Recensie Youp van t Hek Licht

Antwerpen is de laatste halte voor ‘Licht‘, de recentste voorstelling van cabaretier Youp van‘t Hek dit seizoen. De Nederlander onderging in december 2015 een hartoperatie nadat ie onwel geworden was tijdens enkele voorstellingen. Van‘t Hek grapte al bij de start van de voorstelling in Antwerpen over het voorval: ‘Is er een dokter in de zaal?‘. De 63-jarige Nederlander is terug en staat scherper dan ooit. De tour die in Nederland begon, bestempelde hij als try outs voor Antwerpen zo zei ie in de Arenberg dat zich te pletter lachte. Ook wij kwamen meermaals niet bij van het lachen en lagen verschillende keren tot tranens toe in een deuk. ‘Ik kan het iedereen aanraden, een hele kerst onder narcose.‘ grapte hij terwijl in die humor meteen vlijmscherpe kritiek zat over al dat gedoe rond de eindejaarsfeesten. Rode draad van de avond was doen alsof, de boel belazeren (zoals goedkope wijn schenken in dure wijnflessen bv.). Zijn beste vriend Peter zei hem dat het leven al zwaar genoeg is. ‘Hou het licht‘ was dan ook zijn advies. Die vriend was gestorven en voor hem moest ie de begrafenis regelen wat niet echt het ding van Youp was: ‘Zo‘n begrafenis kan je niet try outen in een klein zaaltje.‘

Niets of niemand werd gespaard door van‘t Hek en zo hoort het. Zelfs de aanslag op Brussels Airport niet een jaar geleden. Daar grapte hij over toen hij het had over zijn reisje naar Schotland - daar gebeurt he-le-maal niéts - met zijn vrouw: ‘Dan loop je daar met z‘n twee met je koffertje op Glasgow International Airport en merk je dat alle geilheid eruit is. Dan denk je: liep ik maar op Zaventem.‘  Van‘t Hek kwam trouwens al goed op dreef in zijn show door de draak te steken met enkele Hollandse van de pot gerukte tv formats over een incestueuze familie bijvoorbeeld, en zag wel nog een mooie toekomst in een klusprogramma dat zou kunnen worden opgenomen in Aleppo bijvoorbeeld.

Verder nam hij onder andere de Nederlanders die in Brasschaat wonen op de korrel (‘kunnen Nederland niet betalen‘), het huwelijk (‘het geheim van een goed huwelijk is een slecht geheugen‘, ‘wie heeft er hier geen slecht huwelijk?‘), de camping (‘een plee of een receptie maakt er niet zo veel uit‘), de bouwsector (‘een malafide aannemer dat is een pleonasme‘), de oudste zus (‘vaak is er wat mee‘), cursussen voor gepensioneerden (‘Peter noemde haar de curzus. Ze vond het nodig om op haar 65ste toch nog iets van haar leven te maken. Daar schiet mijn schaamhaar van uit zijn krullen‘), holebi‘s (‘Een nicht noemen ze ook een achterneef‘), de eigen carrière (‘In 1982 stond ik met Carabet Nar in het Fakkeltheater hier in Antwerpen. Daar was nie-mand bij.‘) bedienden (‘In 1982 was ik op zoek naar mijn toekomst. Ik was toen 28. Als je wil stoppen met cabaret, dan moet je naar kantoor. U weet hoe het is... (op een toon vol gespeeld medelijden)‘), snobs (‘die kakkers kloten heel vaak samen. Ze zijn allemaal lid van dezelfde hockeyclub.‘), golf (‘knikkeren voor volwassenen die zich niet willen bukken‘), seksrobots (‘Binnenkort hebben 1 op 4 Nederlanders een seksrobot. Waar zet je hem neer? Naast de stofzuiger? Als je ook een nieuwe zak moet laten steken?‘), bekakte hoeren (‘uit de hand gelopen hockeywijven‘), de zaak Vangheluwe (‘Oude bisschoppen (Sinterklaas in dit geval nvdr.) vallen meestal niet op meisjes. Nou, die moest ik ook niet uitleggen in Brugge.‘), eten met een ander stel (‘Ik was vergeten mijn handen te wassen vóór ik naar het toilet ging. Mijn lul stond in de fik door die Spaanse peper.‘), Trumps haarkleur (‘Al die Russische hoeren hebben erover gezeken‘), excuses bij ontrouw of bordeelbezoek (‘Mijn vrouw blijft niet in Sinterklaas geloven‘), het privacystreepje bij de apotheker (‘Is dit doosje voor mijn vaginale schimmel, mevrouw? Oh, meneer van‘t Hek. U wilde ik altijd al eens de hand schudden. - Dat lijkt me niet zo‘n goed idee mevrouw. Mijn vrouw blijft niet in Sinterklaas geloven.‘) en de overbodige jobs die vrijwilligers uitoefenen in en aan een ziekenhuis (‘Dan staat daar zo‘n 55-jarige waar alle seks uitgerukt is.‘)

