elkaar speelt, met opvallend weinig pauzes ertussen of het moet zijn om zijn muzikanten de kans te bieden om even links en rechts wat bij te regelen en te stemmen. Het geluid in de Lotto Arena was overigens van uitstekend niveau. Met ‘Pay in blood’ uit het album ‘Tempest’ leek het alsof de zeventiger als een oude ex-crimineel terugblikte op zijn donkere verleden. De song klonk scherp, uiterst gevaarlijk en dreigend. Ook hier gaf de schuurpapieren stem en de parlando extra kracht aan het nummer.  

Donkerte
Bob Dylan verdraagt geen licht. Dat past ook niet bij de donkere sfeer van zijn optredens en het halfduister waar hij in optreedt (het is trouwens onmogelijk om in dergelijke lichtomstandigheden een goede foto te maken met je smartphone overigens). Wanneer hij tijdens de Sinatracover ‘Melanchy mood’ een aantal smartphones ziet oplichten, gaat ie naar achter en meldt hij aan de security dat ze dienen in te grijpen. Dat doen ze ook, zij het iets te overijverig, door vanaf dan te patrouilleren door de wandelgangen van het middenplein. Het haalt ons, en andere toeschouwers niet zelden uit het concert. Zelfs het subtiele lichtje dat een collega van Focus Knack naast ons gebruikt, wordt niet gedoogd. ‘Bob Dylan wil geen gsm’s zien anders gaat hij van het podium’ klinkt het. Schrijven in het halfduister wordt op die manier een moeilijke opgave. Het klopt overigens dat de 75-jarige met een arendsblik zijn publiek in het oog houdt, ook zo wanneer een man met nog erg jong kindje even de zaal verlaat voor een toiletpauze terwijl Dylan en co ‘That Old Black Magic’, een cover van Johnny Mercer brengen.

Blowin’ in the wind
Hoogtepunten opsommen van het puike concert is zo goed als onbegonnen werk. ‘Tangled up in blue’, met pedal steel en akoestische gitaar hoort zeker in dat rijtje thuis net als het rauwe ‘Love sick’ waarin hij zingt dat hij genoeg heeft van de liefde. In ‘Early Roman Kings’ antwoorden de muzikanten met telkens 5 noten na een zin van Dylan. ‘All or Nothing at All’ van Sinatra, dat op zijn jongste coveralbum ‘Fallen angels’ staat, deed ie verder alle eer aan. Slechts twee andere nummers uit die plaat bracht hij overigens live: ‘Melanchy mood’ en ‘That old black magic’. Na dat nummer van Johnny Mercer zien we Bob Dylan even de benen letterlijk strekken, en trekt hij zijn knieën op. Het is een van de zeldzame momenten waar we merken dat we een zeventiger aan het werk zien in Antwerpen. Met ‘Autumn Leaves’ van Yves Montand beëindigt Bob Dylan zijn reguliere set. Ook ‘Blowin‘ in the Wind’ brengt hij eerder in parlando en laag waardoor het fel contrasteert met de single-versie. Maar de fans kennen het arrangement, herkennen het nummer dan ook al bij de eerste woorden en onthalen het op gejuich. Die song en ‘Ballad of a Thin Man’ zijn de toegiften van de avond. Een welverdiende staande ovatie volgt na een optreden waar het publiek meerdere malen – terecht – extatisch voor applaudisseerde.

< Bert Hertogs >   

De setlist:

1. Things Have Changed
2. Don‘t Think Twice, It‘s All Right
3. Highway 61 Revisited
4. Beyond Here Lies Nothin‘
5. Why Try to Change Me Now (cover Cy Coleman)
6. Pay in Blood
7. Melancholy Mood (cover Frank Sinatra)
8. Duquesne Whistle
9. Stormy Weather (cover Harold Arlen)
10. Tangled Up in Blue
11. Early Roman Kings
12. Spirit on the Water
13. Love Sick
14. All or Nothing at All (cover Frank Sinatra)
15. Desolation Row
16. Soon After Midnight
17. That Old Black Magic (cover Johnny Mercer)
18. Long and Wasted Years
19. Autumn Leaves (cover Yves Montand)

Bis:

1. Blowin‘ in the Wind
2. Ballad of a Thin Man