Recensie Halka

Speciaal voor de Zomer van Antwerpen was Le Groupe Acrobatique de Tanger afgezakt naar een uithoek van Antwerpen om er in een snikhete tent hun voorstelling “Halka” te komen spelen. Hun doortocht door de Koekenstad konden we het best omschrijven als kort, maar krachtig. In een show van iets minder dan een uur namen 12 acrobaten en 2 muzikanten het publiek mee op een wervelende tocht vol acrobatische kunstjes en opzwepende muziek tussen de wereld van de oude tradities, de uitbundige Marokkaanse feesten en moderne, visuele humor. De twee vrouwen uit het gezelschap waren duidelijk niet van het onderdanige type en zo zagen we dat de in onze maatschappij vastgeroeste vooroordelen over de “traditionele positie van de vrouw in de Marokkaanse samenleving” met een stevig paar hakken en een dirigeerstokje volledig van de kaart geveegd werden.

Het was Spaans benauwd in de volle circustent aan de Zomerbar toen uit het publiek 4 heren opstonden die naar het speelvlak liepen en er een sjaal of facha rond hun middel bonden. Ze werden gevolgd door vier heren in maatpak die zich naast hen zetten en die samen met hen in een cirkel gingen wandelen. De mannen in pak hielden de sjaal vast terwijl hun kompanen van deze extra steun gebruik maakten om tijdens het wandelen rond te draaien. Het was niet echt het sterkste staaltje acrobatie dat we tot nog toe gezien hadden. Toen even later een man opliep met over zijn schouder een vrouw die daar lag als een opgerold tapijt, kregen we toch ernstige vragen over het niveau en de inhoud van deze voorstelling.

Maar gelukkig strooide Le Groupe Acrobatique de Tanger met deze opening het publiek alleen maar zand in de ogen. De leden van het gezelschap bleken wel degelijk over heel wat acrobatisch talent te beschikken en de twee vrouwen uit het gezelschap waren er niet alleen als decoratie. Integendeel: op een bepaald moment nam één van hen duidelijk de regie over en moesten de heren onderdanig naar haar luisteren. Het was een leuk moment van visuele humor toen ze op een djefna ging staan om vanop haar verhoog de bewegingen van de anderen te dirigeren als een klassiek dirigent.

De djefna, een metalen kom die gebruikt wordt voor de was en ook als instrument op huwelijksfeesten, deed even later dan weer dienst als klankkast om meer geluid te produceren bij het dansen. De klank van het stampen met de voeten werd ondersteund door handengeklap dat zo aanstekelijk werkte dat het publiek spontaan mee aan het feesten ging. “Halka” was dan ook voor een groot deel van de voorstelling een feest waarbij beweging en muziek elkaar aanvulden en waarbij de spelers spontaan menselijke torens gingen bouwen van vier man hoog. Of waar één man plots vijf van zijn collega’s ging dragen. Het bouwen van deze torens ging niet alleen razend snel, het vond ook plaats zonder dat er op de grond een reeks valmatten lag. Het elementje van spanning vulde de opwinding van de feestsfeer perfect aan.

Maar niet alles was zomaar feest. In de muziek zat soms ook een noot van melancholie of religieuze traditie. Op die momenten daalde het tempo van de voorstelling, maar nam de beeldregie een belangrijkere plaats in. De dans neigde naar klassiek ballet. Op een ander moment ging men met veel schwung wit zand uitstrooien op het zwarte speelvlak waardoor men niet alleen op dat moment een mooi beeld genereerde, maar men zette de vloer ook klaar voor het spelen met sporen in het zand.

“Halka” was een erg korte, maar zeer afwisselende voorstelling die de tradities uit de berbercultuur van Marokko wist te verenigen met een moderne beeldcultuur en humor. Het werd een acrobatische ontdekkingsreis door gevoelens en tradities, met mooie en pakkende beelden, met humor en ernst en vooral … heel boeiend om naar te kijken en te luisteren.

< Sascha Siereveld >