Helemaal eraan gaan we wanneer Youp vertelt dat zijn vrouw telefoon kreeg wanneer ze nog maar net aangekomen waren in Schotland. ‘Wim‘, antwoordt het publiek op de vraag wie dat zou kunnen geweest zijn aan de lijn. Net daarvoor had van‘t Hek immers gezegd dat je in alle families of kennissenkringen wel van die mensen vindt die zich overal mee willen moeien. Een Mini huren in Schotland vond ie geen goed idee omdat Youp niet links zou kunnen schakelen, iets wat de komiek afdeed als larie vermits hij zichzelf als een ‘ambidexter‘ beschouwt. Van‘t Hek masturbeert de ene keer met de rechter- de andere keer met de linkerhand. Een automaat zou dus beter zijn volgens Wim. Van‘t Hek zet het publiek héérlijk op zijn plaats vermits het antwoordde op zijn vraag. ‘Wat denken jullie wel? Dat als ik een vraag stel, jullie zelf het antwoord even moeten geven? Denken jullie dat we bij Kabouter Plop zitten of zo?‘ en roept zijn publiek op hi-la-ri-sche wijze tot de orde met de boodschap dat we de wetten van het theater moeten leren respecteren. Tot twee keer toe dient ie die scène over te doen omdat hij zelf ook even moeite heeft om niet in de lach te schieten en wanneer hij vaststelt dat er ook een sirene in de zaal zit (een vrouw die zo‘n geluid maakt als ze het uitproest) wordt het al helemaal te gek.

De songs die passeren, verwijzen allemaal naar de titel van de voorstelling met onder andere in de teksten: ‘En toch blijf ik geloven in de lente, in het licht.‘, ‘Laat mij maar dansen tot het licht‘ en ‘Maak het licht‘. De voorstelling die vooral draait om Peter en wat er op zijn begrafenis allemaal aan het licht kwam, zaken waar Youp geen weet van had, kent een geweldig goeie spanningsboog. Van‘t Hek blijkt een verdomd goed verteller en komiek te zijn. Zeker, qua zang moest zijn wat schorre kenmerkende stem met rollende ‘r‘ kennelijk wat opwarmen in de Arenberg. En al kwamen zijn songs begeleid door Rens van der Zalm op viool, accordeon en gitaar soms wat fragmentarisch over, hij blijft een meester in zijn vak. De boodschap van de avond was een pleidooi om elke dag te nemen alsof het je eerste is, zodat je verwonderd kan zijn om alles wat er rond je gebeurt, in plaats van leven alsof het je laatste dag is.  Met ‘Niemand weet hoe laat het is‘ zal Youp vanaf nu elke show afsluiten, waarin hij eindigt met de zin: “Leef toch je leven als het allerlaatste uur.“

Kortom: er is maar een enkele Youp van‘t Hek die zo scherp en uitermate grappig is. En als u het ons vraagt vallen heel wat (Vlaamse) comedians en cabaretiers in vergelijking met hem wel erg licht uit. Omdat ze te weinig ballen aan hun lijf hebben, het nodig vinden om zo politiek correct mogelijk te zijn (nog zoiets waar we de teringpest aan hebben in onze samenleving), omdat ze zich lijken te censureren of erger nog met humor afkomen die je al van mijlenver ziet aankomen. Van‘t Hek daarentegen, je weet wat je weliswaar van hem kan verwachten: het gaat vaak over de dood en seks, maar hij weet je wel te blijven verrassen tot het einde. Wat een verhalenverteller ook. Wat een vakman. 

< Bert Hertogs >