Recensie deFilharmonie

Het orkest onder leiding van Takuo Yuasa bracht in de Roma muziek van Moesorgski (Boris Godoenov - Symfonische synthese), Bruch (Schottische Fantasie, opus 46) en Prokofjev (Walssuite, opus 110).

Leopold Stokovski werkte heel wat composities om tot symfonisch formaat. Onder Stokovski’s arrangementen vinden we ook vele orkestrale ‘syntheses’ van operaklassiekers. In 1913 dirigeerde hij de Amerikaanse première van Moesorgski’s opera Boris Godoenov. Zo onder de indruk was Stokovski van Moesorgski’s muziek, dat hij oordeelde dat die ook in de concertzaal moest kunnen klinken. Zijn ‘symfonische synthese’ van dit tsarenepos bracht deFilharmonie in de Roma. De buisklokken stelde men links achteraan de zaal op. Dat gaf een extra dynamiek aan het werk. Op die manier bevond de muziek zich in een driedimensionele ruimte, waarbij je de kerk achteraan hoorde, en het orkest vooraan. Op die manier zat het publiek middenin een muzikaal landschap. Slim bekeken.

Bruch schreef zijn ‘Schotse fantasie’ in 1880 voor de flamboyante violist Pablo Sarasate. In de Roma mocht Li Chuanyun aantreden om dit quasi vioolconcert tot een goed einde te brengen. Bruch ging niet over één nacht ijs. Liefst zeshonderd Schotse volksliederen hield de componist onder de loep, vooraleer er een selectie uit te maken. De Fantasie startte met een plechtige introductie, waarin de solist al meteen voor rapsodische commentaar zorgde. Wat volgde, was het lied Old Robin Morris in een versie voor viool en harp - als vanouds het instrument waar Schotse barden mee geassocieerd werden. Meer volksmuziek stapelde zich op, tot solist en orkest verwikkeld raken in een grandioze potpourri van volksliederen. Het aantal (vooral hoge) noten en het tempo waarbij Li Chuanyun die aanstreek was ronduit indrukwekkend. Chuanyun ging meermaals de dialoog aan met de dwarsfluit. Het stuk varieerde vaak in tempi en gemoedstoestand. In de ene beweging ontwaarden we nog weemoed en een zekere tristesse. Later werd dat ook bevestigd wanneer een beweging met contrabassen en celli begon. Maar dan weer even later werd er voornamelijk pizzicato gespeeld, wat een veel extraverter gevoel meebracht. Dit stuk kreeg terecht een groot applaus wegens zijn moeilijke techniciteit en de perfecte uitvoering ervan. Dat de violisten in het orkest met de voeten stampten op het podium voor de solist, was niet meer dan een terechte blijk van erkenning en appreciatie.

De zes walsen die Prokofjev selecteerde voor zijn Walssuite, werden getild uit het ballet Assepoester, de opera Oorlog en vrede en uit zijn filmmuziek voor Lermontov. Voor de gelegenheid voorzag Prokofjev elke wals van een nieuwe titel. Prokofjev was de traditionele walspatronen steeds een lengte voor en presenteerde zijn kijk op de meest aristocratische dansvorm aller tijden. Veel versieringen kwamen er dus aan te pas bij de violen bijvoorbeeld in de hoge noten. Sommige bewegingen waren kort en krachtig om een zacht en milde volgende beweging als antwoord te krijgen. Met een stevige laatste beweging, waarbij tuba en percussie (trom en pauken) voluit mochten gaan, sloot deFilharmonie een sterk optreden af, dat weliswaar door het publiek vooral werd gesmaakt in deel 1. Toch wel opmerkelijk hoor dat die ene twintigste eeuwse componist minder goed bij het publiek ligt dan zijn 19^de eeuwse collega’s. Is zijn muziek té recent?

< Bert Hertogs >